P Język. Literatura
Olga Tokarczuk, Empuzjon: horror przyrodoleczniczy, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2022.
BUW Wolny Dostęp PG7179.O38 E47 2022
Od 2019 roku minęło już trochę czasu. Przypomnijmy, że to wtedy Szwedzka Akademia kolejny raz ogłosiła zwycięzcę literackiej Nagrody Nobla, tym razem za 2018 rok. Nagrodę otrzymała Olga Tokarczuk. Empuzjon to pierwsza powieść autorki, którą napisała po otrzymaniu tej prestiżowej nagrody. Bohaterem książki, która przenosi nas do roku 1913, jest Mieczysław Wojnicz. Student politechniki lwowskiej przyjeżdża do uzdrowiska specjalizującego się w chorobach „piersiowo-gardlanych” z nadzieją na wyleczenie gruźlicy. Tajemnicze okoliczności zmuszają go jednak do porzucenia natrętnych myśli o trawiącej go chorobie i zajęcia się zupełnie czymś innym… Powieść naszej Noblistki jest horrorem przyrodoleczniczym, którego akcja toczy się w odciętym od miejskiego świata i skrywającym ponure sekrety Görbersdorfie…
„- Piękna opowieść – powiedział August. – I pokazuje siłę zdrowego rozsądku i rynku.
– Podobno spora część uciekinierek nigdy nie wróciła – rzucił jeszcze na koniec Frommer.
Wojnicz szedł cicho, spoglądając z niepokojem na Thila, i słuchał Frommera z uwagą, którą raz po raz rozpraszały dźwięki dobiegające z lasu: szelesty, daleki krzyk ptaka, skrzypienie wysokich buków.” (Olga Tokarczuk, Empuzjon: horror przyrodoleczniczy, Kraków: 2022, strona 109.).
K J Prawo. Nauki polityczne
Grzegorz Mania, Muzyka w prawie autorskim: spór o istnienie i rozumienie dzieła muzycznego na styku prawa i muzyki, Kraków: PWM Edition, 2020.
BUW Wolny Dostęp K1450 .M36 2020
Grzegorz Mania ukończył studia pianistyczne i studia prawnicze. Jest jednocześnie koncertującym pianistą, nauczycielem fortepianu i radcą prawnym. Pasje autora stały się zaczynem do powstania wyjątkowej, pierwszej na rynku tego typu, prawniczej książki, która kompleksowo analizuje relacje zachodzące pomiędzy prawem, a muzyką.
„Uważam, że relacja prawa i muzyki ubrana w swoistą formę „małżeństwa” z rozsądku, od lat się nie sprawdza, co skutkuje albo ignorowaniem regulacji prawnych w pracy twórczej, albo ograniczaniem, wręcz cenzorowaniem kreatywności muzycznej. Dlatego uznałem, że należy jeszcze raz zastanowić się nad kwestią fundamentalną – sprawą przedmiotu ochrony (utworu, dzieła).” (Grzegorz Mania, Muzyka w prawie autorskim: spór o istnienie i rozumienie dzieła muzycznego na styku prawa i muzyki, Kraków 2020, strona 7-8.).
Na szczególną uwagę zasługuje rozdział trzeci monografii, który porusza temat budzący od lat piramidalne zainteresowanie opinii publicznej. Mowa tutaj o wciąż niezgłębionym przez specjalistów zjawisku jakim jest plagiat oraz podobieństwo w muzyce. Plagiat, choć obowiązująca ustawa o prawie autorskim liczy sobie całkiem sporo lat, nie doczekał się dotąd legalnej definicji. Za to w powszechnym obiegu uważany jest za złodziejstwo i kradzież intelektualną.
„Czy słychać „kradzież”?
Ujmując najprościej: aby stwierdzić plagiat muzyczny, trzeba go usłyszeć. Plagiat to sprawa ucha, nie oka. Muzyka istnieje w pełni dopiero w wykonaniu i odbiorze, więc analiza samego tekstu nie wystarczy do tego, by przesądzić plagiat. Nie da się jej jednak całkowicie odrzucić. Pojawia się bowiem złożony problem – kto ma usłyszeć plagiat? Sędzia?” (Grzegorz Mania, Muzyka w prawie autorskim: spór o istnienie i rozumienie dzieła muzycznego na styku prawa i muzyki, Kraków 2020, strona 172.).
Po tę praktyczną lekturę powinni sięgnąć prawnicy, kompozytorzy, wykonawcy i wszystkie osoby, które zajmują się muzyką i jej rozpowszechnianiem.
H GN1-673 GR-GV Nauki społeczne. Antropologia
Ewa Głażewska, Małgorzata Karwatowska, Maska w „czasach zarazy”: covidowe wizerunki masek: typologie i funkcje, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2021.
