Podobnie jak kilkanaście milionów Polaków przebywa na emigracji, tak od kilku do kilkudziesięciu procent książek bibliotecznych jest w nieustannym ruchu, wypożyczonych na kontach czytelników. Większość wraca do biblioteki w terminie. Co jednak zrobić z tymi, które zadomowiły się na prywatnych półkach użytkowników dłużej niż to przewiduje regulamin biblioteczny?
Obecnie za książkę oddaną do biblioteki po terminie czytelnik uiszcza opłatę. Jest ona jednak niewspółmierna do strat, jakie ponosi biblioteka i inni użytkownicy, którzy chcieliby skorzystać z jakiejś książki, a nie mogą. Jednocześnie nowelizacja kodeksu cywilnego obowiązująca od 2016 roku uzależnia wysokość wszystkich rodzajów odsetek w obrocie cywilnoprawnym od wysokości stopy referencyjnej NBP. W takim kontekście pod koniec ubiegłego roku powstała inicjatywa „Książki dla czytelników”, która pod patronatem Polskiego Związku Użytkowników Bibliotek Publicznych i Naukowych rozpoczęła prace nad projektem zmian w regulaminie.
Zmiany mają być bardzo proste. Chodzi właściwie wyłącznie o wprowadzenie dodatkowego zapisu, który pozwalałby na zwiększenie opłat za przetrzymaną książkę w zależności od liczby stron, jaką ma dana publikacja. Wysokość stopy referencyjnej wyznaczana jest przez Radę Polityki Pieniężnej i od 5 marca 2015 r. stopa ta wynosi 1.50%. Zatem poziom odsetek za opóźnienie zobowiązań będzie zbliżony do rynkowych stóp procentowych. Odsetki ustawowe stanowią sumę stopy referencyjnej NBP i 3,5 punktów procentowych, czyli wynoszą 5% w stosunku rocznym.
Opłata za nieterminowy zwrot książki byłaby obliczana wg następującego algorytmu:
K = (s+2*il) * d/R * (x+3,5)%
gdzie:
K = kwota kary
s = liczba wszystkich stron przetrzymanych książek, łącznie z okładkami, wyklejkami i stronami redakcyjnymi
il – liczba stron z ilustracjami, wykresami i schematami
d = liczba dni przetrzymania
R = liczba dni w roku
x = stopa referencyjna NBP
Inicjatorzy projektu za kilka tygodni planują rozpoczęcie konsultacji środowiskowych. Z pewnością także wśród czytelników BUW znajdą się chętni do wzięcia udziału w dyskusji o planowanych zmianach. Już teraz w komentarzach możecie nam dać znać, co o tym myślicie.
Barbara Chmielewska, Oddział Gromadzenia i Uzupełniania Zbiorów
Matylda Filas, Gabinet Dokumentów Życia Społecznego
Podstawa prawna: