W dniu 13 marca 2022 roku zmarła Teresa Głowacka, emerytowana starsza kustosz dyplomowana BUW, związaną z Centrum NUKAT od najwcześniejszego etapu projektu NUKAT (rok 1996 – Centrum Formatów i Kartotek Haseł Wzorcowych BUW).
Pracę w BUW rozpoczęła jednak kilkanaście lat wcześniej, w roku 1983 w Oddziale Opracowania Rzeczowego Zbiorów, kierowanym wtedy przez Panią Jadwigę Ćwiekową. Byłam wtedy młodą bibliotekarką, chwilę po studiach, gdy Pani Teresa przyszła do nas jako już uznany autorytet w zakresie języków informacyjno-wyszukiwawczych stosowanych w opracowaniu rzeczowym dokumentów bibliotecznych, z kilkunastoletnim doświadczeniem w bibliotekach warszawskich i w Instytucie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UW oraz sporym dorobkiem publikacyjnym. Postawiono przed nią niełatwe zadanie modernizacji podstaw metodycznych naszej pracy, w kierunku już przewidywanej wtedy komputeryzacji wszystkich procesów na drodze książki w bibliotece i spodziewanego końcowego efektu – elektronicznego katalogu dostępnego online (choć nie pamiętam, żeby termin „online” był już wtedy używany). Jak mogą się domyślać nawet Ci, którzy nie pamiętają tych pionierskich czasów – nie było to zadanie łatwe w zawsze dość konserwatywnym środowisku bibliotekarskim.
Prawdziwe wyzwanie i duży obszar do innowacji pojawił się w zawodowym życiu Teresy Głowackiej dopiero kilka lat później w związku z projektem centralnego katalogu polskich bibliotek naukowych i akademickich NUKAT i powołaną do tego celu nową jednostką w strukturze BUW – Centrum Formatów i Kartotek Haseł Wzorcowych. Pani Teresa była pomysłodawczynią i współautorką Języka Haseł Przedmiotowych KABA, którego używamy nadal my i większość bibliotek współtworzących NUKAT. Jej rozległa wiedza, znajomość podobnych rozwiązań w świecie i analityczny umysł budowały jakość i markę katalogu NUKAT zarówno w polskim jak i światowym krajobrazie informacji bibliotecznej. Była inicjatorką współpracy BUW i NUKAT z Biblioteką Narodową Francji w zakresie tworzenia wspólnego języka haseł przedmiotowych. JHP KABA odwoływał się bezpośrednio do stosowanego w bibliotekach francuskich i kanadyjskich języka RAMEAU. Były to niezapomniane lata pasjonującej pracy i wymiany doświadczeń, miały też potężny wpływ na następne dwa dziesięciolecia metodyki i praktyki opracowania rzeczowego w bibliotekach NUKAT.
Pozostały po Pani Teresie liczne publikacje z tego okresu, które do dzisiaj tworzą korpus księgozbiorów warsztatowych w oddziałach opracowania zbiorów w większości bibliotek naukowych w Polsce. Najważniejsze z nich to:
- Katalogi rzeczowe / Teresa Głowacka ; Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973.
- Kartoteka wzorcowa języka KABA : stosowanie w katalogowaniu przedmiotowym / Teresa Głowacka ; Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Centrum Formatów i Kartotek Haseł Wzorcowych, 1997.
- Język haseł przedmiotowych KABA : zasady tworzenia słownictwa : praca zbiorowa / pod red. Teresy Głowackiej ; Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Centrum Formatów i Kartotek Haseł Wzorcowych Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, 2000.
- Analiza dokumentu i jego opis przedmiotowy / Teresa Głowacka ; Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Centrum NUKAT Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, 2003.
Merytoryczny i dydaktyczny wkład Pani Teresy w warsztat katalogerski w polskich bibliotekach naukowych był i pozostanie bezcenny. Była osobą bardzo pracowitą i wymagającą w kontaktach zawodowych. Nie dopuszczała kompromisów, gdy chodziło o jakość opracowania rzeczowego dokumentów bibliotecznych, potrafiła jednak też docenić wysiłki i zdolności młodych adeptów bibliotekarstwa i, zwłaszcza w przypadku tych bardziej obiecujących, pokierować ich rozwojem zawodowym.
Nie byłoby katalogu centralnego NUKAT, a przynajmniej nie byłby taki jakim go znamy i doceniamy bez Pani Teresy, jej talentu, pracy i zaangażowania.
Pożegnaliśmy ją 22 marca na Cmentarzu Północnym kw. E-VIII-1, rz.2/23
Ewa Kobierska-Maciuszko, Centrum NUKAT