W dniach 24-26 października odbył się w Neapolu festiwal-konferencja „Napoli di Herling” poświęcony postaci i twórczości Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, współorganizowany przez Instytut Polski w Rzymie oraz uczelnie i instytucje kultury regionu Kampanii.
Programy konferencji i koncertu
W wydarzenie pośrednio zaangażowana była także Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie (reprezentowana przez Magdalenę Borowiec i Piotra Maculewicza z Gabinetu Zbiorów Muzycznych), gdyż jednym z wydarzeń inauguracji festiwalu był koncert z zaakcentowaną na nim muzyką Romana Palestra (BUW przechowuje jego cenną spuściznę), którego łączyła z pisarzem wieloletnia przyjaźń i współpraca. W Archiwum Kompozytorów Polskich BUW zachował się zespół bardzo cennych literacko i faktograficznie herlingianów: grupa listów Gustawa Herlinga do Romana Palestra (w planach jest ich publikacja wraz z równie ciekawymi listami Palestra z archiwum pisarza w Neapolu, co omawiano podczas festiwalu w gronie nieformalnego jeszcze „komitetu redakcyjnego”). Koncert częściowo wykorzystujący materiały muzyczne z BUW (zabrzmiała na nim m.in. także muzyka Karola Szymanowskiego i Grażyny Bacewicz), pod tytułem nawiązującym do cyklu audycji Palestra dla Radia Wolna Europa Muzyka obala granice odbył się przy dużej frekwencji 24 października w prestiżowej, pokościelnej sali Domus Ars w historycznej części Neapolu, z udziałem polskich muzyków (Agnieszka Marucha, Rafał Zambrzycki-Payne, Jakub Tchorzewski) i z drukowanym komentarzem Piotra Maculewicza.
Koncert – Agnieszka Marucha, Rafał Zambrzycki-Payne, Jakub Tchorzewski
Poprzedził go wykład L’amicizia fra Roman Palester e Gustaw Herling nelle loro lettere Lecha Dzierżanowskiego, biografa kompozytora, odebrany z żywym zainteresowaniem.
Lech Dzierżanowski wygłasza wykład o korespondencji Herling-Palester
We wszystkich materiałach wykorzystano zdjęcia z Archiwum Kompozytorów Polskich BUW, także podczas sesji otwierającej konferencję (w monumentalnej, wypełnionej po brzegi czternastowiecznej Sali Baronów zamku andegaweńskiego – Castel Nuovo) z udziałem dzieci pisarza Marty i Benedetta Herlingów, burmistrza Neapolu Luigiego de Magistris, ambasador RP we Włoszech Anny Marii Anders, rektorów neapolitańskich uniwersytetów i wielu znakomitych gości, w tym dużego grona naukowców z Polski.
Podczas dwudniowej konferencji (m.in. w historycznych wnętrzach podominikańskich) badacze z Polski i Włoch brali udział w referatach i dyskusjach na temat twórczości pisarza i jej recepcji. Poruszającym wydarzeniem festiwalu była lektura (w scenerii kościoła S. Chiara) opowiadania Gustawa Herlinga-Grudzińskiego Podzwonne dla dzwonnika, które czytał wybitny włoski aktor Toni Servillo (m.in. Wielkie piękno). Zaprezentowano wystawę Gustaw Herling – portret neapolitański autorstwa Joanny Borysiak (przez wiele lat pracującej w Gabinecie Rękopisów BUW, później w BN), od lat zajmującej się spuścizną archiwalną pisarza. Odbyła się także projekcja dokumentalnego filmu Andrzeja Titkowa z 1995 roku Dziennik pisany pod wulkanem.
Widok na dzielnicę Chiaia, w której mieszkał Gustaw Herling-Grudziński
Tekst i zdjęcia: Piotr Maculewicz, Gabinet Zbiorów Muzycznych
Więcej o wydarzeniach festiwalu oraz o Neapolu Herlinga: