P Język. Literatura
Tove Ditlevsen, Trylogia kopenhaska, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2021.
BUW Wolny Dostęp PT8175.D5 Z463165 2021
Tove Ditlevsen (1917-1976) to duńska poetka i prozaiczka. Zaczęła pisać wiersze, gdy miała 10 lat. Swoją pierwszą powieść napisała w wieku 24 lat. Jest autorką prawie 30 książek i zdobywczynią ponad 20 nagród.
Powieść Trylogia kopenhaska składa się z trzech części:
Dzieciństwo,
Młodość,
Uzależnienie.
W Danii każda część ukazywała się osobno.
Książka przedstawia kolejne etapy życia pisarki, które zakończyło się śmiercią samobójczą. I jest słodko-gorzką opowieścią o dzieciństwie spędzonym w ubogiej rodzinie robotniczej, o młodości przepełnionej tęsknotą za miłosnymi uniesieniami i o dorosłości przeplatanej nieudanymi związkami i poważnym uzależnieniem od opiatów. To prawdziwa historia kobiety, która utraciła kontrolę nad własnym życiem. A Tove Ditlevsen urzeka swoją szczerością.
AM C D-F GN700-875 Nauki historyczne
Valerie Hansen, Rok 1000: jak odkrywcy połączyli odległe zakątki świata i rozpoczęła się globalizacja, Poznań : Dom Wydawniczy Rebis, 2021.
BUW Wolny Dostęp D123 .H36165 2021
Monografia składa się z ośmiu rozdziałów:
Świat w roku 1000,
Płyń na zachód, młody wikingu,
Autostrady panamerykańskie w 1000 roku,
Europejscy niewolnicy,
Najbogatszy człowiek świata,
Azja Środkowa dzieli się na pół,
Zdumiewające podróże,
Najbardziej zglobalizowane miejsce na Ziemi.
„Rok 1000 oznaczał początek globalizacji, czyli moment, gdy szlaki komunikacyjne oplotły cały świat i umożliwiły towarom, technologiom, religiom oraz podróżnikom i kupcom docieranie w nowe miejsca.” (Prolog (w:) Valerie Hansen, Rok 1000: jak odkrywcy połączyli odległe zakątki świata i rozpoczęła się globalizacja, Poznań: 2021, strona 12.)
Valerie Hansen jest profesorem na Uniwersytecie Yale. Uczy chińskiego i historii powszechnej. I napisała książkę o kształtowaniu się współczesnego świata.
„I żyjąc w świecie ukształtowanym przez wydarzenia roku 1000, zmagamy się z dokładnie takimi samymi wyzwaniami, wobec których po raz pierwszy stanęli ówcześni ludzie: czy powinniśmy współpracować z sąsiadami, handlować z nimi, pozwalać im osiedlać się w naszych krajach i gwarantować im wolność wyznania, jeśli zdecydują się żyć w naszym społeczeństwie? Czy powinniśmy występować przeciwko tym, którzy wzbogacili się na handlu? Czy powinniśmy podejmować produkcję, kopiując technologie, których jeszcze nie opanowaliśmy? Wreszcie, czy globalizacja lepiej uświadomi nam, kim jesteśmy, czy też zniszczy naszą tożsamość? Ta książka ma nam pomóc odpowiedzieć na te pytania.” (Prolog (w:) Valerie Hansen, Rok 1000: jak odkrywcy połączyli odległe zakątki świata i rozpoczęła się globalizacja, Poznań: 2021, strona 17-18.)
K J Prawo. Nauki polityczne
Katarzyna Grzybczyk, Skradziona kultura: jak Zachód wykorzystuje cudzą własność intelektualną, Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2021.
BUW Wolny Dostęp K1401 .G795 2021
Jednym z najprostszych przykładów przywłaszczenia jest sytuacja, w której dochodzi do bezprawnego skopiowania utworu autora lub do kradzieży samego pomysłu autora.
Pojęcie przywłaszczenia kulturowego nie jest nowe. Zawitało na amerykańskie uniwersytety już w latach 80. XX wieku. W języku angielskim przywłaszczenie określa się jako appropriation. A to z kolei jest zapożyczeniem z języka łacińskiego: appropriare (propius oznacza własny).
Rezolucja Związku Pisarzy Kanady zdefiniowała pojęcie przywłaszczenia kulturowego jako: „zabieranie z kultury, która nie jest kulturą własną, własności intelektualnej, ekspresji kulturowej, artefaktów, historii i wiedzy” (Przywłaszczenie kulturowe (w:) Katarzyna Grzybczyk, Skradziona kultura: jak Zachód wykorzystuje cudzą własność intelektualną, Warszawa, 2021, strona 26.)
Monografia została podzielona na jedenaście rozdziałów:
Przywłaszczenie kulturowe
Przywłaszczenia kulturowe w modzie
Przywłaszczenia kulturowe w reklamie
Przywłaszczenia w muzyce
Przywłaszczenia kulturowe w filmach
Przywłaszczenia z domeny publicznej – opowieści Walta Disneya
Kulinarne przywłaszczenia kulturowe
Przywłaszczenia w sporcie i e-sporcie
Przywłaszczenie kulturowe w świecie zabawek
Przywłaszczenie kulturowe w turystyce
Przywłaszczenia kulturowe w krajach azjatyckich.
