O poszukiwaniu swoich przodków

Stowarzyszenie „Twoje Korzenie w Polsce”  zajmuje się propagowaniem wiedzy na temat genealogii. Uczy, jak szukać swoich przodków, przekazywać historię rodzinną i lokalną.

Stowarzyszenie wraz z Muzeum Emigracji w Gdyni regularnie organizuje  otwarte warsztaty genealogiczne. W ubiegłym roku, ze względu na sytuację pandemiczną, warsztaty te zorganizowano w formie webinariów. Odbyły się  następujące zajęcia  z cyklu „Genealogia dla każdego”, prowadzone przez Karolinę Szlęzak, Kingę Urbańską, Przemysława Jędrzejewskiego,  Kamilę Burchart oraz Przemysława Lisowskiego:

1. Jak zacząć przygodę z genealogią?
2. Co oprócz metryk?
3. Przodkowie w Internecie I – polskie bazy genealogiczne.
4. Przodkowie w Internecie II – bazy zagraniczne.
5. Jak przechowywać rodzinne dokumenty?
6. Gdzie i jak tworzyć drzewo genealogiczne?
7. Wielokulturowość i wielostanowość a genealogia.
8. Co DNA mówi o Twoich przodkach?
9. Między genealogią a etnografią: „Dzieci Kazimierza”. Spotkanie z Michałem Garapichem.

Webinaria nagrywano i mogą być udostępnione osobom chętnym do zapoznania się z nimi. Skorzystałam z tej możliwości.

Poniżej garść informacji zaczerpniętych z powyższych webinariów.

Na początek rada, zanim zaczniemy poszukiwania genealogiczne:

• porozmawiajmy z członkami bliższej i dalszej rodziny, mogą oni znacząco uzupełnić wiedzę na temat naszych przodków, spiszmy ich relacje i przekazy rodzinne (warto zanotować imiona przodków i nazwiska panieńskie kobiet, daty urodzenia i śmierci, nazwy miejscowości, nazwy parafii – to już moja osobista rada),
• sprawdźmy też, czy różne źródła folkloru z okolicy naszych przodków, jak pieśni, legendy itd. mogą być przydatne przy badaniu swojej genealogii,
• przejrzyjmy „archiwum rodzinne” w postaci zachowanych zdjęć, dokumentów, pamiętników czy pamiątek rodzinnych,
• spiszmy informacje lub zróbmy zdjęcia z inskrypcji nagrobnych,
• uporządkujmy zebrane informacje, abyśmy nie tylko my, ale i nasi potomni mogli z tego skorzystać.

Zalecenia ułatwiające  uporządkowanie i/lub zorganizowanie własnego archiwum:

• Należy zapoznać się ze stanem archiwum, być może dokumenty zostały ułożone według jakiegoś klucza. Oryginalny układ warto zachować skupiając się jedynie na zabezpieczeniu i opisaniu dokumentów.
• Jeśli archiwum nie jest uporządkowane można to zrobić według własnego pomysłu.
• Można pokusić się o stworzenie  jednostek inwentarzowych. W przypadku dokumentów jednostką może być jeden dokument (np. dyplom) lub grupa dokumentów logicznie i fizycznie złączona (np. teczka z aktami stanu cywilnego lub akta dot. jednej osoby).
• Podczas porządkowania dokumentów w ramach jednej jednostki należy zwrócić uwagę na dokumenty niepasujące do innych (trzeba je rozpoznać i znaleźć powiązanie z innymi materiałami z archiwum) i nierozpoznane formularze lub odpisy aktów, które mogą być załącznikami do dokumentów.
• Dokumenty tekstowe zawierające materiały innego rodzaju (fotografie) nie powinny być rozdzielane, materiały które są rozdzielane ze względów konserwatorskich powinny być opisane.
• Porządkowanie dokumentów to ułożenie dokumentów w obrębie jednostki według ustalonej kolejności (chronologicznej), wykonanie czynności z zakresu profilaktyki konserwatorskiej, numerowanie (ołówkiem) kolejnych stron dokumentów (np. prawy górny róg).
• Można pokusić się o przygotowanie opisów jednostek w inwentarzu, tak jak w profesjonalnym archiwum: numer jednostki, tytuł – oryginalny lub własny jednoznacznie identyfikujący jednostkę, zawartość – zwięzły opis, ułatwiający zorientowanie się w zawartości jednostek, który uwzględnia formę i treść dokumentów, daty krańcowe – roczne (dzienne, miesięczne) najstarszego i najpóźniejszego dokumentu, rozmiar – liczba stron i ich format, dzieje – opisów losów dokumentów zawartych w jednostce, źródło pozyskania (informacje o osobach przekazujących dok do archiwum), język w którym sporządzono dokumenty, charakterystyka fizyczna – postać dokumentu (np. rękopis), ich opis zewnętrzny (np. księga), stan zachowania (np. zły), wskazanie oryginałów i miejsca ich przechowywania (jeśli dokumenty są odpisami lub wypisami, kserokopie itd.), kopie i miejsce ich przechowywania (informacja o kopiach cyfrowych i innych), powiązanie z innymi materiałami w archiwum (np. legitymacje odznaczeniowe i odznaczenia), i materiałami zewnętrznymi (np. archiwum krewnego).

