Wstępniak nr 1 Bibliotekarza z 1919
Wstępniak nr 1 Poradnika Bibliotekarza z 1949
Wśród 44 czasopism bibliotekarskich w Polsce (tyle zawarto w wykazie Czasopisma bibliotekarskie w Polsce na stronie EBIB) do najstarszych należą Bibliotekarz (ukazuje się od 1919 roku), Przegląd Biblioteczny (ukazuje się od 1927 roku) i Poradnik Bibliotekarza (ukazuje się od 1949 roku). Wszystkie trzy są wydawane przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Dwa z tych czasopism obchodziły niedawno (22.11.2019) swoje jubileusze: 100-lecia – czasopismo Bibliotekarz i 70-lecia – czasopismo Poradnik Bibliotekarza. W Bibliotece Publicznej m. st. Warszawy – Bibliotece Głównej Województwa Mazowieckiego odbyło się z tej okazji seminarium połączone z obchodami Jubileuszu. Gości seminarium powitał dyrektor Biblioteki Michał Strąk i przewodnicząca SBP Joanna Pasztaleniec-Jarzyńska, która poprowadziła całość spotkania.
Dokształcanie, które nam oferują, to stały element rozwoju zawodowego. 100 i 70 lat ukazywania się świadczy o ogromnym znaczeniu mają czasopism zawodowych dla środowiska bibliotekarskiego.
Spotkanie seminaryjne podzielono na dwie części, pierwszą poświęcono historii obu czasopism, drugą roli czasopism bibliotekarskich obecnie.
Joanna Popłońska podzieliła się wynikami swoich badań w Archiwum Biblioteki na Koszykowej, gdzie znalazła m. in. listy honorariów za teksty w Bibliotekarzu z lat 1935/1936 oraz liczne dokumenty dotyczące pozyskiwania funduszy na opracowanie i wydawanie czasopisma. Zdzisław Gębołyś, wyznaczając graniczne lata 1919, 1929 i 1939, omówił powstanie, założenia, przekształcenia, kompozycję, problematykę, charakterystykę tekstów wg cech formalnych, chronologię, autorstwo, tło polityczno-ekonomiczne w 1919 roku, oraz losy wojenne redaktorów pisma. Kontynuację losów powojennych czasopisma oraz obraz krajowego systemu bibliotecznego na łamach periodyku podjęła w swoim referacie Jadwiga Konieczna charakteryzując kolejne dziesięciolecia.
Historię Poradnika Bibliotekarza przedstawiła Dorota Grabowska. Pismo zaczęło się ukazywać w 1949 roku jako dodatek do Bibliotekarza. Redaktorem została Jadwiga Filipkowska-Szemplińska. Od 1951 roku obowiązki redaktora naczelnego przejęła Romana Łukaszewska,. Pod jej kierunkiem ustalił się program i profil czasopisma, zwiększyła się objętość i wzrósł nakład. Od 1998 roku powadzi je obecna redaktor Jadwiga Chruścińska. Na jego łamach omawiano problemy związane z prowadzeniem bibliotek szkolnych i gminnych, upowszechnianiem czytelnictwa, dostarczano wiedzy niezbędnej współczesnemu bibliotekarzowi. Zamieszczano krótkie artykuły z zakresu praktyki bibliotecznej, form pracy z czytelnikiem oraz materiały dotyczące doboru książek, organizowania i opracowania księgozbioru, prowadzenia statystyk i sprawozdawczości bibliotecznej. Publikowano też artykuły o treści ogólnej prezentujące np. sylwetki pisarzy. Od początku ukazywały się tematyczne zestawienia książek, od 1986 roku jako zestawienia bibliograficzne. Opracowywał je m.in. Władysław Bartoszewski. Wspomniano również o redaktorach naczelnych obu czasopism, każda z nich to wybitna postać polskiego bibliotekarstwa.
W drugiej części seminarium Jacek Prądzyński zastanawiał się jaka będzie przyszłość prasy drukowanej w 2025 roku, czy wersje elektroniczne wyprą z rynku wersje drukowane. Przewidywał, że czasopisma bibliotekarskie będą się ukazywały w formie mieszanej.
Henryk Hollender wskazał na inspirującą rolę artykułów naukowych jako wzorców wypowiedzi. Przedstawił współczesny obieg informacji naukowej i fachowej przeniesiony na czasopisma elektroniczne i portale, wskazując zacierającą się różnicę pomiędzy nimi. Scharakteryzował jubileuszowe czasopisma wskazując na niedobór artykułów poświęconych nietypowemu czytelnikowi, systemom bibliotecznym, bibliotekarzom dyplomowanym, deregulacji zawodu, uposażeniom bibliotekarzy. Na zakończenie seminarium do swoimi doświadczeniami podzieliły się Elżbieta Stefańczyk, redaktor naczelna Bibliotekarza oraz Jadwiga Chruścińska, redaktor naczelna Poradnika Bibliotekarza.
Na łamach obu czasopism przedstawiano dorobek bibliotekarstwa polskiego, nowości technologii bibliotecznej, stosowanie komputerów w bibliotece, problemy organizacji pracy, obsługi czytelników, działalności dydaktycznej i informacyjnej bibliotek i wiele innych tematów, wynika stąd wniosek, że czasopisma ze swojej branży należy czytać regularnie. Warto też wypowiedzieć się na ich łamach zwłaszcza gdy chcemy podzielić się z innymi swoim doświadczeniem zawodowym.
Uroczystość Jubileuszu obu czasopism uświetnił tort, a nam pozostaje życzyć Szanownym Jubilatom już tylko 200 lat!
Anna Stanis, Oddział Opracowania Zbiorów