CERN Document Server (CDS)
CDS to kompleksowa platforma obsługująca wszystkie zasoby dokumentacyjne CERN-u.
Z punktu widzenia użytkownika jest to po prostu rozbudowany katalog, jednak od strony „technicznej” zawierający nie tylko metadane, ale w wielu przypadkach także bezpośredni dostęp do pełnych tekstów.
Jak każde narzędzie do zintegrowanego wyszukiwania EDS, tak i CDS można przeszukiwać z poziomu pojedynczego okienka „typu Google”. Istnieje również możliwość przeszukiwania w obrębie konkretnej kolekcji dokumentów. Do kolekcji należą m.in.:
z
- artykuły i preprinty
- książki i materiały konferencyjne (na 89000 książek w zbiorach CERN, aż 59000 stanowią e-booki)
- czasopisma i raporty
- dokumenty poszczególnych jednostek CERN-u
- dokumentacja z eksperymentów przeprowadzanych w akceleratorach
- referaty i inne wystąpienia (w tym bogata dokumentacja corocznych szkół letnich dla studentów z całego świata).
W jaki sposób tak różne kolekcje działają w harmonii i są przeszukiwalne przez jedno okienko?
Słowo-klucz to INVENIO.
Darmowy program, z założenia do tworzenia bibliotek cyfrowych i zarządzania dokumentami udostępnianymi w sieci. Technologia zastosowana w Invenio pozwala na kompleksową obsługę dokumentów cyfrowych/elektronicznych – gromadzenie, klasyfikację, konserwację. Program jest kompatybilny ze standardami wymiany metadanych oraz z protokołem OAI-PMH. Nadaje się też do zarządzania plikami multimedialnymi.
W praktyce jest to rozwinięty zintegrowany system biblioteczny, mający też wszystkie cechy innych znanych powszechnie systemów do obsługi zbiorów drukowanych, czyli: gromadzenie, katalogowanie (w MARC 21), wypożyczanie, statystyki. Na pewno jest to system bardzo elastyczny, pozwalający na łatwy eksport danych w różnych konfiguracjach.
Można więc uznać, że Invenio to taki wielofunkcyjny szwajcarski scyzoryk (tradycyjny system biblioteczny + biblioteka cyfrowa + repozytorium instytucjonalne + zarządzanie dokumentami elektronicznymi). Szwajcarski, ponieważ Invenio to produkt całkowicie Made in CERN / Fabriqué en CERN. Jak logicznie tłumaczą jego twórcy, skoro CERN jest opłacany z pieniędzy europejskich podatników, to jego produkty powinny być udostępniane za darmo. Poza tym, jest to zgodne z ogólnie przyjętą strategią w CERN, polegającą na udostępnianiu wszystkiego jak najszerzej w imię idei Open Access.
CERN zapewnia support produktu, a informatycy właśnie pracują nad wersją 2.0, która ma zostać wypuszczona na początku 2015 r.
Invenio znalazł zastosowanie w kilkunastu instytucjach naukowych na świecie, w tym na Politechnice w Lozannie, Uniwersytecie w Salonikach oraz Uniwersytecie w Mesynie.
Dla wnikliwych lub tych, którzy należą do poszukiwaczy idealnych systemów bibliotecznych – dokumentacja programu tutaj: http://invenio-software.org/wiki/General/Documentation
Agnieszka Wróbel (Wróbella) i
Zuza Wiorogórska