P Język. Literatura
Co musi wiedzieć uczony edytor, nawet jeśli nie chce : prace ofiarowane Profesorowi Wiesławowi Wydrze, pod redakcją Bogdana Hojdisa i Katarzyny Krzak-Weiss. Poznań: Wydawnictwo PSP, 2017
BUW Wolny Dostęp PN162 .C62 2017
W początkach lipca pojawiła się sensacyjna informacja, że prof. Wiesław Wydra z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu odkrył wydanie „Rozmowy mistrza Polikarpa ze śmiercią” (Kraków, Maciej Szarfenberg, 1542), w którym „Rozmowa” jest dwukrotnie dłuższa od znanej dotychczas. Okoliczności odkrycia i sam tekst zainteresowani poznają dopiero jesienią. Wtedy nakładem Poznańskich Studiów Polonistycznych ukaże się wydanie krytyczne. Tymczasem pozostaje im lektura księgi pamiątkowej przygotowanej na siedemdziesiąte urodziny profesora. Zawiera ona 13 artykułów, bibliografię publikacji jubilata za lata 1973-2017 (185 pozycji) i indeks osób.
Za jej motto można uznać myśl zapisaną przez Katarzynę Krzak-Weiss :
„Wydawać by się mogło, że w XXI wieku wszystkie zbiory biblioteczne zostały już gruntownie przebadane, opisane, a także w znaczącej części zdigitalizowane i ich zasoby nie kryją już przed badaczami żadnych tajemnic, wobec czego wysnuwane przez nich wnioski i stawiane tezy mogą być uznawane za ostateczne. Okazuje się jednak, że nic bardziej mylnego.” (s.115)
Potwierdzają to artykuły poświęcone drukom z krakowskiej oficyny Szarfenbergów. Często wyjęte z opraw skrawki papieru zawierają jedyne znane fragmenty dawnych wydań. W ten sposób do naszych czasów przetrwały urywki modlitewnika Hortulus animae (Katarzyna Krzak-Weiss, „Suplement do badań nad łacińską edycją modlitewnika Hortulus animae (Kraków, Dziedzice Marka Szarfenberga, 1546)” i tłumaczonej z języka czeskiego książki kucharskiej Kucharstwo (1540-1550). Marek Osiewicz przedstawił propozycję edycji krytycznej tego fragmentu z obszernymi objaśnieniami. Oto próbka przepisu na galaretę:
wsyp tych prochow z koryandru, z hányżu, kminu
tłuczonego, jądr wiśniowych á czystego bzu, we-
staw zásie na ogień…(s.135-136)
W zbiorze znajdziemy też analizę dziewiętnastowiecznej dyletanckiej edycji, która jednak może być użyteczna do rekonstrukcji zaginionych tekstów (Tadeusz Lewaszkiewicz „Konstanty Małkowski jako filolog i językoznawca”).
Z kolei porównanie dwóch wydań kazań, pozwala zauważyć wkład anonimowych redaktorów w unifikację języka literackiego w XVII w. (Jolanta Migdał „Wariantywne formy fleksyjne w kazaniach Postylli mniejszej Jakuba Wujka…”). Sumiennej pracy tłumacza-erudyty jest poświęcony artykuł Katarzyny Meller „Andrzej Wargocki – podróżnik po mapach i tekstach. O Peregrynacji arabskiej z 1610 roku”. https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/91533/edition/84928/content?ref=desc
Ewa Guderian-Czaplińska w tekście „Historyja o zmartwychwstaniu i śmierci” pisze o własnych doświadczeniach z udziału w czasie studiów w amatorskich widowiskach liturgicznych, których scenariusze powstały na podstawie tekstów staropolskich i o „Historyi o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim” Mikołaja z Wilkowiecka wystawionej przez Piotra Tomaszuka w teatrze Wierszalin (w 2016 r. w można było zobaczyć transmisję w TVP Kultura).
Poza wspomnianymi tu artykułami znajdziemy jeszcze siedem innych wartych lektury. Wynika z nich, że wydawca tekstów staropolskich powinien być erudytą, zorientowanym w bardzo wielu dziedzinach. Przyda mu się też żyłka detektywistyczna.
