BUW od podszewki. Pełnomocniczki Dyrektor BUW

A właściwie pełnomocnicy, bo nasz coraz bardziej równoważny język uniwersyteckich dokumentów jeszcze za nami nie nadąża. 

Od października 2020 r. pokój 111 (w przestrzeni WD, obok Hatszepsut) jest siedzibą: Zofii Kajczuk, Karoliny Minch i Zuzy Wiorogórskiej. Pełnimy nowe w strukturze BUW funkcje. Każda z nas zajmuje się inną dziedziną, niemniej, jak we wszystkich bibliotecznych zadaniach, ścieżki naszych aktywności czasem się zbiegają czy przecinają. Praca pełnomocniczek to właściwie tzw. praca projektowa ‒ z założenia nie mamy listy powtarzających się prac czy obowiązków, tylko na bieżąco realizujemy spływające zadania.

Zofia Kajczuk

Pełnomocniczka ds. projektowania usług.

Moja historia z BUW trwa od prawie 15 lat, kiedy przyszłam do Gabinetu Rycin na studenckie praktyki. Potem, dzięki niesamowitemu wsparciu i życzliwości osób pracujących w BUW, miałam możliwość rozwijania się w różnych dziedzinach ‒ organizacyjnych, marketingowych i promocyjnych. Kilka lat kierowania Oddziałem Promocji było dla mnie sprawdzianem, ale też odkrywaniem z czym na co dzień zmagają się użytkownicy BUW.

Wtedy zainteresowałam się zagadnieniem jakim jest UX (ang. user experience), czyli, tłumacząc literalnie ‒ doświadczenie użytkownika. Jest to forma pracy, w której bardzo mocno uwzględnia się perspektywę odbiorcy i stara się wraz z nim wypracować rozwiązanie. 

Obecnie UX jest najczęściej kojarzony z tworzeniem stron internetowych i aplikacji, dlatego jednym z moich zadań długofalowych jest zaprojektowanie nowej strony internetowej BUW, która będzie wygodna, przejrzysta i przydatna dla naszych użytkowników. Nie oznacza to, że będę programować, ale raczej tak jak architekt informacji: budować strukturę, zależności i układ treści na stronie. 

Jednak moje stanowisko ma w nazwie „projektowanie usług” a nie UX, dlatego że moja rola w BUW jest szersza. Projektowanie usług (ang. ‒ services design) jest jedną z odnóg UX i jest to metodyka rozwiązywania problemów poprzez proces projektowy. Jak to wygląda w praktyce? Zadajemy sobie pytanie, np. w jaki sposób sprawić, aby nasi czytelnicy szybko znajdowali poszukiwaną książkę w Wolnym Dostępie? Proces szukania rozwiązania ma kilka kroków, z czego najważniejszym jest przeprowadzenie badań w postaci rozmów z użytkownikami, zapytanie ich, jak widzą ten problem, ale również obserwowanie ich zachowań i sprawdzanie, gdzie co jest dla nich najtrudniejsze w danym procesie. Następnie przechodzi się do analizy zebranych danych i wymyślania możliwych rozwiązań, które dość szybko testuje się razem z użytkownikami i na bieżąco poprawia. Dzięki temu całość procesu jest bardzo kształcąca, a popełniane błędy są ważną informacją zwrotną. Efektem końcowym jest usługa lub produkt, które ułatwią życie zarówno użytkownikom, jak i pracownikom.

Moje stanowisko zakłada bycie w kontakcie, ważna jest empatia i słuchanie innych z ciekawością. Na co dzień współpracuję głównie z Oddziałem Promocji, a także Oddziałem Usług Informacyjnych i Szkoleń, odpowiadam też na różne bieżące problemy, które pojawiają się w BUW. Dlatego z czasem zapukam (fizycznie lub online) do wielu oddziałów, żeby poznać różne perspektywy pracy z czytelnikiem.

Karolina Minch 

Pełnomocniczka ds. otwartej nauki.

Od jakiegoś czasu w codziennej pracy w Oddziale Wydawnictw Ciągłych miałam styczność z przejawami tzw. otwartej nauki (ang. Open Science), dokładniej z tzw. otwartym dostępem do czasopism (ang. Open Access). Otwarta nauka jest na tyle szerokim zagadnieniem, że można na jego temat napisać kilka takich wpisów i nadal nie wyczerpać tematu. Główny cel, który przyświeca temu nurtowi od początku, to najprościej rzecz ujmując, tak zorganizowany i sfinansowany proces badawczo-naukowy, aby dostęp do jego rezultatów był dla wszystkich bezpłatny, najlepiej już na wczesnym stadium prac. Według propagatorów otwartej nauki jest to droga do zrównoważonego rozwoju i ewolucji nauki. Dotychczasowy postęp technologiczny i obecna sytuacja jeszcze bardziej uwydatniły potrzebę dalszego rozwoju i szerzenia idei otwartości wśród naukowców i obywateli, a tak naprawdę spowodowały, że naukowcy i bibliotekarze stali się jej ambasadorami. 

