25 lutego odbył się w Filharmonii Narodowej (przy wypełnionej po brzegi sali i przy entuzjastycznym aplauzie publiczności) koncert sławnego zespołu muzyki dawnej L’Arpeggiata. Swą karierę zespół ten rozpoczynał od znakomicie zrealizowanych i bardzo stylowych nagrań muzyki wczesnobarokowej w duchu zasadniczo zgodnym z „mainstreamem” tej sztuki; z czasem jednak jego podejście do repertuaru stawało się coraz mniej ortodoksyjne, ku wzrastającemu zachwytowi jednych, i zgrozie innych słuchaczy. Założycielka i liderka zespołu, pochodząca z Austrii lutnistka Christina Pluhar, poczęła włączać do programów koncertów (oraz projektów płytowych) nie tylko muzykę barokową, lecz także tradycyjną muzykę etniczną oraz folklor miejski głównie regionów Kampanii (pieśni neapolitańskie) i Apulii (tarantela), później też quasi-jazzowe improwizacje i rozmaite muzyczne żarty. Choć te propozycje budziły kontrowersje wśród muzycznych purystów, zarazem zdobyły ogromne uznanie szerokich rzesz odbiorców, z pewnością poszerzając grono osób zainteresowanych muzyką wczesnego baroku (która wciąż gości w programach Arpeggiaty, w tym z udziałem wykonawców tak sławnych jak kontratenor Philippe Jaroussky). Arpeggiata stała się więc zespołem prawdziwie „kultowym” (to kolokwialne i nadużywane pojęcie w tym właśnie przypadku wydaje się bardzo adekwatne!), sprzedaż jej płyt bije rekordy, zaś założycielka należy do najbardziej rozpoznawalnych postaci muzycznego świata. Tym bardziej było nam miło, że ta znakomita wykonawczyni przyjęła zaproszenie Gabinetu Zbiorów Muzycznych BUW i w przerwie między próbami do warszawskiego koncertu odwiedziła nas, by obejrzeć m.in. prześwietną kolekcję rękopiśmiennych tabulatur lutniowych z XVIII w., pochodzących z Krzeszowa – unikatowy w skali światowej zespół źródeł muzyki na lutnię, zawierający liczne repertuarowe unica. Te (i inne) obiekty wzbudziły żywe zainteresowanie Christiny Pluhar, która okazała się osobą ogromnie sympatyczną i bezpośrednią. Szczególnie zachwyciła ją informacja, iż tabulatury dostępne są w postaci wysokiej jakości publikacji elektronicznych w e-bUW. Mamy więc nadzieję, że pobierze je stamtąd i – kto wie? – może kiedyś doczekamy się kolejnej ekstrawaganckiej płyty Arpeggiaty, zwłaszcza że repertuar naszych cennych rękopisów jest właśnie nader ekstrawagancki: choć powstały w kręgu cysterskiego konwentu (którego reguła w zasadzie zabraniała gry na instrumentach, a nawet ich posiadania!), to zawierają głównie świeckie stylizowane tańce, niekiedy przeplatane cytatami religijnych tekstów, co zdaje się sugerować przeznaczenie do „duchowych ćwiczeń”, rodzaju medytacji przy muzyce.
Piotr Maculewicz
Katarzyna Spurgjasz, Christina Pluhar i Piotr Maculewicz w GZM BUW, 25 lutego 2014, fot. Barbara Kalinowska