Henryk Sawoniak w Paryżu, 1989 r. Zdjęcie z archiwum rodzinnego.
Niedawno minęła 15. rocznica śmierci wybitnego bibliografa, pracownika m.in. Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie Henryka Sawoniaka (1912-2003). Przez większość swojego zawodowego życia był związany z Instytutem Bibliograficznym Biblioteki Narodowej (1955-1972), w Bibliotece Uniwersyteckiej pracował w Oddziale Prac Naukowych w latach 1972-1977.
Najbardziej znane są jego prace bibliograficzne – przygotował do druku i uzupełnił Bibliografię bibliografij polskich do 1950 r. Wiktora Hahna[1], a następnie opracował jej kontynuację Bibliografię bibliografij polskich 1951-1960 [2]. Kolejnym ważnym dziełem była Międzynarodowa bibliografia bibliografii z zakresu informacji naukowej, bibliotekoznawstwa i dziedzin pokrewnych 1945-1978 [3] i jej anglojęzyczne, rozszerzone wydanie przygotowane wraz z córką Marią Witt International bibliography of bibliographies in library and information science and related fields t. 1-2 [4]. Ukazanie się tej ostatniej pracy tak wspomina córka:
Czekał wtedy niecierpliwie na swoje dzieło życia. „Międzynarodową Bibliografię bibliografii…” przetłumaczyłam na angielski i oddałam SAUR-owi w Monachium uzupełnioną przeze mnie z Jego kilkuset fiszek. Pierwszy z sześciu tomów nadszedł do Warszawy w połowie stycznia 2003 roku. Ojciec stwierdził z satysfakcją, że książka wyszła u najlepszego światowego wydawcy w dziedzinie bibliotekoznawstwa i pochwalił formę publikacji. Dwa tygodnie później umarł. Miał 91 lat.
Ponadto był autorem wielu prac z zakresu teorii bibliografii, klasyfikacji dokumentów i terminologii.
Henrykowi Sawoniakowi poświęcono kilka artykułów w Internecie i drukowanych. Wśród tych internetowych są m.in. wspomnienia na stronie Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich czy artykuł opublikowany kilka lat temu w Gazecie SGH – uczelni, której był absolwentem [5]. Drukiem ukazały się następujące pozycje: J. Sadowska, Henryk Sawoniak (1912-2003), [w:] Bibliotekarze warszawscy zmarli w latach 1997-2007. Warszawa 2010, s.157-165; tamże Maria Witt, Mój ojciec…, s.166-169 [6].
Warto jeszcze wspomnieć o fragmencie jego spuścizny, przechowywanym w naszych zbiorach. Do Gabinetu Rękopisów materiały Henryka Sawoniaka przekazywane były dwukrotnie. W 2002 r. fragment swojej spuścizny przekazał sam Twórca (rps nr inw. 4371-4379), druga część wpłynęła w 2009 r. z Biblioteki Narodowej (rps nr inw.5036-5038). Zbiór dokumentuje przebieg pracy zawodowej Henryka Sawoniaka w BN, BUW i w Szkole Głównej Planowania i Statystyki. Ponadto zawiera korespondencję z różnymi instytucjami, fragment korespondencji prywatnej oraz materiały dotyczące spraw edytorskich (umowy, recenzje wydawnicze, projekty wydawnicze itd.). Drobnym lecz ciekawym i cennym fragmentem spuścizny są listy pisane do Henryka Sawoniaka w latach 1943-1944 do obozu M-Stammlager VI J. Arbeits – Komando nr 617 P Krefeld Fichtenhain. Udało się ocalić 10 takich listów.
Agnieszka Fabiańska, Ewa Piskurewicz, Gabinet Rękopisów
Fot. rękopisu: Bartłomiej Karelin, ORZE
[1] Sygn. BUW Magazyn 169068 i inne.
[2] Sygn. BUW WD Z2521. A1 S29 1967.
[3] Sygn. BUW WD Z666. S33 1985.
[4] T. 1 cz. 1, T. 1 cz. 2, T. 1 cz. 3, T. 2 cz. 1, T. 2 cz. 2, T. 2 cz. 3, sygn. BUW WD Z666. S34 1999.
[5] Paweł Tanewski, Absolwent, Gazeta SGH, nr 1/16 (322)-2016, str.44-45 (kolumna Z naszej historii).
[6] Sygn. BUW WD Z720.A46 P633 1991 t.11.