Światowy Dzień Architektury Informacji to jeden dzień w roku, w którym społeczność skupiona wokół zagadnień związanych z projektowaniem przestrzeni informacyjnej spotyka się na globalnej konferencji organizowanej przez wolontariuszy z całego świata, by zachęcać do rozmów na temat architektury informacji. Jak co roku Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu podjął się organizacji edycji dla polskich badaczek i badaczy tego tematu.
Tegoroczną konferencję naukową WIAD23 zatytułowano Orientacja i odnajdywanie drogi / Orientation and Wayfinding. Wayfinding to umiejętność rozwiązywania problemów związanych z orientacją przestrzenną, zarówno online jak i offline. Jak napisali organizatorzy: To wiedza o tym, gdzie jesteś oraz dokąd i jaką drogą możesz się udać. Właściwa architektura informacji jest niezbędna do skutecznego wayfindingu. W przypadku zbyt wielu dostępnych opcji, osoby szukające drogi mogą odczuwać stres lub dezorientację. Dlatego ważne jest, aby systemy wayfindingu były proste i łatwe do zrozumienia, pomagając w codziennych sytuacjach. Dobra architektura informacji umożliwia nam zrozumienie otoczenia, wyłapanie istotnych informacji i skupienie się na punktach odniesienia. Tworzy dostępne, wyważone i skalowalne środowiska. Pozwala nam znaleźć odpowiednią drogę w zależności od sytuacji, czasu, doświadczeń i potrzeb.
Konferencja WIAD23 była wyjątkową okazją do poznania najnowszych trendów oraz wyników badań z tego zakresu w polskim środowisku naukowym. Pierwsza sesja poświęcona była koncepcjom teoretyczno-metodologicznym w badaniach nad odnajdywaniem drogi i nawigacją. Dr Stanisław Skórka z Akademii Górniczo-Hutniczej przedstawił podstawy teoretyczne, które mogą pomóc w analizie nawigacji, takie jak architektura, inżynieria użyteczności, matematyka, geografia oraz psychologia a dr Bożena Jaskowska z Uniwersytetu Pedagogicznego opowiedziała o wykorzystaniu metafor w projektowaniu informacji, ze szczególnym uwzględnieniem wayfindingu oraz systemów nawigacji.
W sesji dotyczącej case studies w świecie realnym można było zapoznać się z konkretnymi przykładami wykorzystania wayfindgu w projektach budynków i przestrzeni. Referaty dotyczyły tak zróżnicowanych tematów jak poszukiwanie wolnych miejsc parkingowych w Rzeszowie (dr Agata Surówka, Politechnika Rzeszowska) czy roli i znaczeniu piktogramów w kontekście organizacji letnich igrzysk olimpijskich (Julia Łysakowska i Anna Wójtowicz, Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej). Najciekawszy z punktu widzenia BUW był referat o użyteczności oznakowań wayfindingowych w gmachu Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego (dr hab. Mariola Antczak, prof. UŁ dr Grzegorz Czapnik Katedra Informatologii i Bibliologii, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Łódzki). Problemy ich użytkowników z odnalezieniem się w budynku wydały mi się bardzo podobne do zmagań naszych czytelników.
Trzecia sesja skupiała się na zagadnieniach związanych z social mediami.
Ks. dr hab. Józef Kloch (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego) przedstawił różne sposoby wykorzystania danych zebranych z mediów społecznościowych do lepszego zrozumienia nawyków użytkowników i zaprojektowania bardziej skutecznych rozwiązań wayfindingowych. Omówiono również wyzwania związane z wykorzystaniem sztucznej inteligencji w tym celu. Interesującym podejściem do zagadnienia wayfindingu były rozważania dr hab. Moniki Przybysz (UKSW) o zarządzaniu komunikacją kryzysową i strategiach tworzenia skutecznych struktur komunikacyjnych z odbiorcami.
Ostatnie dwie sesje dotyczyły przestrzeni wirtualnych i rozważań w ramach klasycznego rozumienia UX i wayfindigu w sferze online. Wśród wielu referatów ciekawy był referat dr Weroniki Kortas i mgr inż. Adama Szalacha (Uniwersytet Mikołaja Kopernika), którzy opowiedzieli o zagadnieniach eye trackingu. Natomiast w referacie Batman 4.0 – czyli o tym jak osoby z niepełnosprawnością odnajdują drogę w przestrzeni wirtualnej (VR) zwrócono uwagę na relacje między OzN a środowiskiem postrzeganym przestrzennie, z uwzględnieniem, jak środowisko VR wpływa na umiejętności postrzegania informacji przestrzennych i odnajdywaniu się w środowisku.
Na koniec warto dodać, że w tegorocznej edycji konferencji zaprezentowany został też referat z BUW. Przedstawiłam zebranym jeden z elementów projektu poprawy nawigacji w naszej bibliotece, którym zajęłam się w 2022 roku. O tym projekcie, sposobie jego przeprowadzenia oraz efektach będzie można przeczytać w kolejnym wpisie na buwlogu.
Zofia Kajczuk, Pełnomocniczka ds. projektowania usług