Laura Portwood-Stacer (2021). The Book Proposal Book: A Guide for Scholarly Authors. Princeton: Princeton University Press.
Publikacja dostępna w kolekcji e-książek UW.
Bouvée wraca po ponad rocznej przerwie!
Pisanie różnych wniosków i aplikacji, po angielsku nazywanych proposalami, stało się naszą codziennością. Wnioskujemy o granty na projekty, piszemy artykuły, propozycje wystąpień konferencyjnych czy rozdziały do prac zbiorowych. Omawiana dziś publikacja skupia się na pisaniu proposali książki, co dla nas może brzmieć nieco egzotycznie.
Rzeczywiście – w polskich realiach chęć wydania książki naukowej raczej nie wymaga wcześniejszego zareklamowania pomysłu na nią w wydawnictwie. Wydawnictwa czekają na autorów. W krajach anglosaskich sprawa wygląda zupełnie inaczej – autorzy zabiegają o wydanie książki w prestiżowym wydawnictwie naukowym, bo im większy prestiż, tym większy zarobek i uznanie dla autora. Wydawnictwa uniwersyteckie są zatem zasypywane proposalami od autorów.
Nie zakładam, że każdy z nas napisze książkę naukową, ba! z powodu obecnie obowiązujących wymogów ewaluacji nauki książek pisze się w ogóle mniej, nawet w humanistyce i naukach społecznych. Mogę jednak założyć, że duża część z nas pisze i pisać będzie inne wnioski. A do tego też lektura tej książki może się przydać, bo przecież nikt nas nie uczył pisania proposali.
Laura Portwood-Stacer, autorka The Proposal Book wydanej przez prestiżowe wydawnictwo Uniwersytetu Princeton przekazuje szczere, pełne zrozumienia wskazówki, jak napisać wniosek, który przykuje uwagę wydawców. Przedstawia typowe przeszkody, doradzając, jak je pokonać.
Już we wstępie Autorka pisze, że chce przedstawić kilka najlepszych praktyk w zakresie „opakowania badań” tak, aby zaspokoić potrzeby wydawców i czytelników książek naukowych. Aby czytelnik miał jak największą szansę na dotarcie do nich ze swoją wiadomością (str. 2). Portwood-Stacer skonstruowała ten przewodnik tak, aby można było śledzić postępy w rozdziałach w kolejności, w jakiej przygotowuje się i przedstawia proposal.
Niedawno, uczestnicząc w szkoleniu Narodowego Centrum Nauki (NCN) dotyczącym pisania wniosków grantowych w naukach humanistycznych i społecznych, dowiedziałam się, że ⅘ wpływających do NCN aplikacji jest po prostu źle napisanych. Nie o część merytoryczną chodzi, ale o sposób, który nie przekonuje oceniających wnioski do zarekomendowania przyznania funduszy.
Tym bardziej warto przeczytać uważnie rozdział 4, w którym opisano docelowych odbiorców; rozdziały 5 i 6 – traktujące o skutecznym podsumowaniu projektu i jego tez; rozdział 7, który pokazuje jak przekonująco napisać streszczenia. Z kolei w rozdziale 8 i 9 Autorka wyjaśnia, jaka jest siła oddziaływania dobrego tytułu. Dodałabym – i dobrego akronimu np. projektu. Nie bez powodu w sieci dostępne są narzędzia pomagające tworzyć akronimy, np. Acronymify.
W rozdziale 9 jest też miejsce na wskazówkę-przypominajkę dotyczącą wszystkich pisanych prac, niekoniecznie wyłącznie proposali – należy pamiętać o korekcie tekstu pod kątem stylu i tonu, zwracając szczególną uwagę na:
- żargon branżowy / naukowy,
- zbyt wiele opisów krytycznych badań innych niż własne,
- zbyt wiele cytatów z innych badań,
- stronę bierną, który ukrywa twórców (str. 85).
Jak w każdym amerykańskim poradniku (a kilka ich już recenzowałam w cyklu Bouvée) nie zabrakło bardzo konkretnych porad. Jak np. ta, że warto przeczytać wniosek na głos, aby dowiedzieć się, czy jego tekst brzmi jak twój autentyczny głos. Wtedy prawdopodobnie można będzie usłyszeć, kiedy coś nie brzmi jak autor. Można też przeczytać wniosek na głos znajomej osobie i zapytać ją o zdanie. Warto także spróbować odejść od „trybu pisania proposala” i przetestować „wyjaśnianie projektu ciekawskiemu znajomemu”. To jest typowe ćwiczenie amerykańskich doktorantów, podobnie jak to: poproś kolegę z innej dziedziny, aby przeczytał Twoją wersję roboczą i zakreślił wszystkie słowa, których znaczenia nie jest w 100% pewny.
Zainteresowanym tematem polecam także dwie inne książki na podobny temat, dostępne w naszych e-zasobach. Wydane wcześniej, ale także w dobrych wydawnictwach uczelnianych – Cambridge i Chicago:
- Anthony Haynes. (2010). Writing Successful Academic Books. Cambridge University Press.
- William Germano. (2016). Getting It Published, Third Edition : A Guide for Scholars and Anyone Else Serious About Serious Books: Vol. Third edition. University of Chicago Press.
Zuza Wiorogórska, Pełnomocniczka ds. edukacji informacyjnej i komunikacji naukowej