BUW Wolny Dostęp GT1747 .G55 2021
Maski z twarzy! 🙂 O ile w rekomendacji nieukrywania się pod wszelakimi maskami można byłoby doszukiwać się drugiego dna, o tyle książka, którą chciałabym zaproponować poświęcona jest jednemu rodzajowi masek. Zasłanianie twarzy maskami to praktyka, która skutecznie zakorzeniła się w naszej kulturze, natomiast COVID-19 pokazał jej zupełnie nowe oblicze. Maski pandemiczne rozlały się po całym świecie i można się tutaj doszukiwać wręcz ich niekontrolowanej ekspansji.
Widzieli Państwo maskę dla flecisty, czy też maskę z otworem na słomkę? O tych i wielu, wielu innych osłonach na twarz dowiedzą się Państwo z książki Ewy Głażewskiej i Małgorzaty Karwatowskiej.
„Analizowane maski covidowe świadczą bowiem o ludzkiej kreatywności, inwencji i innowacyjności; chęci upłynnienia komunikacji częściowo zablokowanej poprzez zasłonięcie kluczowego rejonu twarzy. Zatrzymajmy się więc na koniec nieco dłużej nad źródłem humoru, komizmu tkwiącym w maskach, w szczególności tych z zabawnymi rysunkami (np. bezzębny uśmiech, wielkie usta) czy napisami (np. „Walczę z ostrym cieniem mgły”). (Ewa Głażewska, Małgorzata Karwatowska, Maska w „czasach zarazy”: covidowe wizerunki masek: typologie i funkcje, Lublin: 2021, strona 145.).
Co ciekawe, maski pandemiczne oprócz podstawowej funkcji ochronnej spełniają także i inne… Autorki w swojej monografii poświęconej maskom w czasach zarazy wyszczególniają aż dziesięć funkcji współczesnych masek covidowych:
Funkcję ochronną,
Funkcję prestiżową,
Funkcję estetyczną,
Funkcję identyfikacyjną,
Funkcję ekspresywną,
Funkcję impresywną,
Funkcję ludyczną,
Funkcję dydaktyczną,
Funkcję negowania istniejącego status quo,
Funkcję pragmatyczną.
A z definicjami wydzielonych przez autorki funkcji mogą się Państwo zapoznać w rozdziale trzecim opracowania, zatytułowanym Świat maski covidowej.
M N Muzyka. Architektura. Sztuki piękne
Agata Twardoch, Architektki: czy kobiety zaprojektują lepsze miasta?, Warszawa: Wydawnictwo WAB, 2022.
BUW Wolny Dostęp NA1997 .T87 2022
„Jest wiele pięknych zawodów na A: asprzątaczka, akucharka. Dlaczego próbuje pani zostać architektem?” (Agata Twardoch, Architektki: czy kobiety zaprojektują lepsze miasta?, Warszawa 2022, ze wstępu, strona 7.).
„AT: Pamiętam ten dyplom! Budynki miały takie czerwone, wyklejane półtransparentną czerwoną folią daszki!
JS: Właśnie tak. Do tego dyplomu studiowałam różne przykłady z zagranicy – z Niemiec, Holandii i Francji, na ile można wtedy było dotrzeć do jakichś informacji. Nie było przecież internetu. Dowiedziałam się wtedy też bardzo ciekawej rzeczy. Wyobraź sobie, że w PRL-u funkcjonowało wewnętrzne zarządzenie KC PZPR, które wyraźnie mówiło, żeby tworzyć bariery architektoniczne.” (Agata Twardoch, Architektki: czy kobiety zaprojektują lepsze miasta?, Warszawa 2022, strona 296.).
Książka Agaty Twardoch to nie tylko 19 rozmów z 24 kobietami urbanistkami i architektkami. To także historie kobiet, które z entuzjazmem opowiadają o swoim spojrzeniu na architekturę, które z pasją wykonują swój zawód i żelazną gorliwością próbują odnaleźć się w męskiej branży architektonicznej. A przecież bywa ciężko, bo specjalistki z tej konkretnej dziedziny są mniej doceniane i nagradzane od mężczyzn. Bohaterki tej niezwykłej książki udowadniają, że wcale nie są gorsze od swoich kolegów, a ich osiągnięcia zawodowe zasługują na szczególną uwagę i uznanie w świecie.
„Na koniec chciałabym, żeby ten zestaw rozmów spełnił funkcję terapeutyczną. Nie tylko dla mnie, ale też dla kolejnych roczników architektek i urbanistek. Żeby młode uprawiające ten zawód kobiety nie musiały zaczynać od udowadnianiu światu, że są wystarczająco dobre.” (Agata Twardoch, Architektki: czy kobiety zaprojektują lepsze miasta?, Warszawa 2022, ze wstępu, strona 14.).
Informacje o książkach przygotowała:
Dorota Bocian – Oddział Opracowania Zbiorów.
Propozycje tytułów książek we współpracy z Dorotą Bocian przesłali:
Pracownicy Sekcji KBK – Oddział Opracowania Zbiorów.