Oprócz pierwszego dnia wiosny i inauguracji naszego bloga mamy dziś jeszcze jeden powód do świętowania. 21 marca 1685 roku, czyli równo 329 lat temu, urodził się jeden z najwybitniejszych kompozytorów: Jan Sebastian Bach. Był twórcą licznych dzieł, których piękno doceniane jest do dziś. Jego kompozycje znajdują się w repertuarze koncertowym muzyków z całego świata, co roku pojawiają się nowe nagrania. W ciągu swojego intensywnego życia zajmował się nie tylko tworzeniem muzyki, ale też jej wykonywaniem – jako kantor, kapelmistrz czy organista; nauczaniem, teorią muzyki, organizacją życia muzycznego, a także wychowaniem dzieci, z których kilku synów poszło w kompozytorskie ślady ojca.
Tym, którzy chcą pogłębić swoją wiedzę o jego życiu i twórczości polecamy najnowszą biografię kompozytora: Christoph Wolff, Johann Sebastian Bach. Muzyk i uczony, sygn. ML410.B1 W65165 2011. Napisana w ciekawy, przystępny sposób, „dla miłośników i znawców”, może zainteresować również tych, którzy swoją przygodę z jego muzyką dopiero zaczynają.
Do posłuchania – urodzinowa kantata Tönet, ihr Pauken BWV 214, napisana w 1733 roku dla Marii Józefy, elektorowej saskiej i późniejszej królowej polskiej. Jej fragmenty zostały później przez Bacha zaadaptowane do Oratorium na Boże Narodzenie.
Johann Sebastian Bach, Tönet, ihr Pauken! Erschallet, Trompeten BVW 214 – posłuchaj
Szczególne powody do świętowania urodzin kompozytora ma Gabinet Zbiorów Muzycznych BUW. Wśród historycznych muzykaliów znajduje się niezwykle interesujący zespół rękopisów – kopii utworów (głównie sakralnych: kantat, mszy i pasji) Bacha, sporządzonych w I poł. XIX w. na podstawie jego autografów przechowywanych w Bibliotece Pruskiej w Berlinie. W owym czasie ogromna część bachowskiej spuścizny pozostawała niewydana i nieznana; można ją było poznać tylko za pośrednictwem tego rodzaju kopii. Sporządzono je (kopistą większości był nieznany z imienia Schlottnig) na użytek prac dydaktycznych i badawczych w Królewskim Akademickim Instytucie Muzyki Kościelnej, służyły też – co szczególnie ciekawe i w owym czasie rzadkie – wykonaniom kantat i pasji Bacha w ramach wrocławskiej Singakademie kierowanej przez Johanna T. Mosewiusa. Wobec złego obecnie stanu zachowania wielu spośród osiemnastowiecznych źródeł Bacha, te staranne kopie sporządzone w czasach, gdy były one jeszcze w dużo lepszym stanie, same nabrały wartości źródłowej i są cytowane zarówno w tzw. Katalogu Schmiedera (BWV – Bach-Werke-Verzeichnis), jak i w ramach obszernego projektu online, Göttinger Bach-Katalog, któremu patronuje Uniwersytet w Getyndze.
W zbiorach BUW znajdują się również niezwykle cenne wczesne wydania dzieł Bacha, w tym pochodzące z XVIII w., które – podobnie jak rękopiśmienne kopie – są ważnym świadectwem wczesnej recepcji twórczości jednego z największych kompozytorów wszech czasów.
Piotr Maculewicz, Katarzyna Spurgjasz
