Od 5 do 9 czerwca w ramach szkolenia Erasmus+ przebywaliśmy na Staff Training Week w Central Library of Charles University w Pradze. Uniwersytet został założony w 1348 r. Podzielony jest na 17 bardzo niezależnych wydziałów i cztery instytuty w trzech miastach: Praga, Hradec Králové i Pilzno. Na Uniwersytecie Karola studiuje około 50 tys. studentów i zatrudnionych jest około 4 tys. wykładowców. Prawie każdy wydział ma swoją małą lub dużą, w zależności od zapotrzebowania, bibliotekę. W sumie 66 bibliotek, a w nich 1945 miejsc do nauki dla studentów. Wszystkie biblioteki uniwersytetu pracują w systemie bibliotecznym ALMA – Ex Libris. Łącznie zatrudnionych jest 264 bibliotekarzy, którzy obsługują rocznie około 46 tys. użytkowników (ponad pół miliona wypożyczeń rocznie). Zbiory biblioteki w liczbach to: 3,4 mln jednostek, 406 tys. ebooków i 50 tys. e-czasopism.
Staff Week rozpoczął się od prezentacji bibliotek uczestników, którzy opowiadali o specyfice swojej pracy. Potem inicjatywę przejęli organizatorzy. Dowiedzieliśmy się jak wygląda struktura systemu biblioteczno-informacyjnego na Uniwersytecie Karola, jak przebiegał proces wymiany systemu bibliotecznego na Almę firmy Ex Libris oraz jaka jest strategia gromadzenia zbiorów. Priorytetem jest tam poszerzanie dostępu do zasobów elektronicznych. Biblioteka główna całkowicie zrezygnowała z prenumeraty czasopism papierowych.
Odwiedziliśmy biblioteki wchodzące w struktury Wydziału Nauk Ścisłych – chemii, geografii, geologii i nauk przyrodniczych. W bibliotece geologii spodobała nam się tablica na której czytelnicy przyklejają na małych karteczkach to, co chcieliby zmienić w bibliotece. Jest to forma ankiety satysfakcji lub tablicy życzeń. Bibliotekarze zapoznają się z prośbami, a następnie sprawdzają czy istnieje szansa na ich spełnienie. Odpowiedź też jest przyczepiana do tablicy – na małej karteczce. W bibliotece wydziału geologii zwróciliśmy też uwagę na tematyczne ozdoby w przestrzeni biblioteki. Na ścianie namalowano prehistoryczne gady, a poszewka na poduszkę na fotelu dla czytelników miała wzór w dinozaury. Takie tematyczne ozdoby to świetny pomysł na urozmaicenie wnętrza biblioteki.
W bibliotece nauk przyrodniczych można zagrać w udostępniane tam gry planszowe. Ich katalog, w postaci segregatora ze stronami oprawionymi w plastikowe ramki, stał przy stanowisku udostępniania.
Pozazdrościliśmy praskim bibliotekarzom stojącej w piwnicy ogromnej lodówki na jedzenie. Uważamy, że pracownik dobrze odżywiony to pracownik szczęśliwy.
Mieliśmy okazję zwiedzić jeden z ogrodów botanicznych uniwersytetu, skąd udaliśmy się do Hrdlicka Museum of Man, które wchodzi w struktury Wydziału Nauk Ścisłych i gromadzi eksponaty związane z antropologią. Udaliśmy się też do biblioteki nauk biologicznych.
W bibliotece Wydziału Sztuk Pięknych odbył się cykl spotkań dotyczących specyfiki zarządzania jednostką, wielkości zbiorów, statystyk dotyczących użytkowników oraz zasobów elektronicznych. Zapoznaliśmy się również z ich modelem udostępniania zbiorów.
Odwiedziliśmy bibliotekę Jana Palacha, mieszczącą się w budynku Wydziału Sztuk Pięknych, z której balkonu rozpościera się malowniczy widok na panoramę miasta.
Byliśmy też na Wydziale Nauk Humanistycznych, którego bardzo ładny i nowoczesny budynek z wygodnymi kanapami znajduje się z dala od centrum miasta, i do którego niedawno została przeniesiona biblioteka.
Był też czas na zwiedzanie Czeskiej Biblioteki Narodowej, w której mieliśmy okazję podziwiać barokową bibliotekę Klementinum, a także wspiąć się na szczyt wieży astronomicznej (po drodze podziwiając zabytkowe instrumenty astronomiczne) skąd rozpościera się przepiękny widok. Było to przyczynkiem do następnego punktu programu, którym było zwiedzanie Starego Miasta z przewodnikiem (oczywiście bibliotekarzem). Mieliśmy okazję zobaczyć najbardziej znane zabytki po tej stronie Wełtawy i dowiedzieć się co nieco o ich historii. Spacer zakończyliśmy przy budynku rektoratu Uniwersytetu Karola.
W programie nie mogło zabraknąć wizyty w Narodowej Bibliotece Technologicznej, gdzie mogliśmy zapoznać się z wprowadzonymi innowacjami ukierunkowanymi na user experience. W trakcie krótkiego wykładu dowiedzieliśmy się jak duży nacisk kładziony jest na dostęp do e-zasobów licencjonowanych oraz open access.
Ostatni dzień szkolenia spędziliśmy w bibliotece głównej Uniwersytetu Karola. Prowadzone wykłady przybliżyły nam rolę, jaką pełni open science w zapewnianiu dostępu do wiedzy oraz metody jakie stosują bibliotekarze aby nakłonić naukowców do otwartego publikowania wyników swoich badań. W każdej bibliotece Uniwersytetu Karola planowane jest zatrudnienie pracowników odpowiedzialnych za OA. Mieliby promować przyswajać wiedzę o OA i zasobach elektronicznych. Zapoznaliśmy się też z cyfrowym repozytorium bibliotek Uniwersytetu Karola oraz z procesem digitalizacji, opracowania i udostępniania w nim zbiorów.
Miłą niespodzianką było spotkanie koleżanek, które w zeszłym roku uczestniczyły w Erasmus Staff Week organizowanym w BUW. Koleżanki Adelina i Radina z American Library in Bulgaria poprosiły nas o przekazanie serdecznych pozdrowień dla osób, które organizowały Erasmus Staff Week w roku 2022 w BUW. Bardzo miło było usłyszeć, że koleżanki z Bułgarii bardzo pozytywnie wspominają pobyt w Warszawie i uważają, że nasz buwowski Staff Week był wspaniale zorganizowany (pozdrowienia dla Zuzy Wiorogórskiej i Zosi Kajczuk od Adeliny i Radiny).
Dorian Olszewski, Oddział Udostępniania
Monika Prusaczyk, Oddział Wydawnictw Ciągłych