OCLC w czasach pandemii

OCLC – Online Computer Library Center, to jest organizacja o takiej historii i teraźniejszości, że (mam nadzieję, że do dziś) uczy się o niej na studiach bibliotekoznawczych. A na pewno ma własne hasło w wikipedii https://en.wikipedia.org/wiki/OCLC

W 2019 r. zgłosiłam swoją kandydaturę do Rady Regionalnej Europe, Middle East Africa (OCLC EMEARC). Zostałam wybrana na trzyletnią kadencję, w Radzie pracuję razem z koleżankami z RPA, Niemiec, Francji, Grecji i Hiszpanii i kolegami z Włoch, Holandii, Niemiec i Kataru. Jako członkini Rady Regionalnej EMEA miałam okazję wziąć aktywny udział w przygotowaniach do dorocznej konferencji EMEA RC Library Futures w Wiedniu. To miała być bardzo dobra konferencja… Planowana od roku, miała się odbyć w dniach 3-4 marca; OCLC zdecydowało się ją odwołać późno, w ostatnich dniach lutego i zaplanować na przyszły rok. Konferencja jest zaplanowana w tym samym miejscu, w tygodniu od 22.02.2021 i dziś nikt sobie nie wyobraża, że to mogłoby nie dojść do skutku w tym nowym terminie.

Niedługo po konferencji regionalnej miało się odbyć dorocznej spotkanie OCLC General Council w głównej siedzibie firmy w Dublinie, Ohio. Delegatami do General Council są wszyscy członkowie rad regionalnych. Oprócz 11 członków EMEARC w składzie GC jest również pięć osób z Asia Pacific Regional Council (APRC) oraz 32 członkiń i członków Americas Regional Council (ARC). Posiedzenie Rady Głównej, które zwyczajowo ma miejsce w marcu, miało mieć dość bogaty program. Ponieważ Rada zbiera się ten jeden raz w roku – to okazja do tego, żeby podsumować pewien etap działalności i zaplanować prace na kolejny rok. Miały się odbyć wybory uzupełniające do Rady Powierniczej – Board of Trustees, mieliśmy wysłuchać informacji o zakończonej niedawno ankiecie i planach dotyczących następnej, przewodniczący rad regionalnych mieli opowiedzieć o działaniach swoich zespołów, mieliśmy wreszcie poznać się nawzajem (co roku w Radzie część osób jest, jak ja, debiutantami) i zwiedzić historyczną siedzibę OCLC oraz obejrzeć jej zabytkowe komputery. 

Kiedy OCLC odwołało konferencję EMEARC w Wiedniu jeszcze mieliśmy nadzieję, że marcowe posiedzenie Global Council (23-24 marca) się odbędzie. Dziś wydaje się to zabawne, ale w ostatnich dniach lutego myśleliśmy, że w połowie marca cały ten kryzys będziemy mieli za sobą i świat zacznie wracać do normy. Cóż, jak to mówią, życie napisało inny scenariusz. W pierwszych dniach marca dowiedzieliśmy się, że jednak realizujemy Plan B, czyli wszystko odbędzie się z wykorzystaniem platformy do pracy zespołowej Cisco Webex. Używamy go regularnie do narad Rady Regionalnej EMEA, więc narzędzie jest oswojone. W konferencji OCLC Global Council wzięłam więc udział siedząc na podłodze w swoim pokoju. To było udane spotkanie. 

Posiedzenie, dokładnie tak, jak odbyłoby się to “na żywo” poprowadziła Debbie Schachter, która obecnie pełni podwójną funkcję – przewodniczy Global Council i ARC. Przywitał wszystkich Skip Pritchard, prezes OCLC, charyzmatyczny mówca, którego pamiętam z zeszłorocznej konferencji EMEA RC w Marsylii. 

Jan Simane, mój szef z EMEARC, który obecnie przewodniczy Komitetowi Nominacyjnemu OCLC poinformował, jak przebiegną wybory na dwa zwalniające się w tym roku miejsca w Board of Trustees. Kandydatów jest czworo, każdy z nich prześle najpierw swoją pisemną autoprezentację, później członkowie Global Council otrzymają link do nagrania – każdy z kandydatów do BoT nagra krótkie wystąpienie, w którym wyjaśnia, dlaczego kandyduje, oraz odpowiada na trzy pytania Komitetu Nominacyjnego. Głosowanie odbędzie się zdalnie. 

Kolejną ważną częścią posiedzenia było podsumowanie dorocznej ankiety. 

Global Council wybiera sobie regularnie area of focus, obszar, na którym się szczególnie koncentruje i którego eksplorowaniu poświęcona jest doroczna ankieta. 

Poprzednio były to zagadnienia OA i open content. Wyniki ankiety były przedmiotem bardzo interesującej prezentacji Titii van der Werf na konferencji OCLC EMEA RC w Marsylii “Preparing for the shift to OPEN” (https://www.oclc.org/content/dam/oclc/conferences/global-regional-councils/2018/emearc/presentations/Session-J-EMEARC-2019-Titia-van-der-Werf-Open-Access-A-Game-Changer-in-Scholarly-Publishing.pdf)

W 2019 r. za temat wybrano “Discovery and Fulfillment”. OCLC chciało zbadać, jak zdaniem bibliotekarzy wyglądają oczekiwania użytkowników bibliotek wobec zasobów – jak ich szukają, jakie efekty tych wyszukiwań są dla nich zadowalające.  Ankieta okazała się frekwencyjnym sukcesem, dzięki wspólnemu wysiłkowi członków Rad, którzy aktywnie ją promowali; zebrano w sumie 1356 odpowiedzi. Siłą ankiet OCLC jest ich globalny zasięg. Za każdym razem wyniki ankiet są opracowywane w postaci raportu przez dział badawczy OCLC. Takie opracowanie wyników pojawi się zapewne około połowy roku. Podczas wirtualnego spotkania Lynn Silipigni Connaway z  działu badań OCLC wstępnie zrelacjonowała, co z ankiet wynikło, pełny raport zapowiada się bardzo interesująco.

W kolejnej edycji za swoje area of focus OCLC wybrało Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ. Znamy je wszyscy z kolorowego patchworku.

Bardzo jestem ciekawa, jak OCLC sformułuje pytania do bibliotekarzy w związku z tymi celami. Tymczasem wszyscy członkowie Global Council zostali zapytani w ankiecie, które z 21 celów postrzegają jako obszary najważniejsze dla bibliotek.  

Uczestnicy posiedzenia na koniec wzięli udział w wirtualnej dyskusji na temat aktualnej sytuacji w związku z pandemią. COVID 19 roundtable był miejscem wymiany doświadczeń, wrażeń i opinii na temat tego, jak biblioteki sobie radzą (albo nie radzą) z działalnością w warunkach ograniczenia dostępności usług, konieczności zachowywania dystansu, organizacji pracy zdalnej. Gdybym miała tę dyskusję jakoś podsumować – to dominowało w niej poczucie, że wszyscy doświadczamy chaosu. Nic nas ani naszych instytucji nie przygotowało na taką sytuację i nie warto udawać, że idealnie się odnaleźliśmy w nowych warunkach. 

Anna Wołodko