Książka miesiąca – kwiecień 2018
Biblioteka Austriacka w BUW wraz z Instytutem Austriackim w Warszawie prezentują w ramach projektu „Książka miesiąca” powieść Ausgrenzung (1989) austriackiej pisarki Anny Mitgutsch. Ta opowieść to brutalna relacja matki, która wychowuje autystycznego syna i która z powodu jego upośledzenia, zostaje odsunięta na peryferie „normalnie funkcjonującego” społeczeństwa. Książkę można wypożyczyć w Bibliotece Austriackiej na 3. piętrze oraz w sekretariacie Instytutu Austriackiego na ul. Zielnej 37. Do tej pory żadna z książek Mitgutsch nie została w całości wydana po polsku.
Drobny i miły dla oka Jakob różni się od innych dzieci. Prawie w ogóle nie reaguje na otoczenie, nic niemal nie mówi, przez cały czas krzyczy i czasem wpada w złość. Kochająca go nad życie matka próbuje przedostać się do świata Jakoba, żeby go lepiej zrozumieć. Książka w zapadający w pamięć i wzruszający sposób opisuje, jak społeczeństwo z czystej niewiedzy, strachu, jak również z głupoty i arogancji dyletancko reaguje i zostawia matki w swojej udręce samym sobie. Brak tolerancji, wygodne obarczanie winą i bezduszna presja nowoczesnego człowieka masowego wpędzają matkę i dziecko w całkowitą izolację. Eva Haldimann z „Neue Zürcher Zeitung” twierdzi, że owa powieść, która z taką bezpośredniością, dokładnością i poetycznością zajmuje się problemem, otworzy czytelnikom oczy. Jest to zarazem oskarżenie i wołanie o pomoc.
Anna Mitgutsch, ur. w 1948 w Linzu, jest austriacką pisarką i literaturoznawczynią. Studiowała germanistykę i anglistykę na uniwersytecie w Salzburgu. Po studiach odbyła wiele podróży i przebywała dłuższy czas za granicą, m.in. w Izraelu, Korei i USA. W 1974 roku uzyskała tytuł doktora na uniwersytecie w Salzburgu. W latach 1979-1985 wykładała literaturę i język niemiecki w Bostonie. W latach 90. skorzystała z programu writer-in-residence w USA (Ohio). Obecnie mieszka w Linzu jako niezależna pisarka. Jest członkinią stowarzyszenia literackiego Grazer Autorinnen Autorenvesammlung i wiceprezeską zrzeszenia IF Autorinnen und Autoren. Wielokrotnie wyróżniana nagrodami literackimi. Opublikowała powieści i zbiory esejów, m.in. Die Züchtigung (1985), Das andere Gesicht (1986), In fremden Städten (1992), Abschied von Jerusalem (1995), Haus der Kindheit (2000), Die Annäherung (2016).
Buch des Monats – April 2018
Die Österreich-Bibliothek in der Universitätsbibliothek Warschau und das Österreich Institut stellen im Rahmen des Projekts „Buch des Monats“ einen Roman Ausgrenzung (1989) der österreichischen Schriftstellerin Anna Mitgutsch vor. Dieser Roman ist eine schonungslose Berichterstattung einer Mutter, die ihren autistischen Sohn erzieht und durch seine Behinderung an den Rand der „normal funktionierenden“ Gesellschaft hinausgedrängt wird. Interessierte Leser und Leserinnen können den Band in der Österreich-Bibliothek Warschau im 3. Stock in BUW und am Österreich Institut in der Zielna 37 ausleihen. Bis heute erschien kein veröffentlichter Roman von Anna Mitgutsch auf Polnisch.
Der zarte, schöne Jakob ist anders als die anderen Kinder. Er reagiert kaum auf seine Umwelt, er spricht kaum, er schreit stundenlang, ist manchmal außer sich. Seine Mutter, die ihn selbstlos liebt, versucht sich in Jakobs Welt zu begeben, um ihn besser zu verstehen. Unvergesslich und in erschütternder Weise wird geschildert, wie die Öffentlichkeit aus purer Unwissenheit, Angst und auch Dummheit und Arroganz völlig falsch reagiert, und die Mutter in ihrer Not hilflos allein lässt. Intoleranz, bequeme Schuldzuweisung und der herzlose Druck der modernen Massenmenschen treiben Mutter und Kind in die völlige Isolierung. Nach Eva Haldimann aus „Neue Zürcher Zeitung” wolle der Roman, der sich mit so viel Unmittelbarkeit, Genauigkeit und Poesie mit diesem Problem auseinandersetzt, die Augen des Lesers öffnen. Er sei Anklage und Hilferuf zugleich.
Anna Mitgutsch, geb. 1948 in Linz, ist eine österreichische Literaturwissenschafterin und Schriftstellerin. Sie studierte an der Universität Salzburg Germanistik und Anglistik. Nach dem Studium ausgedehnte Reisen und längere Auslandsaufenthalte in Israel, Korea und den USA. 1974 promovierte sie an der Universität Salzburg. Von 1979 bis 1985 unterrichtete sie in Boston deutsche Sprache und Literatur. In den neunziger Jahren war sie als writer-in-residence in den USA (Ohio) tätig. Heute lebst sie als freischaffende Autorin in Linz. Sie ist Mitglied der Grazer Autorinnen Autorenversammlung und Vizepräsidentin der IG Autorinnen und Autoren. Mehrmals mit Literaturpreisen ausgezeichnet. Sie veröffentlichte Romane und Essays u.a. Die Züchtigung (1985), Das andere Gesicht (1986), In fremden Städten (1992), Abschied von Jerusalem (1995), Haus der Kindheit (2000), Die Annäherung (2016).
Maciej Soborczyk, Biblioteka Austriacka
Fot. Monika Konarska, ORZE