B L Filozofia. Psychologia. Religia. Oświata
Stanisław Chełpa, Tomasz Witkowski, Psychologia konfliktów. Wrocław: Wydawnictwo Bez Maski 2015
BUW Wolny Dostęp BF637.J48 C54 2015
…Równie piękna jak smutna historia opisana w jednym z opowiadań O’Henry’ego mówi o ubogim małżeństwie, w którym kochająca żona sprzedaje swoje włosy, aby kupić mężowi piękny łańcuszek do zegarka. Mąż natomiast nic o tym nie wiedząc sprzedaje zegarek, aby kupić piękny grzebień dla zony. Łatwo wu\yobrazić sobie ich wzajemne zdziwienie, smutek, przygnębienie. Źródło nieporozumienia jest wtym wypadku oczywiste – brak komunikacji… (Rozdział II Skąd się biorą konflikty, strona 35)
G-GF Q R-V Geografia. Nauki matematyczne, przyrodnicze i stosowane
Natalia Osica, Wiktor Niedzicki, Sztuka promocji nauki : praktyczny poradnik dla naukowców. Warszawa : Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy, [2017]
BUW Wolny Dostęp Q225.2.P7 O85 2017 egz.1
Książka to praktyczna instrukcja popularyzacji badań naukowych. Zawiera wskazówki na temat wystąpień publicznych, sposobów przygotowania prezentacji, kwestię zdjęć i innych elementów, na które trzeba zwrócić uwagę, gdy chce się popularyzować wyniki swoich badań naukowych.
Autorami książki Sztuka promocji nauki. Praktyczny poradnik dla naukowców jest dwoje specjalistów w dziedzinie popularyzacji i promocji nauki: Natalia Osica – zajmująca się PR nauki oraz Wiktor Niedzicki – dziennikarz naukowy.
K J Prawo. Nauki polityczne
Anna Babicka-Wirkus, Respektowanie prawa do autoekspresji a rytuały oporu gimnazjalistów. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka, 2018
BUW Wolny Dostęp KKP3139.3 .B335 2018
Książka prezentuje podstawowe prawo dziecka gwarantowane Konwencją o Prawach Dziecka, czyli prawo do wyrażania poglądów, swobodnej wypowiedzi i wyrażania siebie.
Słowo Rzecznika Praw Dziecka (strona 7): „Podczas spotkań Rzecznika Praw Dziecka z uczniami gimnazjów oraz szkół średnich w całym kraju często zadaję młodym ludziom pytanie o to, które z wielu praw jest dla nich najistotniejsze. Blisko 90 proc. wskazuje właśnie to do wyrażania własnej opinii i poglądów…”
Monografia została podzielona na rozdziały:
– Prawa człowieka i dziecka jako fundament społeczeństwa obywatelskiego
– Pedagogiczne konteksty prawa do autoekspresji
– Metodologiczne założenia badań
– Respektowanie prawa do autoekspresjii w szkole
– Rytuały oporu uczniów
– Prawo do autoekspresji w szkole a rytuały oporu uczniów gimnazjum
H GN1-673 GR-GV Nauki społeczne. Antropologia
Andreas M. Antonopoulos, Bitcoin dla zaawansowanych: programowanie z użyciem otwartego łańcucha bloków, tłumaczenie Tomasz Walczak. Gliwice: Wydawnictwo Helion, 2018
BUW Wolny Dostęp HG1710 .A58165 2018
Autor książki jest niekwestionowanym autorytetem w świecie bitcoina i kryptowalut. „Bitcoin to zbiór koncepcji i technologii stanowiących podstawę ekosystemu pieniądza cyfrowego. Jednostki tej waluty, nazywane bitcoinami, służą do przechowywania i przesyłania środków o określonej wartości między uczestnikami sieci bitcoina…” (Wprowadzenie. Rozdział 1 czym jest bitcoin?)
Monografia przybliża m.in. zasady funkcjonowania bitcoina i łańcucha bloków, sposób działania kryptowalut z punktu widzenia architektury systemu, implementację wzorcową Bitcoin Core, technologie obsługi portfeli i sieci bitcoina.
M N Muzyka. Architektura. Sztuki piękne
Michelangelo Palloni : malarz fresków, redaktor prowadząca Elżbieta Modzelewska, tłumaczenie artykułu Giovanniego Guidettiego Dorota Duszyńska. Wilanów : Muzeum Pałacu Króla Jana III, cop. 2017.
