Pięćdziesiąt luksów to maksymalna wartość natężenia światła w profesjonalnej sali ekspozycyjnej przystosowanej do wystawiania obiektów na podłożu papierowym. To do tej wartości odnosi się zwyczajowa nazwa Komitetu Kierowników Publicznych Zbiorów Graficznych (International Advisory Committee of Keepers of Public Collections of Graphic Arts) – „Lux 50”, którego 26. zjazd odbył się w czerwcu w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie (https://konferencje.buw.uw.edu.pl/50luxwbuw/). Ta oddolna inicjatywa zrzesza pięćdziesięciu przedstawicieli kolekcji grafiki i rysunku przechowywanych w bibliotekach, muzeach i innych instytucjach kultury na całym świecie: od Australii i Japonii, przez Rosję i Izrael oraz kraje Europy (Belgia, Czechy, Dania, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Norwegia, Polska, Szwajcaria, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włoch) po Stany Zjednoczone i Kanadę.
Komitet powstał w 1970 r. i od tamtego czasu spotyka się regularnie raz na dwa lata, a za każdym razem gospodarzem zjazdu jest inna instytucja członkowska. W ostatnich latach obrady odbywały się m.in. w National Gallery of Art w Waszyngtonie (2014) i w Museo del Prado w Madrycie (2016). Znaczący wpływ na wybór na organizatora zjazdu w 2018 r. Biblioteki Uniwersyteckiej miał przypadający właśnie 200. jubileusz Gabinetu Rycin BUW, tym bardziej, że kierownik zbioru, dr hab. Jolanta Talbierska, jest jedynym reprezentantem Polski w tym gronie.
Niezależnie od lokalnej specyfiki miejsca zjazdu, najważniejszym punktem spotkania są zamknięte obrady, na których poruszane są bieżące kwestie dotyczące zbiorów graficznych. W tym roku do głównych tematów należało bezpieczeństwo kolekcji i zagadnienia terminologiczne i metodologiczne z nimi związane. W trakcie obrad zaprezentowano także nowy program kształcenia kuratorów sztuki na papierze „The Paper Project” (http://www.getty.edu/foundation/initiatives/current/paperproject/tpp_grants_awarded.html), oparty o długoterminowe staże i szkolenia w największych instytucjach, którego inicjatorem jest The Getty Foundation.
Spotkanie było także doskonałą okazją do prezentacji i promocji rodzimej sztuki i kultury. Kuratorzy zbiorów specjalnych BUW zaprezentowali uczestnikom zjazdu najciekawsze i najcenniejsze eksponaty z kolekcji Gabinetu Rycin, Gabinetu Starych Druków, Gabinetu Rękopisów, Gabinetu Zbiorów Muzycznych oraz Gabinetu Zbiorów XIX Wieku. Duże zainteresowanie gości wzbudziła wystawa „Czym jest Oświecenie? 200 lat Gabinetu Rycin BUW” przygotowana przez Bibliotekę wspólnie z Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Realizacja tak bogatego programu zjazdu nie byłaby możliwa gdyby nie wsparcie i udział zaprzyjaźnionych instytucji kultury. Muzeum Narodowe w Warszawie włączyło się w organizację jednego dnia obrad, a kustosze zbiorów przygotowali specjalne pokazy rzadko eksponowanych rycin i rysunków. Kuratorzy Zamku Królewskiego w Warszawie, Muzeum Łazienki Królewskie, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie oraz Muzeum Sztuki w Łodzi oprowadzili po siedzibach swoich instytucji i opowiedzieli o kolekcjach sztuki. Goście zjazdu odwiedzili także Muzeum Warszawy, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, a także park w Arkadii i Pałac w Nieborowie. Do przyjemniejszych momentów należała wizyta w podwarszawskiej Villa La Fleur w Konstancinie-Jeziornej, gdzie biznesmen i kolekcjoner Marek Roefler urządził prywatne muzeum sztuki z kręgu École de Paris. Najwytrwalszym uczestnikom zjazdu Biblioteka Naukowa PAN i PAU w Krakowie udostępniła swoje zbiory graficzne w sobotę, już po oficjalnym zakończeniu obrad.
Przygotowanie trwającego tydzień programu było dla pracowników BUW dużym wyzwaniem organizacyjnym i logistycznym, zrealizowanym w efekcie współpracy między wieloma komórkami Biblioteki – od Oddziału Promocji, Wystaw i Współpracy poprzez Oddział Administracyjny po gabinety zbiorów specjalnych – z Gabinetem Rycin na czele. Z tym większą przyjemnością przyjmowaliśmy oznaki zadowolenia uczestników z organizacji zjazdu, czy zainteresowania i uznania dla polskich zbiorów sztuki. Nie do przecenienia są nawiązane przez ten tydzień kontakty, które mogą zaowocować w przyszłości.
Urszula Dragońska, Gabinet Rycin
Fot.: Jadwiga Antoniak, Oddział Rozwoju Zasobów Elektronicznych