Kuszenie lub Jabłko, papier żeberkowy, heliograwiura wg miękkiego werniksu, suchej igły, 462 x 352 mm. Inw.Dep. 4217. Félicien Rops (1833-1898).
Na początku listopada 2015 roku Muzeum Narodowe w Gdańsku otworzyło swoje podwoje dla licznych zwiedzających, skuszonych tytułem najnowszej wystawy – „Grzech. Obrazy grzechu w sztuce europejskiej od XV do początku XX wieku”. Temat ekspozycji, sam w sobie pociągający, zaprezentowano na ponad 350 znakomitych przykładach malarstwa, grafiki, rysunku, rzeźby i rzemiosła artystycznego, pochodzących z instytucji krajowych i zagranicznych.
Diabeł malujący w ludzkim sercu przedmioty pożądania, miedzioryt, 294 x 212 mm. Inw.zb.d. 2532. Dirk Volkertsz. Coornhert (1522-1590) według Maartena van Heemskercka (1498-1574).
Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie przyjęła na siebie rolę współorganizatora niniejszej wystawy, wypożyczając z Gabinetu Rycin 37 obiektów. Z tego też względu na wernisażu obecna była dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej dr hab. Jolanta Talbierska oraz przedstawicielka Gabinetu Rycin, nadzorująca wcześniejszy montaż wypożyczonych obiektów.
Upadek potępionych, papier żeberkowy, akwaforta, 597 x 446 mm. Inw.zb.d. 3097. Peter Soutman (1580-1657) według Pietera Paula Rubensa (1577-1640).
Przygotowania do wystawy zaczęły nabierać intensywności w marcu 2015 roku.
Liczba wypożyczanych obiektów narzuciła szybkie tempo pracy i zarówno pracownicy Gabinetu Rycin, jak i Oddziału Ochrony i Konserwacji Zbiorów spędzili kilkanaście „grzesznych” tygodni. Po stronie Gabinetu Rycin leżało merytoryczne wpisanie wypożyczanych obiektów w koncepcję wystawy oraz opracowanie not do 55 obiektów, gdyż katalog będzie obszerniejszy niż wystawa. Niezawodni koledzy z OKZ, razem z kierowniczką, Ewą Urzykowską, zadbali o właściwe przygotowanie do ekspozycji wrażliwych prac na papierze. Natomiast Agnieszka Kościelniak-Osiak (OPW) czuwała nad kwestiami organizacyjnymi, trzymając rękę na pulsie, terminach i dokumentacji.
Merytorycznym dopełnieniem ekspozycji była interdyscyplinarna konferencja naukowa, zorganizowana w połowie stycznia 2016 roku zatytułowana „Grzech w sztukach plastycznych i w systemie wartościowania”. Bibliotekę Uniwersytecką, jako jej współorganizatora, reprezentowały trzy pracownice Gabinetu Rycin, przedstawiające efekty swoich badań. Małgorzata Łazicka odkrywała grzeszki zakamuflowane w scenach chłopskich zabaw (Grzech na rycinach czasów reformacji: jako personifikacja i w scenach rodzajowych). Izabela Przepałkowska skupiła się na postaci biblijnego Dawida jako „idealnego” grzesznika („To ja zgrzeszyłem, to ja zawiniłem, a te owce cóż uczyniły?” (2 Sm 24,17). Król Dawid pomiędzy prawem Boskim a ludzkim w grafice XVI-XVII wieku). Natomiast Urszula Dragońska starała się odpowiedzieć na pytanie o rzekomą niemoralność w twórczości belgijskiego artysty Féliciena Ropsa (Występny Félicien Rops? Pojęcie grzechu w twórczości artysty i jego recepcja w polskim środowisku twórczym na przełomie XIX i XX wieku).
Podsumowaniem wystawy i sympozjum naukowego jest przygotowywana do druku dwutomowa publikacja, mająca obejmować zarówno eseje badaczy poświęcone różnym ujęciom grzesznej ludzkiej natury, jak i noty katalogowe obiektów oraz materiały pokonferencyjne. Jeden z obiektów z Gabinetu Rycin BUW prezentowany w katalogu zostanie omówiony jako obiekt miesiąca.
Izabela Przepałkowska, Gabinet Rycin