Tak jak wszyscy, którzy w 1944 r. mieszkali w Warszawie lub w jej pobliżu, Profesor Wacław Borowy (1890-1950), historyk literatury, edytor i krytyk literacki, dyrektor BUW w latach 1936-1938, bardzo mocno przeżywał Powstanie Warszawskie. Sam nie brał udziału w walkach, jednak gromadził o nim wiadomości, zapisywał je i analizował.
Wacław Borowy, 1929
źródło fot.:https://polona.pl/item-view/daec1388-345e-43cb-a05e-35852b9b4f6b?page=0
Fragmenty niektórych pozyskanych informacji zostały utrwalone jedynie w korespondencji Borowego, ale część wiadomości została zapisana w postaci dłuższych lub krótszych relacji na oddzielnych kartach, a następnie przekazana jako zespół materiałów do Gabinetu Rękopisów BUW. Zbiór ten został uporządkowany i włączony do zbiorów pod sygnaturą 2211 (szczegółowy opis jednostki dostępny jest w 7. tomie Katalogu rękopisów BUW na stronach 86-87). Jednostka jest też zdigitalizowana i dostępna w bibliotece cyfrowej Crispa.
Relacje z Powstania Warszawskiego zebrane przez Wacława Borowego: notatki brulionowe omawiające organizację władzy cywilnej w okresie powstania oraz tekst ankiety dot. Powstania Warszawskiego, cz. 1.
Z nieznanych powodów Wacław Borowy zwykle nie podawał imion i nazwisk swoich informatorów, notatki najczęściej oznaczone są inicjałami. W większości składają się na nie pozyskane od osób cywilnych informacje dotyczące instytucji (Archiwum Główne, Archiwum Akt Dawnych, Muzeum Narodowe) i sytuacji w różnych rejonach Warszawy (okolice ulic: Krakowskie Przedmieście, Senatorska, Czackiego, Nowogrodzka, Żurawia, Górnośląska, Al. Niepodległości, Puławska, Rakowiecka, Sandomierska, Starynkiewicza, Filtrowa, pl. Narutowicza i Wawelska). Jedyna relacja wojskowego to wspomnienie podporucznika – podpisanego skrótem nazwiska: Gost. – dotyczące działań zbrojnych w rejonie Starego Miasta i budynku Sądów Grodzkich.
Najdokładniejsza, a przez to też najdłuższa relacja pochodzi od Bohdana Korzeniewskiego. Tworzy ona oddzielną jednostkę o sygnaturze 2212 (opisana na s. 87 wspomnianego wyżej katalogu; skany, ze względu na prawa autorskie, dostępne są jedynie lokalnie, na terenie BUW poprzez Bibliotekę cyfrową UW Crispa). Rękopis składa się obecnie z dwóch części: rękopiśmiennej, zapisanej przez Wacława Borowego oraz dwóch wersji maszynopisu. Kopie maszynopisowe powstały w czasie przygotowywania tekstu do wydania: pierwsza zawiera odręczne poprawki Wacława Borowego, a druga – Bohdana Korzeniewskiego. Tekst w uzupełnionej wersji wydano w 1 tomie publikacji Walka o dobra kultury. Warszawa 1939-1945. Księga zbiorowa pod redakcją Stanisława Lorentza (s. 349-363).
Okres powstania 1944 r. w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie: relacja Bohdana Korzeniewskiego spisana przez Wacława Borowego, cz. 1.
Bohdan Korzeniewski (1905-1992) w czasie wojny był bibliotekarzem BUW (później pracował jako reżyser, krytyk i historyk teatru). Wybuch powstania zastał go na dyżurze razem z dwoma innymi bibliotekarzami: Józefem Kramperą i Marianem Toporowskim. Korzeniowski został w bibliotece do 18 września, kiedy to Niemcy nakazali polskim pracownikom opuszczenie gmachu BUW na Krakowskim Przedmieściu. Jego relacja obejmuje cały ten okres i zawiera wiele nieznanych skądinąd szczegółów wydarzeń, szczególnie opis atmosfery panującej wśród polskich pracowników, zachowania niemieckiej załogi stacjonującej na kampusie uniwersyteckim, zniszczeń budynków uczelni itp. Rękopis kończy się uwagą Wacława Borowego dotyczącą okoliczności spisania wspomnienia – rozmowa, a właściwie dwie, miały miejsce 21 i 22 października 1944 r. w Milanówku. Były to więc bardzo świeże wspomnienia. Jednocześnie obaj panowie czekali na wiadomość czy gmach BUW ostał się po powstaniu. Kilka tygodni później, gdy już okazało się, że budynek przetrwał, obaj zaangażowali się w ratowanie ocalałych zbiorów biblioteki w ramach tzw. akcji pruszkowskiej.
Profesor Wacław Borowy pozostawił po sobie bogate archiwum osobiste, którego większość, zgodnie z jego życzeniem, trafiła do Zakładu Rękopisów Biblioteki Narodowej i jest opisana w Katalogu rękopisów Biblioteki Narodowej. T. VIII: Rękopisy 7201-7600. Spuścizny literackie i naukowe XIX i XX wieku, pod red. Barbary Kocówny (s. 160-228). Do zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie trafiły jego Dzienniki (kupowane od różnych osób w różnym czasie noszą obecnie sygnatury: inw. 908, inw. 914, inw. 1717 i inw. 3163) oraz kilka pomniejszych tekstów. W spuściźnie Profesora zachowały się m.in. raporty o stanie dóbr kultury i zabytków w czasie wojny oraz propozycje, prawdopodobnie także jego autorstwa, dotyczące uruchomienia po wojnie wybranych instytucji nauki i kultury (zob. rękopis GRPS, sygn. 2208, opis rękopisu znajduje się w Katalogu rękopisów BUW, t. 7, s. 85 ).
Przechowywane w BUW relacje naocznych świadków wydarzeń Powstania Warszawskiego zebrane przez Wacława Borowego to cenne, ciągle jeszcze nieopracowane źródło do badań, edycji i lektury.
O tym interesującym zbiorze opowiada jeden z odcinków cyklu: Mamy to w BUW:
Agnieszka Fabiańska, Gabinet Rękopisów