.
31 maja w Laboratorium Cyfrowej Humanistyki Uniwersytetu Warszawskiego odbyły się warsztaty „Omeka – wprowadzenie do
wolnego systemu publikowania repozytoriów / bibliotek cyfrowych” prowadzone przez Marcina Wilkowskiego.
Celem warsztatów było zapoznanie się z systemem OMEKA. Jest to CMS stworzony specjalnie na potrzeby repozytoriów, archiwów, bibliotek cyfrowych oraz muzeów. Jest systemem Open Source. Słowo „omeka” pochodzi z języka swahili i oznacza rozpakowanie lub rozłożenie towarów. System został stworzony przez Roy Rosenzweig Center for History and New Media, George Mason University.
Ponad połowa warsztatów została poświęcona na wytłumaczenie uczestnikom podstawowych kwestii związanych z językiem HTML, CSS oraz PHP. Poznanie podstaw tych języków tworzenia stron www jest niezbędne do instalacji i modyfikacji systemu OMEKA. Następnie uczestnicy warsztatów przeprowadzili samodzielną instalację korzystając z programów FileZilla i Notepad++.
Kolejnym elementem było instalowanie dodatków do systemu OMEKA. Można je ściągnąć ze strony: http://omeka.org/add-ons/plugins/. W trakcie warsztatów można było się zapoznać z czterema pluginami:
Pierwszy, „Geolokalizacja” służy do zaznaczania na mapach Google’a danej publikacji znajdującej się w systemie OMEKA. Praktyczne wykorzystanie tej wtyczki może mieć zastosowanie np. w przypadku zbiorów kartograficznych.
Wtyczka „Simple Vocab” służy do tworzenia własnych słowników. Pozwala na tworzenie reguł dotyczących metadanych, co w praktyce usprawnia i przyspiesza publikowanie.
„CSV Import” umożliwia importowanie metadanych do systemu OMEKA, za pomocą plików CSV. Nazwy kolumn stają się wtedy nazwami pól w formacie Dublin Core, a kolejne wiersze reprezentują metadane dla pojedynczych rekordów. Pozwala to na współpracę z wybraną bazą danych i import z niej metadanych, które chcemy włączyć do naszego repozytorium czy biblioteki cyfrowej zbudowanej na platformie OMEKA.
Ostatni, „Import OAI PMH”, umożliwia załadowanie metadanych z innych bibliotek cyfrowych przez protokół OAI-PMH (Open Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting). Pozwala to na łatwiejszą współpracę w zakresie dzielenia się metadanymi.
Podsumowując: OMEKA to CMS, który ma zadatki na bycie w przyszłości ciekawą alternatywą dla takich systemów jak dLibra czy DSpace. Posiada bardzo bogate opcje związane z metadanymi publikacji oraz zmianą wyglądu (szablony). Niestety nie obsługuje plików DjVu, które nadal są bardzo popularne w bibliotekach cyfrowych w Polsce.
Z ciekawostek warto wspomnieć, że OMEKA pozwala tworzyć publikacje składające się z plików audio i wideo. Umożliwia publikowanie planów zajęć czy tworzenie interaktywnych publikacji, takich jak testy czy ankiety.
LACH UW planuje cykl warsztatów związanych z systemem OMEKA, na których w praktyce będzie można ćwiczyć różne możliwości tego CMSa. Pierwsze z nich planowane są jesienią.
W warsztatach uczestniczyli: Maria Fronczak, Anna Książczak oraz autor wpisu
Adam Owczarczyk, Oddział Rozwoju Zasobów Elektronicznych