Rok 2017 był dla Gabinetu Zbiorów Muzycznych zdecydowanie konferencyjny, ale wspomnę już tylko o jego finale: od września począwszy w każdym kolejnym miesiącu Zespół GZM angażował się – czy to w formie udziału, czy organizacji – w konferencje o bardzo różnym, choć zawsze muzycznym, profilu.
Wrzesień – wrocławskie kościoły ewangelickie
We wrześniu Katarzyna Spurgiasz zaprezentowała referat w oparciu o zbiory BUW GZM pochodzące z Dolnego Śląska: Pieśni Tobiasa Zeutschnera w kolekcji muzykaliów Joannesa Chrysostomusa Zalaskiego – przykład recepcji utworów ewangelickich w rekatolizowanych kościołach Śląska na międzynarodowej konferencji naukowej Kultura muzyczna wrocławskich kościołów ewangelickich – kształtowanie tradycji i muzyczna ekumenia, która – zorganizowana przez Instytut Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego – odbyła się we Wrocławiu.
Październik – Karol Szymanowski
Elżbieta Jasińska-Jędrosz
W pierwszych dniach października w Zakopanem miała miejsce międzynarodowa konferencja naukowa Karol Szymanowski w kulturze XX i XXI wieku. Inicjatorem i głównym organizatorem było Towarzystwo Muzyczne im. Karola Szymanowskiego. Nie tylko tegoroczne jubileusze patrona były przyczyną tego wydarzenia (135. rocznica urodzin i 80. – śmierci). Jubilatem było bowiem samo Towarzystwo powołane do życia w Zakopanem 40 lat temu. Gdzie sprawy dotyczą Karola Szymanowskiego, tam – w miarę możliwości – obecni są przedstawiciele Archiwum Kompozytorów Polskich, w którym spuścizna kompozytora spoczywa. W pracach komitetu programowego i organizacyjnego konferencji udział brała Magdalena Borowiec, a z referatem zatytułowanym Analogie między twórczością Karola Szymanowskiego a twórczością Tadeusza Bairda wystąpiła wieloletnia, dziś już emerytowana, kustosz AKP, Elżbieta Jasińska-Jędrosz (która przy tej okazji została uhonorowana odznaką Zasłużony dla kultury polskiej podczas koncertu inaugurującego konferencję.
W stylowych wnętrzach Hotelu Stamary (tego samego, w którym przed laty gościł Karol Szymanowski) przedstawiciele 8 krajów i różnych specjalności przedstawiali i konfrontowali wyniki swoich badań. Konferencji towarzyszył szereg wydarzeń, które z pewnością przybliżyły gościom genius loci. M. in. dokładnie w dzień urodzin Karola Szymanowskiego, 3 października, w willi Atma (którą kompozytor uważał za swoje miejsce, a która od 40 lat pełni rolę poświęconego mu muzeum) miał miejsce urodzinowy podwieczorek przygotowany przez studentów krakowskiej Akademii Muzycznej. Było słowo, była muzyka, no i – tort!
Rekonstrukcja pokoju Karola Szymanowskiego. Dariusz Biegacz, Atma2, https://commons.wikimedia.org/wiki/File%3AAtma2.JPG CC BY-SA 4.0
Urodzinowy tort Karola Szymanowskiego
Dzień później, tuż po zakończeniu konferencyjnych obrad, unieśliśmy się w górę w sposób dosłowny, ponieważ zapowiedziany koncert polskich kwartetów smyczkowych (Bacewicz, Górecki i Szymanowski) zabrzmiał w znakomitym wykonaniu Kwartetu Śląskiego na szczycie Kasprowego Wierchu, na górnej stacji kolejki linowej na wysokości 1959 m. n. p. m. Wrażenie było przejmujące – widok ośnieżonych, surowych szczytów Tatr w gasnącym świetle dnia i proste współbrzmienia kwartetu Już się zmierzcha H. M. Góreckiego…
Koncert na wysokości 1959 m n.p.m.
