Książka miesiąca ‒ marzec 2021
Biblioteka Austriacka w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie we współpracy z Instytutem Austriackim w Warszawie mają przyjemność zaprezentować Państwu kolejną książkę w ramach cyklu „Książka miesiąca”. Tym razem przedstawiamy debiutancką powieść austriackiej pisarki Anny Mitgutsch Die Züchtigung (tłum. Tresura), z 1985 r. Jest to poruszające studium przemocy przenoszącej się przez pokolenia. Książkę można wypożyczyć w oryginale w Bibliotece Austriackiej oraz w Instytucie Austriackim na ul. Zielnej 37. Do tej pory powieść nie została przetłumaczona na język polski.
Kiedy próbujemy zdefiniować siebie, kiedy inni próbują ująć nas w słowa, wracamy do naszych matek (s. 133). Marie wychowała się na wsi w Górnej Austrii. Czuła się niekochana, była wykorzystywana i maltretowana, pozbawiana szczęśliwego dzieciństwa. Wychodzi za mąż, wyrywa się ze swojego środowiska, wyjeżdża do miasta. Rodzi córkę Verę. Chce, żeby córka była kimś lepszym i prowadziła przyzwoite życie. Niestety traumę dzieciństwa przenosi na wychowanie dziecka i powtarza pokoleniowy cykl przemocy. Autorka w bardzo przekonujący sposób opisuje agresywność Marii i wycofanie Very, jej bezradność, zdanie na brutalne traktowanie przez matkę. To opowieść pełna sugestywnych obrazów bezradności, cierpienia, samotności, smutku, strachu i złości. Mimo to książka trzyma w napięciu, aż do ostatniej strony. Die Züchtigung jest ponurym obrazem lat 50.
Anna Mitgutsch, ur. w 1948 r. w Linzu, jest austriacką literaturoznawczynią, eseistką i pisarką. Studiowała germanistykę i anglistykę na uniwersytecie w Salzburgu. Po studiach odbyła wiele podróży i przebywała dłuższy czas za granicą, m.in. w Izraelu, Korei i USA. W 1974 r. uzyskała tytuł doktora filozofii na uniwersytecie w Salzburgu. W latach 1979-1985 wykładała literaturę i język niemiecki w Bostonie. W latach 90. skorzystała z programu writer-in-residence w USA (Ohio). Obecnie mieszka w Linzu jako niezależna pisarka. Jest członkinią stowarzyszenia literackiego Grazer Autorinnen Autorenvesammlung i wiceprezeską zrzeszenia IF Autorinnen und Autoren. Wielokrotnie wyróżniana nagrodami literackimi. Opublikowała powieści i zbiory esejów, m.in. Die Züchtigung (1985), Das andere Gesicht (1986), In fremden Städten (1992), Abschied von Jerusalem (1995), Haus der Kindheit (2000), Die Annäherung (2016).
Buch des Monats – März 2021
Die Österreich-Bibliothek in der Universitätsbibliothek Warschau und das Österreich-Institut Warschau stellen im Rahmen des Projekts „Buch des Monats“ den Debütroman Die Züchtigung der österreichischen Schriftstellerin Anna Mitgutsch aus dem Jahr 1985 vor. Dieser Roman ist eine erschütternde Studie über die generationsübergreifende Gewalt in der Familie. Interessierte Leser und Leserinnen können den Band in der Österreich-Bibliothek Warschau in der BUW und am Österreich Institut in der Zielna 37 ausleihen. Bis heute erschien kein Werk von Anna Mitgutsch auf Polnisch.
„Wenn wir versuchen, uns zu definieren, wenn uns andere mit Worten zu fassen suchen, greifen wir auf unsere Mütter zurück.“ (S. 133) Marie ist auf dem Lande in Oberösterreich aufgewachsen. Sie fühlte sich ungeliebt, wurde psychisch misshandelt, belästigt, ohne glückliche Kindheit. Sie heiratete, riss sich aus dem gewohnten Umfeld und ging in die Stadt. Sie bringt eine Tochter Vera zur Welt. Sie wünscht, dass Vera eine bessere Person wird und ein anständiges Leben führt. Leider gibt sie ihre Kindheitstraumata auf die Erziehung ihres Kindes weiter und wiederholt den transgenerationalen Gewaltzyklus. Mitgutsch schildert sehr plausibel die Gewalt der Mutter und den sozialen Rückzug der Tochter und den Verlass auf die brutale Behandlung der Mutter. Es ist eine Geschichte voll von suggestiven Hilflosigkeitsbilder, dem Leiden, der Einsamkeit, der Traurigkeit, der Angst und der Wut. Das Buch hält jedoch in Spannung bis zum Ende. Die Züchtigung ist ein düsteres Bild der fünfziger Jahre.
Anna Mitgutsch, geb. 1948 in Linz, ist eine österreichische Literaturwissenschaftlerin, Essayistin und Schriftstellerin. Sie studierte an der Universität Salzburg Germanistik und Anglistik. Nach dem Studium ausgedehnte Reisen und längere Auslandsaufenthalte in Israel, Korea und den USA. 1974 promovierte sie an der Universität Salzburg. Von 1979 bis 1985 unterrichtete sie in Boston deutsche Sprache und Literatur. In den neunziger Jahren war sie als writer-in-residence in den USA (Ohio) tätig. Heute lebst sie als freischaffende Autorin in Linz. Sie ist Mitglied der Grazer Autorinnen- und Autorenversammlung und Vizepräsidentin der IG Autorinnen und Autoren. Mehrmals mit Literaturpreisen ausgezeichnet. Sie veröffentlichte Romane und Essays u.a. Die Züchtigung (1985), Das andere Gesicht (1986), In fremden Städten (1992), Abschied von Jerusalem (1995), Haus der Kindheit (2000), Die Annäherung (2016).
Tekst: Michał Dworakowski, Maciej Soborczyk, Biblioteka Austriacka
Fot. Bartłomiej Karelin, ORZE