Zjawisko jest obszerne, dotyka każdego z nas (nawet jeśli jesteśmy tego nieświadomi), a obecnie nie ma na UW jednostki, która kompleksowo zajęłaby się tematem, dlatego zakres obowiązków pełnomocniczki ds. otwartej nauki w BUW został sformułowany na tyle szeroko, aby można było go dostosować do aktualnie palących potrzeb bibliotek, jak i społeczności UW. Widać potrzebę dogłębnego opracowania zagadnienia, gdyż głód wiedzy na ten temat jest z roku na rok coraz większy. Jako pełnomocniczka zajmę się m.in.: śledzeniem aktualnych trendów i najnowszych publikacji w zakresie otwartej nauki; monitorowaniem, zbieraniem danych oraz analizowaniem wykorzystania i zmian zachodzących w zasobach otwartej nauki w odniesieniu do dyscyplin naukowych uprawianych na UW; zatwierdzaniem wniosków o publikację w modelu otwartego dostępu w wydawnictwach m.in. Elsevier i Springer w ramach umowy konsorcyjnej; współpracą z jednostkami UW oraz współdziałaniem z oddziałami BUW i bibliotekami jednostek organizacyjnych UW w zakresie otwartej nauki. Jest jeszcze jedno zadanie, mianowicie promocja i realizacja założeń Polityki otwartej nauki UW. To jest obszar wspomnianej pracy projektowej. W ramach tzw. inicjatywy doskonałości UW (IDUB UW) przypisano BUW działanie opracowania, przyjęcia i realizacji niniejszej Polityki (Zadanie V.3.3. – pełna lista zadań). Mamy w projekcie kilka celów do osiągnięcia i wypracowania, a to jest jeden z pierwszych.

Oprócz podstawowego zakresu obowiązków przedstawionego powyżej zostałam oddelegowana do prac przy jeszcze jednym projekcie, tym razem unijnym i związanym z Sojuszem 4EU+. Z pieniędzy programu Horyzont 2020 uzyskaliśmy możliwość wsparcia dla naszej dotychczasowej współpracy na rzecz rozwoju szkolnictwa wyższego i pomoc we wdrażaniu wspólnej strategii (informacja na stronie UW i stronie Sojuszu). Akronim grantu TRAIN4EU+ powstał od pełnej nazwy wniosku: „Transforming ReseArch & INnovation agendas and support in 4EU+”. Wśród kilku pakietów roboczych jest jeden, któremu przewodniczy UW. Dotyczy on otwartej nauki i nosi nazwę „Mainstreaming Open Science”. Ten temat jest bardzo ciekawy i na łamach buwLOGa będziemy dzielić się informacjami z przebiegu prac.

Zuza Wiorogórska

Pełnomocniczka ds. edukacji informacyjnej i komunikacji naukowej.

Z edukacją informacyjną (zwaną z angielska information literacy) związana jestem od wielu lat, także naukowo. Z komunikacją naukową połączył mnie nie tylko obowiązek sławnego już „zapełniania slotów”, czyli publikowanie wyników badań (artykułów, książek) w recenzowanych, punktowanych wydawnictwach, a następnie poddawanie ich (i siebie) ewaluacji narzuconej przez ostatnią Ustawę o szkolnictwie wyższym, lecz także zaciekawienie nowymi sposobami przedstawiania wyników badań oraz swoistego, cyfrowego „reklamowania się”, zwłaszcza w mediach społecznościowych, gdzie stworzono w tym celu specjalne narzędzia (np. Mendeley czy Research Gate), i gdzie naukowa aktywność zaczyna być coraz częściej brana pod uwagę, o czym świadczy na przykład alternatywna bibliometria, tzw. altmetics.

Konkretnie, na polu UW, zajmuję się wsparciem eksperckim w zakresie ewaluacji oferty dydaktycznej BUW, profesjonalizacją dydaktycznej roli bibliotek, bibliotekarek i bibliotekarzy, a także jestem oddelegowana, podobnie jak Karolina, do pracy przy projekcie TRAIN4EU+.

Zarówno nowe formy komunikacji naukowej, jak i edukacja informacyjna (rozumiana tu bardziej jako rzecznictwo i pogłębianie kompetencji) oraz almetryka to także składowe otwartej nauki, domeny Karoliny. Natomiast takie zaprojektowanie infrastruktury i usług dla naszych studentów i badaczy, aby były intuicyjne, responsywne i odpowiadały rzeczywistym potrzebom to z kolei zakres zainteresowań i prac Zosi. I w taki sposób nasze pola się zazębiają, zatem nie bez powodu dzielimy pokój. 🙂