Goście konferencji na szczycie Kasprowego Wierchu.
Listopad – biblioteki muzyczne i fonoteki
W listopadzie znaczna część zespołu GZM wzięła udział w Ogólnopolskiej Konferencji Bibliotekarzy Muzycznych, którą gościła w swoich progach Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu, a przygotowała we współpracy z Sekcją Bibliotek Muzycznych SBP – Polską Grupą Narodową IAML (International Association of Music Libraries, Archives and Documentation Centres). Była to konferencja podwójna, bowiem łączyła środowiska muzycznych bibliotek i fonotek. Tytuł konferencji bibliotecznej to Muzyczne skarby bibliotek – proweniencja, problematyka, promocja, a fonotecznej: Archiwizacja – ratunek dla zabytków fonograficznych. Ze strony GZM zaprezentowane zostały 2 tematy: Wyspa Skarbów czy Puszka Pandory? O kolekcji muzyki teatralnej i filmowej w Archiwum Kompozytorów Polskich Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie (Magdalena Borowiec, Aleksandra Górka) oraz O odkrywaniu studenckich pasji – praktyki w bibliotece jako uzupełnienie oferty dydaktycznej uczelni (Ewa Hauptman-Fischer).
Sekcji Bibliotek Muzycznych SBP – Polskiej Grupy Narodowej IAML 2017.
Te odbywające się co 2 lata konferencje branżowe znakomicie integrują środowisko i są miejscem nie tylko wymiany zawodowych doświadczeń, ale także bardzo twórczych inicjatyw. Podczas minionej miały miejsce wybory do zarządu Sekcji Bibliotek Muzycznych SBP – Polskiej Grupy Narodowej IAML i warto podkreślić, że w nowym składzie zarządu znalazły się dwie nasze koleżanki: Ewa Hauptman-Fischer (wiceprzewodnicząca) oraz Aleksandra Górka (członek zarządu).
Grudzień – Roman Palester
W końcu roku, na przełomie listopada i grudnia nasze muzyczne aktywności konferencyjne przeniosły się na grunt warszawski, a nawet bliżej, bo także BUW-owski. Hasłem wywoławczym był bowiem Roman Palester (1907-1989) kompozytor emigracyjny, którego spuścizna, zgodnie z zapisem testamentu, spoczywa w Archiwum Kompozytorów Polskich i należy do jednej z najważniejszych jego kolekcji. Nasze starania, aby muzykę – choć nie tylko muzykę, ale całą twórczość i samą osobę Palestra – przywrócić świadomości polskiego środowiska muzycznego trwają od lat. Konferencja Słuch absolutny Romana Palestra, którą zorganizował Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina (prof. Alicja Gronau-Osińska) wspólnie z BUW (Magdalena Borowiec i Piotr Maculewicz), jest jednym z ważnych owoców tych starań. A towarzyszy nam w nich nieustająco Lech Dzierżanowski, muzyczny impresario i popularyzator muzyki, zasłużony szczególnie dla wielu inicjatyw związanych z postacią Palestra.
Ponad 3 dni spotkań panelowych, wykładów i koncertów – głównie w UMFC, ale także w BUW – złożyły się na pierwszą tak poważną i znacząca dyskusję nad twórczością kompozytora, a pomysł, żeby połączyć ją z mini-festiwalem jego muzyki (a nawet warsztatami prowadzonymi przez światowej klasy zespół Apollon Musagète Quartet) okazał się znakomitą okazją konfrontacji muzycznej analizy z realnym brzmieniem utworów, spotkaniem muzyków-wykonawców, kompozytorów, muzykologów i teoretyków muzyki.
Z dumą dodajmy, że nasze działania wokółpalestrowe przyniosły w minionym roku wydanie książki ze wspomnieniami Romana Palestra oraz dwie kolejne płyty CD z jego muzyką. Ale to temat na kolejny wpis do bloga…
Magdalena Borowiec, Gabinet Zbiorów Muzycznych