III Ogólnopolska Konferencja Naukowa: „Bibliografia – teoria, praktyka, dydaktyka” zorganizowana przez Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Polskie Towarzystwo Bibliologiczne, Oddział Warszawski odbyła się w Warszawie w dniach 17-18 listopada 2015 r.
Dwudniowe spotkanie konferencyjne poświęcono bibliografii w jej różnych znaczeniach (dziedzina wiedzy, zbiór opisów bibliograficznych dokumentów) i aspektach (historycznym, społecznym i cyfrowym). Większość referatów omawiała różne rodzaje bibliografii. Wśród nich duże zainteresowanie wzbudziła Polska Bibliografia Narodowa. Punktem wyjścia do rozważań na ten temat był referat W. Klenczon, w którym autorka omówiła aktualny stan i kondycję bibliografii narodowej na tle bibliografii tego typu w innych krajach. Omówiono także zadania Instytutu Bibliograficznego i jakie są oczekiwania wobec bibliografii narodowej: przede wszystkim kompletność, wysoka jakość i spójność danych, a także sprawna organizacja pracy.
Wśród pozostałych rodzajów bibliografii omówiono bibliografie specjalne (dziedzin i zagadnień): „Bibliografię historii polskiej”, „Polską Bibliografię Literacką”, „Bibliografię podmiotową Adama Mickiewicza (opracowywaną w modelu danych MAPTOPIC), a także Bibliografię prac naukowych pracowników Uniwersytetu Szczecińskiego w perspektywie współpracy z Polską Bibliografią Naukową. Do grupy referatów poświęconych bibliografiom specjalnym można zaliczyć referaty na temat bibliografii lokalnych i regionalnych („Bibliografia Lubelszczyzny”, „Bibliografia Tatr i Podtatrza Witolda Paryskiego”). Tę ostatnią opracowuje Ośrodek Dokumentacji Tatrzańskiej. Opiekę nad materiałami naukowymi dotyczącymi Tatr i Podtatrza pozostawionymi przez Zofię i Witolda Paryskich sprawuje Fundacja im. Zofii i Witolda Paryskich. W czerwcu 2014 r. Fundacja wydała zbiór śpiewek góralskich zebranych przez państwa Paryskich w latach 1935-1944. Ze względu na lekką frywolność niektórych przyśpiewek opracowuje się wyselekcjonowaną wersję dla dzieci i młodzieży. Fundacja podjęła się projektu opracowania, przygotowania do digitalizacji, digitalizacji i udostępnienia w domenie publicznej fiszek z bibliografią tatrzańską Witolda Paryskiego (ok. 150 000 fiszek). Jest to jedyny tak kompletny zbiór informacji o publikacjach związanych z Tatrami i Podhalem, zbiór ten nie jest dostępny dla szerszego grona użytkowników.
Na konferencji znalazł swoje miejsce również stosowany w BUW do opracowania zbiorów jhp KABA, przedstawiono tę część terminologii, która jest związana z bibliografią. Zwiększenie samodzielności użytkowników w wyszukiwaniu informacji, dążenie ku wyszukiwaniu intuicyjnemu stawia nowe wymagania co do funkcjonalności języka. Jedną z możliwości transformacji jhp spełniającą nowe potrzeby i wymagania użytkowników jest model map tematów. Interesującym rozwiązaniem dla reprezentacji języka jhp KABA może być zastosowanie mapy tematów, o czym mówił w swoim referacie Bartłomiej Włodarczyk (Modele FRSAD i FRAD jako podstawa konceptualna przekształcania języka KABA w mapę tematów).
Historia bibliografii znalazła swoje odzwierciedlenie w referacie Adama Nowaka: Problemy bibliografistyki średniowiecznej. Warto pamiętać, że Święty Hieronim jest patronem archeologów, archiwistów, biblistów, bibliotekarzy, bibliotek, uczniów, studentów i tłumaczy. Jedną z najważniejszych prac historycznych Hieronima jest praca pt. De viris illustribus, napisana w Betlejem w 392 roku. Dzieło, zawiera krótkie zapiski o charakterze biograficznym oraz literackim, które dotyczą 135 chrześcijańskich autorów, począwszy od św. Piotra aż do samego Hieronima.
Przyszłość bibliografii kształtuje wpływ środowiska informacyjnego, stosowania przejmowanych zeń metod i narzędzi. Nową koncepcję kartoteki wzorcowej jako usługi sieciowej przedstawił Marcin Roszkowski.
Na koniec warto wspomnieć o szczególnym rodzaju bibliografii, który omówiła Alicja Matczuk w referacie „Bibliografia na usługach humoru i satyry” gdzie przedstawiła genezę powstania parodystycznych zestawień bibliograficznych, opisy książek fikcyjnych, dzieje „oszustw bibliograficznych” w Polsce. Szczególne zasługi położyło tu Wileńskie Towarzystwo Szubrawców, które publikowało satyryczne artykuły piętnujące wady społeczeństwa poprzez ironię, drwinę i satyrę.
Bibliografia jest istotnym wsparciem dla wielu dziedzin nauki. W dyskusjach, na sali i w kuluarach, praktycy i teoretycy bibliografii zastanawiali się nad organizacją działalności bibliograficznej w Polsce, potrzebą rozwoju teorii bibliografii, przyszłością bibliografii jako dyscypliny naukowej, zwracali uwagę na nowe ciekawe inicjatywy bibliograficzne.
Uzupełnieniem konferencji były warsztaty dotyczące obsługi i praktycznego wykorzystania sieciowych menadżerów bibliografii.
Anna Stanis, Oddział Opracowania Zbiorów