Biblioteka, autor: ElasticComputeFarm, źródło: Pixabay.
I Kongres Bibliotek Szkół Wyższych odbył się w Łodzi 12-14 czerwca 2019 r. Zgromadził około 150 bibliotekarzy i dyrektorów szkół wyższych, zarówno publicznych jak i niepublicznych. W zamierzeniu miało to pomóc w integracji środowiska bibliotek uczelni wyższych oraz pozwolić na przedstawienie zagadnień z dwóch komplementarnych punktów widzenia. Organizatorami były: Biblioteka Politechniki Łódzkiej i Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego (obie goszczące uczestników), Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, Centrum Informacyjno-Biblioteczne UMED w Łodzi, Wyższe Szkoły Bankowe oraz Stowarzyszenie EBIB.
Obrady przeprowadzono w pięciu następujących po sobie sesjach tematycznych. Omówiono miejsce bibliotek akademickich w nowej rzeczywistości prawnej i organizacyjnej (w świetle tzw. Ustawy 2.0). Znamienna i szkodliwa dla środowiska bibliotekarskiego była nieobecność zaproszonego gościa z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz niedostateczna reprezentacja przedstawicieli władz rektorskich. Kolejne dni poświęcono środowisku bibliotek i bibliotekarzy akademickich, w szczególności przedstawiając stowarzyszenia bibliotekarskie na świecie i w Polsce.
Bardzo interesujące i aktualne wystąpienia zawierała sesja III na temat koncepcji dostępu do informacji i metainformacji, trendów w organizacji tegoż dostępu oraz oczekiwań i nawyków użytkowników, kształtowanych przez niemal ciągły dostęp do internetu.
W dziedzinie zarządzania bibliotekami zwrócono uwagę na dwa segmenty. Po pierwsze – szeroko rozumianą organizację, rozumianą jako: umocowanie biblioteki w strukturze uczelni, przesłanki i konsekwencje ewentualnych likwidacji bądź innych zmian struktury w odniesieniu do bibliotek głównych i wydziałowych, kwestie kadrowe i związane m.in. z awansem zawodowym pracownika biblioteki akademickiej. Po drugie – zarządzanie marką biblioteki, tworzenie jej tożsamości, współpraca z otoczeniem, pozyskiwanie informacji zwrotnej od użytkowników.
Przedostatnia sesja skupiła się na rozważaniach o otwartym dostępie do danych i wiedzy, czemu tło zarysowała dr Maria Anna Jankowska, posługując się przykładem amerykańskim. Nie zabrakło praktycznych przykładów OA w działaniu w postaci darmowego podręcznika akademickiego do fizyki, również wzorem Stanów Zjednoczonych, a także omówienia specyfiki otwartego dostępu do monografii naukowych.
Na koniec, nieco wybiegając w przyszłość, próbowano przewidzieć przyszłość zawodu bibliotekarza akademickiego i samego jego miejsca pracy (biblioteki, uczelni wyższej) w świetle „masowej” edukacji wyższej, nowych form nauczania (np. e-learning), nasilających się tendencji do informatyzacji życia oraz zastępowania ludzi automatami w wielu usługach i procesach, w tym edukacyjnych i biblioteczno-informacyjnych.
Program był bogaty, a zakres podjętych tematów – ogromnie szeroki. Mankamentem takiej formuły okazał się dojmujący brak czasu na swobodną dyskusję pod koniec każdej sesji tematycznej. Z tego też powodu podczas każdej przerwy w kuluarach odbywały się ożywione rozmowy. We wnioskach pokongresowych zawarto postulat cyklicznego kontynuowania spotkań. Zwrócono również uwagę na nieadekwatność struktur SBP do omawiania i reprezentowania interesów bibliotek szkół wyższych, jednocześnie poddając rozważeniu przez wszystkich członków środowiska bibliotekarzy propozycję utworzenia organizacji roboczo nazwanej Stowarzyszeniem Bibliotek Szkół Wyższych. Uczestnicy zostali poproszeni o rozpropagowanie listu intencyjnego w tej sprawie i internetowej ankiety, dostępnej do końca sierpnia br.
Dla Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie ważne jest, że dostrzeżono i doceniono wkład pracowników Centrum NUKAT w organizację dostępu do metainformacji na szczeblu krajowym. We wnioskach końcowych zatem zawarto także konieczność kontynuowania wspólnego katalogowania w ramach NUKAT.
Program Kongresu oraz streszczenia wystąpień wraz z prezentacjami dostępne są na stronie https://1kbsw.p.lodz.pl.
Na kanale YouTube Biblioteki Politechniki Łódzkiej zamieszczono kompletne nagrania wystąpień oraz paneli dyskusyjnych.
Tomasz Kasprowicz, Oddział Usług Informacyjnych i Szkoleń