19.10.2023 w Bibliotece Głównej Wojskowej Akademii Technicznej odbyła się bardzo ciekawa konferencja Cywilizacja wiedzy – wyzwanie dla bibliotek.
Temat wzbudził ogromne zainteresowanie. Nie wszyscy chętni mogli wziąć udział. Organizatorzy zapewnili jednak, że zostanie wydana przez Wydawnictwa SBP recenzowana publikacja pokonferencyjna. Program konferencji i abstrakty referatów są dostępne na stronie biblioteki.
Prelegenci przedstawiali m.in. propozycje rozwiązań wzmacniających rolę biblioteki i bibliotekarza w zmieniającej się rzeczywistości. Zastanawiali się jaką przyjąć strategię, która wspomogłaby kształtowanie przyszłych działań edukacyjnych i rozwój e-kompetencji.
Karolina Imiołek-Stachurska i Dominik Woźniak (Biblioteka Główna Akademii Górniczo-Hutniczej) relacjonowali bardzo ciekawy projekt wspierający dostęp do materiałów dydaktycznych osobom ze szczególnymi potrzebami. W codziennym życiu nadal nie do końca zdajemy sobie sprawę z jak ogromnymi trudnościami w dostępie do różnych treści stykają się osoby z niepełnosprawnościami i jak ważna jest adaptacja zbiorów bibliotek do ich potrzeb. Składa się na to wiele procesów, takich jak: ręczna korekta rozpoznanego przez OCR tekstu, dodanie opisów alternatywnych do plików graficznych (fotografii, rysunków, tabel!), dodanie informacji jak poruszać się po publikacji oraz o zmianach wprowadzonych w wersji zaadaptowanej publikacji. Warto też pamiętać, że przekonwertowanie treści do formatu HTML daje jej w pewnym sensie nowe życie. Staje się ona dostępna na wielu urządzeniach i można ją np. udźwiękowić.
Referaty wygłosiły trzy reprezentantki BUW: Magdalena Rowińska, Lilianna Nalewajska oraz Iwona Wiśniewska. Mnie zainteresowało szczególnie wystąpienie Lilianny Nalewajskiej dotyczące funkcjonowania bibliotek akademickich wobec innowacyjnych trendów publikacyjnych. Mówiła o takich narzędziach edukacyjnych jak: książki w technologii VR (Virtual Reality), portale z darmowymi podręcznikami, w których można robić swoje notatki, zaznaczać fragmenty tekstu, oglądać filmy instruktażowe, sprawdzać wymowę słów, itp. Funkcjonalności te znajdziemy korzystając z zasobów stron: Opentax, Anu Press, Milne Open Textbooks, UCL Press, Firenze University Press. Wspomniała również o swoim udziale w pracach zespołu przygotowującego dwa podręczniki w otwartej, innowacyjnej formule w ramach udziału UW w programie 4EU+.
Bardzo ciekawy referat wygłosiła prof. Jadwiga Woźniak-Kasperek (Uniwersytet Warszawski) o tym, że język, również ten informacyjno-wyszukiwawczy, buduje nam obraz świata. Jest nie tylko narzędziem komunikacji, ale w równym stopniu interpretacji rzeczywistości, uwarunkowanym kulturowo, społecznie, politycznie, światopoglądowo. Narzuca nam obraz świata. Nie mamy do końca świadomości, jak bardzo słownictwo kreuje sposób postrzegania otoczenia. Ważne jest ustalenie w jakim stopniu język zależy od jego użytkowników – jak różne wspólnoty językowe dokonują interpretacji rzeczywistości.
Moją uwagę przykuł również temat design thinking jako narzędzia zarządzania zmianą w bibliotece. Dr Katarzyna Bikowska (Bibliotece Uniwersyteckiej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego) pokazała jak przebiegał proces połączenia trzech różnych uczelnianych bibliotek i jak poradzono sobie z koniecznością wprowadzenia zmian w BU UWM w Olsztynie. Efektem tych prac było stworzenie nowoczesnego i przyjaznego użytkownikowi miejsca, z takimi innowacyjnymi udogodnieniami jak strefa komfortu czy kreatywny pokój.
Większość referatów przenikała się nawzajem tematycznie i uzupełniała. Konferencja była bardzo dobrze zorganizowana i udana, a możliwość poznania osób związanych ze środowiskiem bibliotecznym, i nie tylko, oraz wymiany doświadczeń – nieoceniona.
Dorota Kuźnicka, Oddział Rozwoju Zasobów Elektronicznych