INSPIRE-HEP to otwarte repozytorium prac poświęconych fizyce wysokich energii (ang. High Energy Physics; HEP) prowadzone wspólnie przez biblioteki następujących laboratoriów:
Europejska Organizacja Badań Jądrowych
Państwowe Laboratorium Przyśpieszania Cząstek Elementarnych im. Enrico Fermiego w Stanach Zjednoczonych
Centrum Liniowego Akceleratora Stanforda w Stanach Zjednoczonych
Niemiecki Synchrotron
Instytut Fizyki Wysokich Energii Chińskiej Akademii Nauk
Red boxes – w nich gromadzono preprinty. fot. Wrobella
Początki repozytorium sięgają roku 1969, kiedy w CERN zaczęto gromadzić papierowe wersje preprintów artykułów z różnych instytucji na całym świecie. Ten projekt nazwano SPIRES. Archiwum przechowywane jest przez CERN do tej pory. W 1974 r. SPIRES weszło w erę elektroniczną jako baza danych pod nazwą SPIRES-HEP, przechowująca informacje bibliograficzne o literaturze z dziedziny HEP. Obecnie w repozytorium znajdziemy nie tylko wysokiej jakości metadane dotyczące piśmiennictwa HEP, ale przede wszystkim pełne teksty dokumentów: od reprintów, przez prace doktorskie, notatki z eksperymentów, po surowe dane.
Założeniem repozytorium jest stworzenie jak najobszerniejszej bazy poświęconej HEP. Repozytorium pobiera dane z takich serwisów, jak: arXiv.org (elektroniczne archiwum naukowych preprintów, m.in. z fizyki, astronomii, matematyki), NASA-ADS (Astrophysics Data System; baza dokumentów z fizyki i astronomii), PDG Particle Data Group, HEPDATA.
INSPIRE zbudowane jest na open source’owym oprogramowaniu INVENIO, opracowanym i rozwijanym w CERN. O oprogramowaniu pisałyśmy w 2. odcinku naszego cyklu.
To, co w repozytorium INSPIRE-HEP najważniejsze, to dokładanie starań, aby było ono jak najbardziej użytecznym narzędziem dla naukowców. To nie jest tylko miejsce archiwizacji dorobku naukowców realizujących swoje projekty, np. w CERN. Repozytorium dostarcza wiele cennych informacji o samym autorze, jak choćby miejsca zatrudnienia, pola zainteresowań naukowych, eksperymenty, w których partycypował autor. Oczywiście wykaz prac opublikowanych przez autora to podstawa, ale, co ciekawe i cenne, w profilu autora przedstawiona jest analiza cytowań prac zgromadzonych w bazie INSPIRE.
W bazie odnajdziemy kompleksowy katalog osobowy, katalog instytucji związanych z tematyką HEP [nasi też tam są, co widać…]
Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego w repozytorium INSPIRE-HEP
Poza tym repozytorium jest bazą, w której zamieszczono wykaz tytułów czasopism, w których możemy odnaleźć prace poświęcone tematyce fizyki wysokich energii (ponad 3,5 tys. pozycji), spis eksperymentów z zakresu HEP (ponad 2,7 tys.), listę bieżących i archiwalnych spotkań i konferencji ze wspomnianej tematyki.
To działa! INSPIRE-HEP ma około 50 tys. użytkowników, średnio dwóch na sekundę.
Na zakończenie naszego cyklu…
… trzeba wspomnieć, że „wszechświat” miał swój początek w CERN, a oto dowód:
„In the offices of this corridor, all the fundamental technologies of the World Wide Web were developed…” fot. Wrobella
Tablica z Korytarza w CERN z pełnym tekstem „Where the WEB was born”. fot. Wrobella [przepraszam z jakoś zdjęcia, oświetlenie było słabe].
Wrobella i 