BUW Wolny Dostęp ND623.P25 M43 2017
Pochodzący z Campi nieopodal Florencji artysta prawie całe swoje życie związał z Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Sprowadzony w 1674 roku przez rodzinę Paców wykonywał początkowo freski na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego (m.in. w klasztorze w Pożajściu, w kościele św. Piotra i Pawła na Antololu w Wilnie). W 1684 roku przeprowadził się do Warszawy i wstąpił na służbę Jana Dobrogosta Krasińskiego, dla którego dekorował pałac Krasińskich w Warszawie. W 1688 roku został malarzem nadwornym króla Jana III Sobieskiego, dla którego z kolei udekorował Galerię Otwartą i Galerię Zamkniętą pałacu w Wilanowie. Z jego warszawską działalnością wiążą się też prace wykonane w zakrystii kościoła kamedułów na Bielanach. Ostatnie swe lata spędził w Węgrowie dekorując kościoły farny i reformacki. Tam też zmarł w 1712 r. i został pochowany w podziemiach węgrowskiej fary. Był jednym z najważniejszych późnobarokowych artystów-dekoratorów pracujących na naszych ziemiach. O powyższych a także innych znakomitych realizacjach Michelangela Palloniego możemy przeczytać w albumie wydanym przez Muzeum Pałacu króla Jana III Sobieskiego w Wilanowie. Warto dodać, że oprócz badań historycznych, wiele rozdziałów zostało poświęconych pracom konserwatorskim, a także technologii malowideł wykonanych przez Palloniego.
A Z Dzieła treści ogólnej. Bibliotekoznawstwo
Skarbiec. 200 lat Ossolineum, wybór i oprac. Marta Markowska. Wrocław : Wydawnictwo Ossolineum, 2017
BUW Wolny Dostęp AS248.W76 S53 2017
„Kupiłem plac we Lwowie, wysypać musiałem na niego 23 reńskich, a reperacja na Bibliotekę będzie mnie kosztować do 4000 zł. Hołysz [biedak] tedy jestem i bez grosza” .
Józef Maksymilian Ossoliński w liście do Ambrożego Grabowskiego
Lub
„Opowiem charakterystyczną wizytę hrabiego Ossolińskiego u oo. Dominikanów w Krakowie, na którą sam patrzyłem. […] Wchodzimy jednego dnia rano do Sali bibliotecznej: kilku młodych (nowicjuszów) zamiata salę, przy czym podnieśli taki kurz, że niepodobna było widzieć o kilka kroków przed sobą (był to zapewne naumyślny strategem [fortel], aby się pozbyć gościa niepożądanego, bo pamiętną im była bytność Czackiego, który oo. Dominikanom wielką wyrządził szkodę). Ossoliński żąda pokazania katalogu; otrzymuje odpowiedź, że nie ma. Zaczyna więc zbliżać się do szaf bibliotecznych. Klerycy kręcą się koło nas, nie spuszczając oka z podejrzanego gościa. Jeden bierze kilka ksiąg i przenosi na stół, inny te same księgi bierze i przenosi na inne miejsce […].
Ossoliński, obejrzawszy kilka ksiąg, odkłada je na miejsce, a po kwadransie może, widząc, jak mają na niego baczne oko, zabiera się do wyjścia i opuszczamy salę bez najmniejszej korzyści.
Gdyśmy już wyszli z gmachu klasztornego, hrabia mówi do mnie: „Czy uważałeś ty, jak nas pilnowano?”. Na co odrzekłem: „Uważałem, ale muszę dodać, że nie nas, ale samego hrabiego”. Na co on: „To oni mnie, widzę, w podejrzeniu mieli, żem przyszedł okradać ich”. „Nie inaczej”. „O hultaje Dominikany, ale ja przecież wielkie zrobiłem głupstwo, biorąc się do wielkich ksiąg, bo gdybym udał się był do małych, byłbym może co ułowił”.
Wspomnienia Ambrożego Grabowskiego, t. 2, Kraków 1909.
Dwa stulecia istnienia Zakładu Narodowego im. Ossolińskich przedstawione w formie montażu świadectw. Na książkę składa się bogaty wybór ilustracji i zapisów (zarówno drukowanych, jak i pozostających w rękopisach) pochodzących z dzienników, wspomnień, a także listów, dokumentów, wywiadów i innych tekstów prasowych oraz – w końcowym etapie opowieści – nagranych relacji. Taka kompozycja odzwierciedla dzieje instytucji, począwszy od pomysłu na jej utworzenie, a na współczesności skończywszy. Czytelnik znajdzie tu m.in. listy Józefa Maksymiliana Ossolińskiego (oficjalne i prywatne) czy cesarza Austrii Franciszka I, a nierzadko też anegdotyczne wspomnienia współpracowników hrabiego.
Informacje o książkach przygotowały:
Anna Białanowicz-Biernat, Dorota Bocian, Maja Bogajczyk,, Alina Cywińska, Magdalena Fedorczyk-Falis, Anna Gimlewicz – Oddział Usług Informacyjnych i Szkoleń.
Obrazek tytułowy: Daniel Wehner: book. Flickr, CC BY 2.0