P Język. Literatura
Anna Nasiłowska, Historia literatury polskiej, [Warszawa]: Instytut Badań Literackich PAN, 2019.
BUW Wolny Dostęp: PG7012 .N37 2019
Jednotomowa 700-stronicowa historia literatury, która zachęca do czytania, a może i poważniejszych studiów. Najstarszym przywołanym w niej polskim tekstem jest zanotowane w XIII w. w „Księdze henrykowskiej” zdanie: „Day ut ia pobrusa a ti poziwai” (s.21), najmłodszą wspomnianą pisarką – urodzona w 1983 r. Dorota Masłowska. Chętni znajdą obszerną bibliografię (s. 657-661). Orientację ułatwia indeks osób (s. 663-680) .
Zaskakująco brzmi zdanie ze wstępu:
Wydaje mi się, że nieznajomość języka polskiego nie jest przeszkodą uniemożliwiającą korzystanie z tej książki, choć piszę w niej o dziełach, z których wiele nie zostało przetłumaczonych. (s. 10)
Czy znalazło się w nim za sprawą jakiegoś chochlika ?
Znajomość języka polskiego jest niezbędna, żeby z tej książki skorzystać. A dla czytelnika ewentualnego tłumaczenia będzie oczywiste, że język polski nie jest mu potrzebny do lektury.
B L Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Edyta Manasterska-Wiącek, Życie – dziecięce ekspresje, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2019.
BUW Wolny Dostęp: LB 1139 .L3 M36 2019
Dorośli, którzy już opanowali trudną przecież sztukę mowy, zazwyczaj nie zastanawiają się nad tym, jak używają języka. Po prostu „mówi się” i już. Podobnie jest z innymi wyuczonymi czynnościami, takimi jak chodzenie, jazda na rowerze czy wiązanie sznurowadeł. Tymczasem konfrontacja dzieci z nieznanym jeszcze światem, uczenie się go, nabywanie wiedzy o różnych elementach życia – to wszystko wyzwala u najmłodszych różnorodne reakcje językowe. Ich odnotowaniem (materiał był gromadzony przez ponad 20 lat) i analizą zajęła się Edyta Manasterska-Wiącek w publikacji „Życie – dziecięce ekspresje”. Obserwacja wypowiedzi zwraca nam, dorosłym, uwagę na to, jak wiele składników codzienności jest kwestią umowy, konwencji i rytuału, rzadko precyzyjnie nazywanych. Dziecięca intuicja i logika podpowiada zaskakujące dla dorosłych rozwiązania: w końcu po co myć dwie rączki, skoro przy jedzeniu ptysia ubrudziła się tylko jedna? Milusińscy poszukują też dokładnych nazw nieistniejących kolorów, a nade wszystko potrafią zaskoczyć wyliczeniem, że dzięki oszczędnościom na biletach już za, bagatelka, trzysta lat mama będzie mogła kupić nowy dom.
Autorka czytelnie wydzieliła kilka płaszczyzn uczenia się. Wszystkie zilustrowane są rozlicznymi przykładami wypowiedzi dzieci od trzeciego do około dziesiątego roku życia. Na początku omówiono sferę tożsamości, świadomości własnego ciała, seksualności i higieny, którą charakteryzują m.in. dociekania, kiedy mały człowiek staje się kobietą lub mężczyzną. Szczególnie problematyczne okazują się religijne rytuały, obyczajowa i leksykalna odrębność, otaczająca strefę sacrum („wąchanie” stuły, całowanie „kawałka drewna”, „zmartwych pogrzebion”…). Fascynujące jest też postrzeganie upływu czasu: odliczanie godzin bajkami, liczenie co najmniej do godziny dwudziestej szóstej, a także (nie)gramatyczne konstruowanie form czasowników (np. brzmiące quasi-archaicznie „wyzdrowię”, „weszł”, „nałożam”, „powstawa” itd.). Z kolei starość, początek i koniec życia w oczach dziecka, jak również trudne do zapamiętania i zrozumienia koligacje rodzinne, tworzą w wyobraźni dzieci np. dwudziestoletnich(!) „starców”, kolor „babciowy”, żółte zęby na dowód dorosłości i bardzo często dinozaury, z którymi rodzice lub dziadkowie bawili się w dzieciństwie („Babciu, a jak ty byłaś mała, to żyły dinozaury?”).
We wszystkich wypowiedziach, jak w kryształowym lustrze, odbijają się nasze stereotypy, bieżące i głośne medialne tematy, które w większości przyjmujemy bezrefleksyjnie. To dziecko pyta: jak? dlaczego? po co? czy? Często zadaje pytania nie wprost – niepewność nowej sytuacji, nieznajomość reguły objawia się w specyficznym, niezależnym toku rozumowania.
