Krok ku pojednaniu narodów

1 września, w 75. rocznicę napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę, Wspólnota Ewangelicznych Sióstr Marii z Darmstadt przysłała ogłoszenie, skierowane do wszystkich Polaków, które zostało zamieszczone w „Gazecie Wyborczej”. Siostry pisały m.in.:

Przed 75 laty Niemcy napadły na Polskę. Rozpoczęła się druga wojna światowa, trwająca sześć lat niewyobrażalna tragedia. Zginęły miliony ludzi, zniszczono tysiące miast i wsi, na masową skalę doszło do wywłaszczeń, deportacji, pracy przymusowej. Rozpoczęto ludobójstwo narodu żydowskiego. Na polskiej ziemi Niemcy zakładali nazistowskie obozy śmierci.
Te fakty są dla nas bardzo bolesne i z głębi serca pragniemy Państwa za nie przeprosić.
Nikt z nas nie może zmierzyć głębokości ran pozostawionych przez tę wojnę w każdej polskiej rodzinie.

Po przeczytaniu tego ogłoszenia por. Wanda Traczyk-Stawska (pseudonim „Pączek”), przewodnicząca Stowarzyszenia Żołnierzy AK, napisała do Sióstr list. Zaprosiła je do Polski na 2 października, w dzień zakończenia powstania warszawskiego, aby wspólnie złożyć hołd bohaterskim powstańcom i mieszkańcom Warszawy. Ekumeniczne nabożeństwo na Cmentarzu Powstańców Warszawy miało stanowić kolejny krok ku pojednaniu narodów.
Siostry Arimathia, Joela i Julia przyjechały do Warszawy 30 września. Uczestniczyły w spotkaniu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, modliły się przy kazamatach Gestapo w Al. Szucha, zostały zaproszone na obiad na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Następnego dnia zwiedzały Warszawę, natomiast 2 października spotkały się z ambasadorem Niemiec. Tego samego dnia wzięły udział w uroczystościach w rocznicę zakończenia powstania warszawskiego.
Na Cmentarzu Powstańców Warszawy przy ul. Wolskiej pani Wanda Traczyk-Stawska opowiadała Siostrom, zaproszonym gościom i harcerzom o cmentarzu oraz o swoich wspomnieniach z walk powstańczych.
Następnie pod pomnikiem „Polegli-Niepokonani 1939-1945” zostało odprawione nabożeństwo ekumeniczne, które prowadzili kapelani wojskowi: ksiądz komandor Janusz Bąk z Ordynariatu Wojska Polowego, ksiądz Łukasz Skurczyński z Kościoła Ewangelicko-Reformowanego, ksiądz Piotr Nestoruk z Prawosławnego Ordynariatu Wojska Polskiego oraz – w imieniu Michaela Schudricha, naczelnego rabina Warszawy – członek gminy żydowskiej, Jakub Doman. Do modlitwy włączyły się również Siostry.
O godzinie 18 w kościele św. Wojciecha została odprawiona uroczysta msza św. w intencji powstańców oraz ludności cywilnej. W kościele tym w pierwszych dniach powstania Niemcy utworzyli obóz przejściowy dla cywilów, którzy mieli tam czekać na wywiezienie do obozu w Pruszkowie.
W czasie mszy przemówiła siostra Joela, przepraszając i prosząc o przebaczenie. W imieniu prezydent Warszawy, Hanny Gronkiewicz-Waltz, przemawiała burmistrz Woli, Urszula Kierzkowska.
Na dziedzińcu przed kościołem można było obejrzeć wystawę poświęconą losom powstańczej Woli.
Na uroczystości obecny był również pan poseł Michał Szczerba. Z ramienia komitetu ds. Cmentarza Powstańców Warszawy uroczystości przygotowywała pani Barbara Siedlicka.
Dzięki uprzejmości organizatorów Gabinet Dokumentów Życia Społecznego wzbogacił się o publikacje: Maciej Janaszek-Seydlitz: Historia zapomnianego cmentarza. Warszawa, 2014 (Gabinet Dokumentów Życia Społecznego; dżs-9108), Wola pamięci : Cmentarz Powstańców na Woli = The Memory of Wola : Warsaw Insurgents Cementary In Wola. Warszawa, ca 2014 (Gabinet Dokumentów Życia Społecznego; dżs- 9109).

Justyna Stańczak

Więcej zdjęć: http://www.warszawa.pl/za-oknem/spotkanie-ekumeniczne-na-cmentarzu-powstancow-warszawy/