Jak radzić sobie z traumą – to jedno z pytań, na które po ostatnich tragicznych wydarzeniach na kampusie UW intensywnie szukamy odpowiedzi. Jedną z polecanych przez psychologów metod jest rozmowa o tym, co przeżywamy. Przykłady tego, że opowiadanie o trudnych emocjach – także w formie spisanej narracji – pomaga wyjść z psychicznego kryzysu, znajdziemy wśród prezentowanych poniżej publikacji. Przy okazji zapraszamy też do pogłębionej refleksji nad tematem wyzwań technologicznych, przed którymi współcześnie stają bibliotekarze oraz nad relacjami między literaturą i filmem. Życzymy wszystkim pracownikom BUW z okazji minionego Ogólnopolskiego Dnia Bibliotekarza i Bibliotek satysfakcji z pracy, a użytkownikom bibliotek, żeby czuli się w nich bezpiecznie, komfortowo i zawsze znajdowali odpowiedzi na nurtujące ich pytania.
Jak zautomatyzować przekształcanie danych bibliograficznych?
Dane bibliograficzne, takie jak informacje o książkach, artykułach i autorach, często są przechowywane w formie papierowej. Jak sprawić, by te cenne zasoby stały się dostępne w wersji cyfrowej, a jednocześnie były łatwe do przeszukiwania i łączenia z innymi danymi? Dr Patryk Hubar-Kołodziejczyk w swojej rozprawie Metody automatycznej retrospektywnej konwersji bibliografii. Przykład Polskiej Bibliografii Literackiej odpowiada na to pytanie opracowując narzędzia, które umożliwiają automatyczne przekształcanie takich danych z formy drukowanej w cyfrową.
Autor pracy skupił się na przykładzie „Polskiej Bibliografii Literackiej” (PBL) i stworzył rozwiązania, które pozwalają na łatwiejsze zarządzanie danymi bibliograficznymi. Dzięki wykorzystaniu technologii, takich jak rozpoznawanie wzorców i przetwarzanie języka naturalnego (NLP), dane te stają się bardziej otwarte, dostępne i gotowe do użycia przez innych badaczy.
Jego praca pokazuje, jak cyfryzacja może wspierać otwartą naukę i ułatwiać dostęp do zasobów kulturowych. To krok ku przyszłości, w której dane są nie tylko łatwiej dostępne, ale także bardziej użyteczne.
Hubar-Kołodziejczyk, P. (2025). Metody automatycznej retrospektywnej konwersji bibliografii. Przykład Polskiej Bibliografii Literackiej [DoctoralThesis]. https://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/166230
Korzystanie z tego materiału możliwe jest zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku.
Arcydzieła polskiej literatury i kina w nowym ujęciu
Polska literatura i film to obszary, które od zawsze miały ogromny wpływ na rozwój rodzimej kultury. Książka Arcydzieła literatury polskiej i filmu. Faraon, Wesele, Matka Joanna od Aniołów autorstwa Lidiji Rezoničnik i Seweryna Kuśmierczyka – to fascynująca analiza trzech ważnych dzieł, które zyskały miano klasyki: powieści Faraon Bolesława Prusa oraz jej filmowej adaptacji w reżyserii Jerzego Kawalerowicza, dramatu Wesele Stanisława Wyspiańskiego i jego ekranizacji w reżyserii Andrzeja Wajdy oraz opowiadania Matka Joanna od Aniołów Jarosława Iwaszkiewicza, które doczekało się głośnej wersji filmowej także autorstwa Jerzego Kawalerowicza.
W książce autorzy analizują utwory literackie i ich filmowe adaptacje. Wykorzystując bogatą bibliografię i najnowsze ustalenia badawcze, szczegółowo analizują proces powstawania i recepcji tych dzieł w kontekście społecznym, historycznym i kulturowym. Stosując nowatorską metodę antropologiczno-morfologiczną wprowadzają świeże spojrzenie na analizy filmów, uwzględniając zarówno ich formę, treść, jak i kontekst kulturowy oraz antropologiczny.
Ta książka jest ciekawą lekturą dla miłośników literatury i kina, ale stanowi też ważny głos w dyskusji na temat adaptacji literackich i ich wpływu na kształtowanie polskiego kina.
Publikacja w języku angielskim.
Rezoničnik, L., & Kuśmierczyk, S. (2023). Masterpieces of Polish Literature and Film. Pharaoh, The Wedding, Mother Joan of the Angels [Monograph]. Uniwersytet Warszawski. https://doi.org/10.31338/uw.9788323558316
Publikacja dostępna na licencji: Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC BY 3.0 PL).
Totalitaryzm i dzieciństwo
Perspektywa dziecka, jego przeżycia, traumatyczne doświadczenia i próba narracyjnego uporządkowania bolesnych emocji – to temat rozprawy dr. Ariany Fabiszewskiej. W publikacji Reprezentacje dziecięcej traumy we współczesnej literaturze węgierskiej korzystając z narzędzi psychoanalitycznych, kulturoznawczych i narratologicznych analizuje ona kilka ważnych tekstów ukazujących dziecięcego bohatera poddanego opresji komunistycznego reżimu na Węgrzech. Omawiane publikacje ukazały się na rynku wydawniczym po 2000 roku, łączy je więc współczesne spojrzenie na tak ważne wydarzenia XX wieku, jak rewolucja węgierska z 1956 roku i zbrojna interwencja ZSRR. Autorka wzięła pod lupę Białego króla Györgya Dragomána i Wykorzenionych Szilárda Borbélya, Węgierską rewolucję 1956: pamiętnik dwunastolatka Gyuli Csicsa i Chłopców z Placu Moskwy Zsolta Berty oraz Dom kata Andrei Tompy i Pływaka Zsuzsy Bánk. Dobór powieści był podyktowany nie tylko wspólnym motywem przedwcześnie utraconego dzieciństwa, ale także wysokimi walorami literackimi tekstów i potrzebą spopularyzowania ich wśród polskich czytelników. Zachęcamy do zapoznania się zarówno z interesującym doktoratem, jak i analizowanymi w nim dziełami – wszystkie są dostępne w zbiorach BUW.
Fabiszewska, A. (2023). Reprezentacje dziecięcej traumy we współczesnej literaturze węgierskiej [DoctoralThesis].
https://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/160582
Korzystanie z tego materiału możliwe jest zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku.
Redakcja Repozytorium Instytucjonalnego UW
Karolina Minch, Oddział Wspierania Nauki, Pełnomocniczka Dyrektora BUW ds. otwartej nauki
Agnieszka Paja, Oddział Wspierania Nauki
#otwartanauka