Poza niewątpliwą wartością naukową dzieła, wypracowaną w poszukiwaniach odpowiedzi na pytania o podstawy kształtowania dziecięcego myślenia o otaczającym świecie, nie można pominąć nietypowego dla akademickich publikacji rysu. Lektura samych cytatów jest nieprzebraną skarbnicą radości, gwarantem poprawy nastroju i uśmiechu, jeśli nie zgoła śmiechu, który prowadzi czytelnika do znanej skądinąd refleksji: „Z czego się śmiejecie? Z samych siebie się śmiejecie!”.
AM C D-F GN700-875 Nauki historyczne
Mirosław Barwik, Bitwa pod Megiddo (1457 r. p.n.e.), Warszawa: Wydawnictwo Agade 2019.
BUW Wolny Dostęp: DT 87.2 .B37 2019
Starożytny Egipt. Czasy jednego z największych faraonów Tutmozisa III (XV w. przed Chr.). Bitwa pod Megiddo z 1457 r. p.n.e. – kluczowy moment na drodze budowy egipskiego imperium tamtych czasów. Późniejsze wydarzenia z czasów biblijnego króla Jozjasza (VII w przed Chr.) próbującego powstrzymać armię faraona Necho II, legły u podstaw apokaliptycznej wizji św. Jana – Megiddo – Armageddon (hebr. Har-Magedon” – góra Megiddo). Analizę wydarzeń, na podstawie źródeł pisanych, opracował dr hab. Mirosław Barwik z Instytutu Archeologii UW.
G-GF Q R-V Geografia. Nauki matematyczne, przyrodnicze i stosowane
Frans de Waal, Ostatni uścisk mamy: emocje zwierząt i co one mówią o nas samych, tłumaczenie Radosław Kosarzycki, Kraków: Copernicus Center Press, 2019
BUW Wolny Dostęp: QL785.27 .W25165 2019
Choć od dawna wiadomo, że zwierzęta reagują podobnie jak człowiek, przez wiele lat nauka nie interesowała się emocjami zwierząt. Obserwując na co dzień życie szympansów, dr Frans Waal doszedł do wniosku, że naczelne przeżywają emocje – radość, strach, troskę – tak samo jak człowiek. W swojej książce dr Frans de Waal udowadnia, jak niewiele zwierzęta się od nas różnią (a może my ludzie od nich?). Skoro ludzkie narządy wewnętrzne są podobne do tych małpich, to czemu mielibyśmy inaczej odczuwać? Autor stawia śmiałą tezę: emocje są uniwersalne i całkowicie „pozagatunkowe”. Kochamy, walczymy i umieramy dokładnie w ten sam sposób co zwierzęta.
Książka jest nie tylko ciekawą refleksją o życiu zwierząt, ale też niezwykłą analizą ludzkiej natury i emocji.
K J Prawo. Nauki polityczne
Witold Daniłowicz: Prawo łowieckie, Warszawa: Wolters Kluwer, 2019.
BUW Wolny Dostęp KKP3337.D36 2020
Monografia autorstwa dr Witolda Daniłowicza przeznaczona jest dla wszystkich zainteresowanych tematyką łowiectwa i omawia:
– pojęcia, zakres i źródła prawa łowieckiego,
– kłusownictwo i szkodnictwo łowieckie,
– zasady prowadzenia gospodarki łowieckiej,
– konstrukcję i dzierżawę obwodu łowieckiego,
– majątek i fundusze kół łowieckich,
– wykonywanie polowania i jego zakazu,
– szkody łowieckie,
– odpowiedzialność za naruszenie prawa łowieckiego.
H GN1-673 GR-GV Nauki społeczne. Antropologia
Leszczyńska-Rejchert, Anna, Wbrew stereotypom – pomyślna starość „wyjątkowych” seniorów: studium z pedagogiki społecznej, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2019.
BUW Wolny Dostęp HQ1061 .L473 2019
Początek roku to dobry moment na refleksję nad upływem czasu. I chociaż starzenie się to proces nieunikniony, to jednak sposób w jaki na niego spojrzymy dużo zmienia.
W książce zaprezentowano różne aspekty starości, widzianej oczami seniorów i osób młodych. Jak wypadła ta konfrontacja? Pomimo naukowo-badawczego charakteru tej publikacji, nie można jej odmówić optymistycznego wydźwięku, ponieważ analizuje ona starość jako zjawisko naturalne i pozytywne. Konfrontuje stereotypy z dwunastoma przykładami tytułowych „wyjątkowych seniorów”, których życie dojrzałe pokazuje, że starość nie musi być przygnębiająca i nudna. Książka ma wszystkie cechy publikacji naukowej i prezentuje starość w ujęciu interdyscyplinarnym, ale badania własne autorki i przytoczone przykłady , nie pozwalają się oprzeć wrażeniu, że starość może być pomyślna.
Informacje o książkach przygotowali:
ABB, Dorota Bocian, Maja Bogajczyk, Alina Cywińska, Tomasz Kasprowicz, Lilianna Nalewajska – Oddział Usług Informacyjnych i Szkoleń.