BuwLOG

Kategoria: zbiory specjalne

Konferencja naukowa „Kolekcje królów polskich”

portret mężczyzny z brodą - rycina

W grudniu minionego roku – 11–12 grudnia 2023 r. – Zamek Królewski w Warszawie zaprosił do rozmowy nad szeroko pojmowaną spuścizną artystyczną polskich władców. W naukowej dyskusji wzięli udział zarówno muzealnicy, jak i akademicy, reprezentujący przede wszystkim dwie pokrewne dziedziny – historię i historię sztuki. Cennym uzupełnieniem wypowiedzi badaczy był prawny aspekt rewindykowanych i odzyskiwanych dzieł sztuki.

Poznań Jesuit Studies

grzbiety starych książek

Jezuici byli autorami piszącymi w XVI-XVIII wieku właściwie o wszystkim. W GSD BUW mamy niezliczoną liczbę druków dotyczących nauk ścisłych: matematyki, geografii, biologii, medycyny, astronomii, sejsmologii, a także humanistycznych: historii, literaturoznawstwa, lingwistyki, muzyki, nie mówiąc o literaturze pięknej oraz dziełach teologicznych.

Projekt „Sztuka wojenna XVI-XIX w. w wybranych obiektach Gabinetu Zbiorów Kartograficznych i Gabinetu Rękopisów BUW” cz. 2, rok 2022-2023.

Stara mapa przedstawiająca bitwę. Okręty wojenne na rzece i miasto.

Historia cyklu projektów związanych z tematem sztuki wojennej w zbiorach BUW zaczęła się w 2021 roku. Wówczas to uzyskaliśmy grant od Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN) na pierwszą edycję projektu. Więcej o pierwszej edycji projektu, można przeczytać tutaj.  Jeszcze w 2021 roku, za pośrednictwem Fundacji na Rzecz Studentów i Absolwentów Uniwersytetu Warszawskiego “Universitatis Varsoviensis”,…

Explicitus est liber

napis obramowany kompozycją z liści, nad napisem głowa ze skrzydłami

Międzynarodową konferencja „Explicitus est liber – dziedzictwo sztuki drukarskiej do roku 1800”, zorganizowały Biblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowie oraz Archiwum i Biblioteka OO. Karmelitów na Piasku. Jej celem była kompleksowa refleksja nad zagadnieniami związanymi z rozwojem i dziedzictwem sztuki drukarskiej – starych druków, czyli publikacji wydanych do roku 1800, a będących obiektami badań wielu dziedzin.

Damski golf w bibliotece

plakat Bücher leben przedstawiający nadpaloną książkę bez okładek, plakat przymocowany do drzewa

Sam pomysł zdobienia krawędzi kart książki zrodził się znacznie wcześniej – już w średniowieczu malowano brzegi kart, przede wszystkim w celu ozdoby, a czasem również dla zaznaczenia przynależności do czyjegoś księgozbioru (w tym celu malowano lub wyciskano herb bądź inicjały właściciela). Nieco później zaczęto je złocić i puncować a w wieku XVII po raz pierwszy zastosowano tę interesującą technikę, w fachowej literaturze określoną „malowaniem pod złotym brzegiem”.

Textus et pictura IV. Średniowieczny kodeks rękopiśmienny w aspekcie historycznego trwania

okładka ze złożonego papieru z napisami

Wykład wprowadzający w tematykę i zarys głównych tendencji przedstawił prof. Jerzy Kaliszuk, kierownik Pracowni Wiedzy o Dawnej Książce IHN PAN. Głównym wątkiem jego wystąpienia było „życie po życiu” rękopisów, o którym przeważnie decydowała nie ich treść a forma: to głownie te kodeksy, które były wykonane z pergaminu, otrzymywały – od introligatorów! – szansę na przetrwanie jako elementy oprawy. Kart pergaminowych, szczególnie z rękopisów muzycznych, które zazwyczaj miały większy format i jednocześnie szybciej się zużywały w czasie codziennego wykorzystania w kościołach i klasztorach podczas mszy i liturgii godzin, szczególnie chętnie używano jako obłożenia okładzin kodeksów – czy to wykonanych z desek czy z bardziej wiotkich i kruchych materiałów jakim były papier czy tektura.

Księgozbiory historyczne mniejszości religijnych i etnicznych

plakat na sztaludze przed budynkiem z czerwonej cegły

Temat konferencji „Księgozbiory historyczne mniejszości religijnych i etnicznych” okazał się przysłowiowym „strzałem w dziesiątkę”. Do wygłoszenia referatów zostali bowiem zaproszeni specjaliści zajmujący się problematyką nieobecną lub z różnych przyczyn pomijaną w badaniach proweniencyjnych. Powszechnie wiadomo, że do czasów II wojny światowej tereny ówczesnej Polski były zamieszkiwane przez liczne mniejszości etniczne i religijne.