Książka miesiąca Biblioteki Austriackiej w BUW listopad 2017
Biblioteka Austriacka w BUW wraz z Instytutem Austriackim w Warszawie mają przyjemność przedstawić kolejną książkę w ramach projektu „Książka miesiąca”. Tym razem jest to książka Vladimira Vertliba Das besondere Gedächtnis der Rosa Masur, która ukazała się w 2001 roku w wydawnictwie Deuticke. Vertlib prostym i nieskomplikowanym językiem w bardzo ciekawy sposób z nutką ironii opowiada w swojej powieści o rosyjskich Żydach w XX wieku, przywołując relacje poszczególnych ludzi. Książkę można wypożyczyć w oryginale w Bibliotece Austriackiej w BUW oraz w Instytucie Austriackim na ul. Zielnej 37. Żadna z powieści Vladimira Vertliba nie została do tej pory przetłumaczona na język polski.
Bohaterką powieści jest dziewięćdziesięcioletnia Rosa Masur, która pisząc artykuł do „jubileuszowej księgi” fikcyjnego niemieckiego miasta Gigricht wspomina wydarzenia ze swojego życia. Obiecane honorarium przyniesie jej dodatkowy zarobek, gdyż kilka miesięcy temu wraz z synem i synową wyjechała na stałe z Rosji. Rosa musi sięgnąć daleko w przeszłość, ponieważ jako białoruska Żydówka przeżyła na własnej skórze całe stulecie wraz ze wszystkimi jego barbarzyństwami. Przypomina sobie historię między innymi o brakującej literce w zadaniu domowym, która doprowadziła do tego, że jej syn wylądował w więzieniu, lub o Stalinie, z którym wiąże ją szczególna historia. Wielowątkowa powieść Vertliba opisuje częściowo absurdalną imigrancką codzienność we współczesnych Niemczech, którą przedstawia na przemian z sugestywnymi wspomnieniami z obu wojen światowych. Jest to dobrze przemyślany, interesujący koncept historii Europy, którego trudno pozbyć się z pamięci.
Vladimir Vertlib, ur. w 1966 w Leningradzie (Petersburg), wyemigrował w 1971 roku z całą rodziną do Austrii, do której trafił z przystankami w Izraelu, Włoszech, Holandii i USA. Obecnie mieszka w Salzburgu i Wiedniu. Od 1993 roku Vertlib jest niezależnym pisarzem. Pisze powieści, opowiadania, eseje, publikuje artykuły w gazetach i czasopismach. Za swoją twórczość był wielokrotnie nagradzany m.in. Austriacką Nagrodą Literacką i Nagrodą im. Alberta Chamisso. Jego pierwsze powieści Abschiebung (1995) oraz Zwischenstationen (1999) należą do jego najważniejszych publikacji. W lutym 2015 roku ukazała się jego najnowsza powieść Lucia Binar und die russische Seele.
Buch des Monats in der Österreich-Bibliothek Warschau November 2017
Die Österreich-Bibliothek in der Universitätsbibliothek Warschau stellt wieder ein Buch vor, das im Rahmen des Projekts „Buch des Monats“ in Zusammenarbeit mit dem Österreich Institut Warschau empfohlen wird. Dieses Mal präsentieren wir einen Roman von Vladimir Vertlib mit dem Titel Das besondere Gedächtnis der Rosa Masur, welcher 2001 im Deuticke Verlag erstmals erschien. Vertlib erzählt in seinen Werken spannend und mit viel Ironie in einer klaren, unkomplizierten Sprache die Geschichte der russischen Juden im 20. Jahrhundert anhand von Einzelschicksalen. Interessierte Leser und Leserinnen können diesen Roman in der Originalfassung in der Österreich-Bibliothek Warschau und am Österreich Institut in der Zielna 37 ausleihen.
Die Protagonistin des Romans ist die bereits 90 Jahre alte Rosa Masur, die für einen Beitrag im „Jubiläumsbuch“ der fiktiven deutschen Stadt Gigricht auf ihr Leben zurückblicken soll. Das versprochene Honorar kommt gerade recht, da sie erst wenige Monate zuvor mit ihrem Sohn und ihrer Schwiegertochter aus Russland ausgewandert ist. Rosa muss zu diesem Zweck weit ausholen, da sie als weißrussische Jüdin ein gesamtes Jahrhundert mit seinen Katastrophen hautnah miterlebt hat. Sie erinnert sich da zum Beispiel an den fehlenden Buchstaben in der Hausübung, der ihren Sohn ins Gefängnis brachte oder an Stalin, mit dem sie eine ganz besondere Geschichte verbindet. Der mehrschichtige Roman schildert den teilweise absurden Immigrantenalltag in Deutschland der Gegenwart, der sich mit Rosas gestochen scharfen Erinnerungen aus der Vergangenheit der beiden Weltkriege und über diese hinaus abwechselt. Es handelt sich um ein klug konzipiertes, spannendes Exempel europäischer Geschichte, das man so schnell nicht mehr vergisst.
Vladimir Vertlib, geboren 1966 in Leningrad (St. Petersburg), emigrierte 1971 mit seiner Familie über die Zwischenstationen Israel, Österreich, Italien, den Niederlanden und den USA nach Österreich, wo er heute in Salzburg und Wien lebt. Seit 1993 ist Vertlib freiberuflicher Schriftsteller und schreibt Romane, Erzählungen, Essays und veröffentlicht Artikel in Zeitungen und Zeitschriften. Für sein Werk erhielt er unter anderem den Österreichischen Förderpreis für Literatur und den Albert Chamisso-Förderpreis. Seine ersten beiden Romane Abschiebung (1995) und Zwischenstationen (1999) gehören zu seinen wichtigsten Publikationen. Ende Februar 2015 ist sein Roman neuester Roman Lucia Binar und die russische Seele erschienen.
Tekst niemiecki: Zoe Hackenberg
Tłumaczenie: Maciej Soborczyk, Biblioteka Austriacka