BuwLOG

Kategoria: zbiory specjalne

Ricz-racz

rysunek 4 niebieskich kropek wpisany w kwadratową pomarańczową ramkę

Gabinet Dokumentów Życia Społecznego BUW, obok niezwykłych i nie zawsze oczywistych zbiorów, gromadzi również gry, które otrzymujemy w ramach egzemplarza obowiązkowego. Dzięki odwadze Joanny Maciejewskiej, która zaczęła tworzyć ich opisy w NUKAT, 35 wydanych w XIX wieku gier można odnaleźć w naszym katalogu, a 10 również w Crispie. Avanti! Jedna z przechowywanych u nas gier…

Źródła do dziejów ziem polskich w XIX w. wytworzone za granicą

portret mężczyzny z założonymi rękami

W ocenie Uwarowa zbiory Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, zdziesiątkowane po konfiskatach, które dotknęły Bibliotekę po stłumieniu powstania listopadowego, były nazbyt skromne, by pozwalały na prowadzenie działalności oświatowej i naukowej. Aby wzbogacić zbiory BUW dwukrotnie (w 1840 i 1842 r.) przywieziono z Petersburga jako „dary najjaśniejszego pana” (w tym czasie cesarzem Rosji był Mikołaj I) liczne książki i czasopisma, a także kilka atlasów i map.

Konferencja naukowa „Dusze zmodernizowane. Religijność a emancypacja w piśmiennictwie polskim (1869-1914)” na Uniwersytecie Warszawskim 

obraz olejny: klęcząca w ciemności zakonnica patrzy na widza

W drugiej połowie XIX wieku ogłoszono drukiem kilkanaście edycji pism Teresy Wielkiej, wydanych w różnej formie, o różnym przeznaczeniu i charakterze. Jako wydania samoistne lub publikacje w periodykach ogłaszano we wszystkich zaborach i na emigracji: zbiory tekstów Świętej, pojedyncze utwory i ich fragmenty; poezję i prozę; wydania o celach religijno-duszpasterskich, historyczno-teologicznych, filozoficzno-teologicznych, estetyczno-literackich, przeznaczone dla różnych grup odbiorców. W komentarzach do tych edycji przedstawiano autorkę na różne sposoby – jako wybitną osobowość, wielką świętą, ale i skromną kobietę, niewykształconą zakonnicę. Równocześnie przybliżano jej postać w licznych, także ilustrowanych, wydawnictwach dewocyjnych, hagiograficznych, zawierających modlitwy i opisy nabożeństw (m.in. w związku z ogłoszonym przez papieża Leona XIII jubileuszem 300-lecia śmierci Teresy).

Bazylea – sympozjum poświęcone harfie historycznej i kolekcji z Gabinetu Zbiorów Muzycznych BUW

Obraz, na nim brodaty mężczyzna w turbanie i koronie na głowie gra na harfie zawieszonej na ramieniu, otaczają go inni mężczyźni niosący ogromne świeczniki i śpiewający

Drugą niewymierną korzyścią była możliwość wysłuchania bardzo wielu kompozycji należących do kolekcji; są to utwory bardzo piękne, mogące zachwycić współczesnych słuchaczy. O ile bibliotekarz katalogujący książki może przeczytać te, które są dla niego interesujące lub dostępne, to bibliotekarz katalogujący dawne rękopisy muzyczne ma niewielką szansę usłyszeć zapisane w źródłach utwory w profesjonalnym wykonaniu. Schola Cantorum Basiliensis i jej studenci sprawili, że było to możliwe; wykonania te były zachwycające!

Wciąż nie mamy pierwodruku! O księgozbiorze BUW jako lustrach oraz o gromadzeniu druków XIX-wiecznych

Ilustracja przedstawiająca jak polski szlachcic na rynku pokazuje konnicę za sobą.

W kolekcji XIX-wiecznych wydań Pamiętników Paska jak w zwierciadle odbija się historia edytorstwa źródeł historycznych i dzieł literackich, a sama historia edytorstwa jest lustrem przemian polskiej kultury, w tym przypadku – odbija recepcję dziedzictwa staropolskiego w XIX wieku i kształtowanie przez nią na ziemiach polskich świata wartości, a także zbioru stereotypów – wartości i stereotypów żywych do dziś.

Kraty „WOS”

ex libris w kształcie nietoperza

Są takie druki, za którymi kryją się całe historie. Na przykład reklamy dawnych firm. Zwłaszcza dla kogoś, kto nie zna się na reprezentowanej w dokumencie branży. Taki, na przykład zakład ślusarski z ul. Płockiej 53 w Warszawie, wydał folder reklamowy zatytułowany „Kraty WOS”. Tekst starannie złożono przejrzystą czcionką, opatrzono rysunkami technicznymi i zdjęciami, które świetnie się prezentują na gładkim papierze wysokiej jakości. To chyba musiało być wyzwanie dla, odpowiedzialnych za druk, Zakładów Graficznych Straszewiczów (Warszawa, ul. Leszno 112), bo na większości zdjęć widnieje znak całkiem innej firmy.

„Zabrałem też wiele książek do biblioteki…” – kolokwium w Pradze

Zdjęcie ozdobnej półkolumny stykającej się z ozdobionym stiukami i freskami sufitem.

14 września 2021 roku, na zaproszenie Instytutu Historii Czeskiej Akademii Nauk, wzięłam udział w jednodniowym kolokwium „Zabrałem też wiele książek do biblioteki… Protestancka literatura a kultura książki w środkowej Europie w XVI i XVII wieku” (Do bibliotéky také jsem vzal nejedny knihy… Protestantská literatura a knižní kultura ve střední Evrope v 16. a 17. stoleti”).…

Artificem commendat opus. Zbiory graficzne w zasobach bibliotek, archiwów, muzeów i kolekcji prywatnych. Międzynarodowa konferencja naukowa on-line 18-19 listopada 2021 r.

rysunki

W 2021 roku Biblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowie po raz drugi zaprosiła liczne grono badaczek i badaczy reprezentujących rozmaite instytucje do dyskusji nad obecnością zbiorów specjalnych w instytucjach kultury. Po rękopisach, które rok temu stanowiły źródło refleksji i inspiracji [Littera scripta manet. Zbiory rękopiśmienne w zasobach bibliotek, archiwów i muzeów] kolej przyszła na zbiory…