Biblioteka Austriacka w BUW i Instytut Austriacki w Warszawie mają przyjemność zaprezentować kolejną książkę w ramach cyklu „Książka miesiąca”. W tym miesiącu jest to książka Marlen Haushofer (1920-1970) Die Wand z 1963 roku, która ukazała się w polskim tłumaczeniu pod tytułem „Ściana” w 1990 roku. Książkę można wypożyczyć w oryginale w Bibliotece Austriackiej na 3. piętrze, w sekretariacie Instytutu Austriackiego na ul. Zielnej 37 lub w tłumaczeniu w Bibliotece Uniwersyteckiej (BUW Wolny Dostęp PT2617.A425 W3165 1990). W magazynie BUW są też dostępne tłumaczenia innych książek Marlen Haushofer: Sekretne drzwi (syg. 444795) i Mansarda (syg. 382073).
Die Wand to opowieść niepodobna do innych. Kobieta w średnim wieku wybiera się ze swoją kuzynką i jej mężem na weekend do domku w górach. Gdy małżeństwo udaje się do pobliskiej wioski, żeby coś zjeść i nie wraca na noc, wydarza się coś dziwnego. Kobieta w poszukiwaniu bliskich dociera do końca doliny i natrafia na niewidzialną ścianę, której nie może w żaden sposób pokonać. Zmuszona do życia w izolacji, odkrywa świat i samą siebie na nowo. Jedynym jej towarzystwem są pies, krowa i kot. Książka napisana jest w formie pamiętnika i pokazuje walkę z samotnością i trudnościami wynikającymi z życia na łonie natury, z dala od społeczeństwa. Powieść doczekała się ekranizacji w 2012 roku. Film w reżyserii Juliana Pölslera otrzymał Nagrodę Ekumenicznego Jury na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie, a także liczne wyróżnienia w Austrii i Niemczech. Materiał został opracowany na potrzeby teatru przez Dorothee Hartinger i zrealizowany przez Christiana Nickela na deskach wiedeńskiego Burgtheater w 2012 roku.
Marlen Haushofer, właśc. Marie-Helene Frauendorfer, ur. 11. kwietnia 1920 roku w Frauenstein w Górnej Austrii, zm. 21 marca 1970 roku w Wiedniu, austriacka pisarka. Była córką leśniczego, uczęszczała do katolickiej szkoły z internatem w Linzu. Po maturze w 1939 roku odbyła obowiązkową służbę w militarnej organizacji Służba Pracy w Prusach Wschodnich. Od 1940 roku studiowała germanistykę w Wiedniu, później w Grazu. W 1941 roku wyszła za mąż. W 1947 przeprowadziła się z mężem do Steyr. Od 1946 roku publikowała krótkie opowiadania w gazetach i czasopismach. Pierwszy sukces odniosła w 1952 roku nowelą Das fünfte Jahr. W roku 1955 wydała Eine Handvoll Leben, a w 1963 roku wyszła jej najważniejsza powieść Die Wand (Ściana). Pozostałe książki autorki: zbiór opowiadań Die Vergißmeinnichtquelle (1956), Wir töten Stella (1958), Die Mansarde (Mansarda) (1969). Napisała też kilka powieści dla dzieci i młodzieży. Dwukrotnie została wyróżniona nagrodą miasta Wiednia za książkę dla dzieci. Marlen Haushofer zmarła na nowotwór kości w 1970 roku.
Jej twórczość wpłynęła na wiele austriackich pisarek i wielu austriackich pisarzy, m.in na noblistkę Elfriede Jelinek, która zadedykowała jej jeden z Dramatów księżniczek: Śmierć i dziewczyna V.
Die Österreich-Bibliothek in der Universitätsbibliothek Warschau freut sich, wieder ein neues Buch vorzustellen, das im Rahmen des Projekts „Buch des Monats“ in Zusammenarbeit mit dem Österreich Institut Warschau empfohlen wird. Dieses Mal präsentieren wir den Roman von Marlen Haushofer Die Wand aus dem Jahr 1963, das 1990 in polnischer Übersetzung unter dem Titel „Ściana“ erschien. Interessierte Leser und Leserinnen können diesen Roman in der Originalfassung sowohl in der Österreich-Bibliothek Warschau im 3. Stock als auch am Österreich Institut in der Zielna 37 ausleihen. Die polnische Ausgabe steht in der Universitätsbibliothek zur Verfügung (BUW Freihandbereich PT2617.A425 W3165 1990). Im BUW Magazin gibt es auch andere übersetzte Bücher von Marlen Haushofer: Die Tapetentür (Sig. 444795) und Die Mansarde (Sig. 382073).
Die Wand ist ganz anders als andere Geschichten. Eine Frau mittleren Alters fährt mit ihrer Cousine und deren Ehemann an einem Wochenende zu einer Jagdhütte ins Gebirge. Als das Ehepaar noch kurz eine im Dorf gelegene Gaststätte aufsucht und abends nicht nach Hause zurückkommt, geschieht etwas Seltsames. Auf der Suche nach den Vermissten kommt die Frau zum Ausgang der Schlucht und stößt plötzlich auf eine unsichtbare Wand, die sie keinesfalls überwinden kann. Zur Isolation gezwungen, entdeckt sie die Welt und sich selbst neu. Ihre einzige Gesellschaft sind ein Hund, eine Kuh und eine Katze. Das Buch hat die Form eines Tagebuches und zeigt den Kampf gegen die Einsamkeit und all die Schwierigkeiten, die mit dem Leben am Busen der Natur, weitab von der Gesellschaft, zusammenhängen. Der Roman wurde 2012 verfilmt. Der Film von Julian Pölsler erhielt den Preis der Ökumenischen Jury auf den Internationalen Filmfestspielen Berlin und zahlreiche Auszeichnungen in Österreich und Deutschland. Der Stoff wurde von Dorothee Hartinger fürs Theater bearbeitet und von Christian Nickel im Wiener Burgtheater im Jahr 2012 aufgeführt.
Marlen Haushofer, geborene Marie-Helene Frauendorfer, geb. am 11. April 1920 in Frauenstein in Oberösterreich, gest. am 21. März 1970 in Wien, war eine österreichische Schriftstellerin. Sie kam als Tochter eines Revierförsters zur Welt, besuchte eine katholische Schule mit Internat in Linz. Nach der Matura 1939 absolvierte sie den obligatorischen Arbeitsdienst in Ostpreußen. Ab 1940 studierte sie Germanistik in Wien und Graz. 1941 heiratete sie. 1947 übersiedelte sie mit ihrem Ehemann nach Steyr. Ab 1946 publizierte sie kleinere Erzählungen in Zeitungen und Zeitschriften. Ein erster Erfolg gelang ihr im Jahr 1952 mit der Novelle Das fünfte Jahr. 1955 veröffentlichte sie Eine Handvoll Leben, im Jahr 1963 erschien wohl ihr wichtigstes Werk Die Wand. Andere Werke von Marlen Haushofer: Erzählungen Die Vergißmeinnichtquelle (1956), Wir töten Stella (1958), Die Mansarde (1969). Darüber hinaus schrieb sie auch Kinder- und Jugendromane, wofür sie zwei Mal mit Preisen der Stadt Wien ausgezeichnet wurde.
Ihr Werk hatte Einfluss auf viele österreichische Autorinnen und Autoren u.a. auf die Nobelpreisträgerin Elfriede Jelinek, die Marlen Haushofer eines von den Prinzessinnendramen: Der Tod und das Mädchen V widmete.
Tekst: Michał Dworakowski, Maciej Soborczyk, Biblioteka Austriacka
Tłum.: Maciej Soborczyk