Dorosłość nie zamyka przed nami, na szczęście, drzwi do świata zabawek. Tym samym, szczególnie gorąco zachęcam do lektury rozdziału poświęconego właśnie zabawkom (Rozdział IX). Lalki Barbie znane są na całym świecie. I co ciekawe temat tych konkretnych lalek pojawia się również w kontekście przywłaszczenia kulturowego. Mattel wypuścił na rynek Barbie Meksykankę zdobną w motywy ściśle związane z meksykańskimi świętami. A to stało się przyczyną kontrowersji, które pojawiły się z chwilą zaprezentowania nowego produktu firmy. Świat podzielił się na zwolenników i przeciwników lalki strojnej w kolory. Jedni uważali, że nastąpiła profanacja świąt i należy w trybie natychmiastowym wycofać Barbie Meksykankę ze sprzedaży. Inni byli zdania, że dzięki dziełu Mattel mamy możliwość zapoznać się ze zwyczajami i kulturą Meksyku… Ale niczego więcej już nie zdradzę 🙂 Aby zapoznać się ze szczegółami tego frapującego tematu, zapraszam do lektury książki Katarzyny Grzybczyk.
H GN1-673 GR-GV Nauki społeczne. Antropologia
Marek Szymaniak, Zapaść: Reportaże z mniejszych miast, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2021.
BUW Wolny Dostęp HT145.P7 S986 2021
Transformacja systemowa w Polsce, która rozpoczęła się w latach 80-tych XX wieku dotknęła wszystkie dziedziny naszego życia. Wielka przebudowa kraju nie ominęła miast. Średnich miast także. To tzw. miasta zapaści, czyli miasta, które w bolesny sposób odczuły reformy państwowe. Kluczowym powodem takiego stanu rzeczy (choć jest cała lista innych) było zamykanie fabryk i ich prywatyzacja. To natomiast skutkowało tym, że mieszkańcy tracili pracę. Do tej pory w miastach zapaści bezrobocie jest wyższe niż w innych miastach. Przeraża fakt, że w niemal połowie z dwustu pięćdziesięciu pięciu średnich miast w Polsce grozi społeczno-ekonomiczna zapaść.
Dziennikarz i reporter Marek Szymaniak przedstawia w swojej książce realistyczny portret sytuacji panującej w średnich miastach naszego kraju.
„Przede wszystkim jednak jest to opowieść o ludziach, którzy, tak jak ja, są nierozerwalnie związani z miastami, gdzie przyszli na świat, spędzili młodość, zakochiwali się, snuli plany i marzenia, a czasem też miotali się w niespełnieniu. Z których uciekali lud do których wracali, nie mogąc uciec na zawsze.” (Epilog (w:) Marek Szymaniak, Zapaść: Reportaże z mniejszych miast, Wołowiec, 2021, strona 244.)
A Z Dzieła treści ogólnej. Bibliotekoznawstwo
Irene Vallejo, Nieskończoność w papirusie: fascynujące dzieje książki od czasów starożytnych, Katowice: Post Factum, 2021.
BUW Wolny Dostęp Z5 .V35165 2021
„Książka to, przede wszystkim,
Zbiornik czasu,
Wspaniała pułapka, w którą inteligencja i wrażliwość ludzka
schwytały tę właściwość ulotną, płynną,
która porywa doświadczenia życiowe ku nicości zapomnienia”. (Emilio Lledo, Los Libros y la libertad (w:) Irene Vallejo, Nieskończoność w papirusie: fascynujące dzieje książki od czasów starożytnych, Katowice: 2021, strona 7.)
Irene Vallejo jest filologiem klasycznym, a jej książka natychmiast stała się wydawniczym bestsellerem. Nieskończoność w papirusie jest barwną opowieścią o ludziach, którzy swoje losy łączyli z losem książek.
„Książek. Oni szukali książek.
To był najbardziej strzeżony sekret na dworze egipskim. Pan Obydwu Krajów, wówczas jeden z najpotężniejszych władców, oddałby życie (nie swoje, rzecz jasna, tacy przecież są królowie), byleby zgromadzić wszystkie książki świata w Wielkiej Bibliotece w Aleksandrii. W ten sposób urzeczywistniał sen o bibliotece absolutnej i doskonałej, gdzie znalazłyby się dzieła wszystkich autorów od początku czasów.” (Irene Vallejo, Nieskończoność w papirusie: fascynujące dzieje książki od czasów starożytnych, Katowice: 2021, strona 12.)
Plan zapełnienia Biblioteki Aleksandryjskiej okupiony był niewyobrażalnym wysiłkiem wielu ludzi. A zbyt często cierpieniem łowców ksiąg. Jasnym jest więc, że zanim powstał międzynarodowy rynek książek zdobycie tak cennego skarbu nie było prostą sprawą. Historia książki na przestrzeni wieków, którą opisuje Irene Vallejo jest niezwykle frapująca. Warto się z nią zapoznać. Owszem, książka wytrzymała próbę czasu, ale warto podkreślić to, że naprawdę musiała przebyć bardzo długą drogę zanim stała się powszechnie dostępna.
Informacje o książkach przygotowała:
Dorota Bocian – Oddział Opracowania Zbiorów.
Propozycje tytułów książek przesłali:
Pracownicy Sekcji KBK – Oddział Opracowania Zbiorów.