Aby zabezpieczyć dokument należy:

• odseparować dokument zniszczony biologicznie od innych dokumentów,
• materiały z grzybem należy oddać do specjalistycznej konserwacji,
• odkurzyć dokument (od wewnątrz do zewnątrz najlepiej ścierką z mikrofibry),
• usunąć wszystkie elementy metalowe,
• do naprawy nie używać taśmy klejącej,
• przechowywać w odpowiednich warunkach klimatycznych (odpowiednia temperatura i wilgotność, ochrona przed stałym działaniem światła słonecznego),
• stosować obwoluty i teczki zapewniające cyrkulację powietrza, korzystać z opakowań dostosowanych do rozmiaru dokumentów, używać opakowań z rezerwą alkaliczną,
• stosować jednorazowe rękawiczki chroniące dokument i skórę dłoni.

 Aby zabezpieczyć fotografie należy:

• pracować z nimi w rękawiczkach ochronnych i uważać, żeby nie uszkodzić fotografii,
• ograniczyć samodzielne zabiegi poprawiające jakość obrazu,
• chronić fotografie i negatywy przed stałym dostępem do światła słonecznego, przechowywać obiekty w odpowiednich warunkach klimatycznych i w pozycji leżącej w obwolutach z papieru z czystej bawełny bez wypełniaczy.

Nie wolno: samodzielnie czyścić i rozprostowywać zwiniętych fotografii i zrolowanych negatywów, używać opakowań bez atestu PAT, opisywać fotografii na odwrocie (tylko na opakowaniu lub karcie albumu), spożywać posiłków i napojów w ich pobliżu.

Podstawowe źródła do badań genealogicznych to księgi metrykalne – dokumenty wytworzone przez instytucje kościelne i państwowe w celu rejestracji urodzeń, ślubów i zgonów wiernych lub ludności zamieszkującej dany teren.

Rodzaje metryk:

• metryka chrztu/urodzenia
• metryka ślubu
• metryka zgonu

Staropolskie nazewnictwo:

• Księgi urodzeń i chrztów – Libri natorum et baptisatorum,
• Księgo małżeństw – Libri copulatorum lub Libri matrimonium,
• Księgi zmarłych/pochowanych – Libri mortuorum lub Libri defunctorum/Libri sepultorum.

Źródła pozametrykalne przydatne w badaniach genealogicznych to:

• spisy ludności (kościelne, państwowe),
• dokumenty meldunkowe,
• dokumenty tożsamości (dowody osobiste, paszporty, książeczki wojskowe),
• dokumentacja szkolna i pracownicza,
• dokumentacja wojskowa (teczki akt personalnych żołnierzy, spisy nadawanych rang od 1789 r., materiały dotyczące powstańców i emigrantów, książeczki wojskowe),
• akta wymiaru sprawiedliwości (księgi ziemskie, księgi grodzkie, księgi miejskie – sądowe, ławniczo-wójtowskie, radzieckie),
• księgi hipoteczne z XIX i XX w., księgi notarialne, XIX-XX wieczne akta sądowe,
• akta instytucji hitlerowskich i stalinowskich (więzienia, obozy pracy, obozy koncentracyjne),
• akta kancelarii z okresu staropolskiego (Metryka Koronna, Litewska, Mazowiecka, Wołyńska, Regestra skarbowe staropolskie),
• inwentarze dóbr królewskich, szlacheckich i duchownych,
• akta instytucji powołanych do badań szlachectwa( XIX w. deputacje szlacheckie i Heroldia Królestwa Polskiego), herbarze.

Źródła do genealogii ze względu na przynależność do określonego stanu, to:

• dla chłopów: z terenu Galicji – pierwszy i drugi kataster gruntowy Galicji (z 1785 i 1817 r.), Kataster Galicyjski, z terenu Królestwa Polskiego – Tabele prestacyjne z 1846 r., tabele nadawcze z 1846 r., Księgi meldunkowe z XIX w., z terenu Prus – Kataster kontrybucyjny (frydrycjański) z l. 1772-1773 oraz księgi gruntowe z XIX w., księgi sądowe, inwentarze dóbr, księgi ziemskie, akta notariuszy (testamenty), kroniki parafialne, listy parafian, księgi gruntowe i hipoteczne, akta gminne, publikacje poświęcone miejscowościom i lokalnym społecznościom, dokumentacja właścicieli majątków, dla  XX w.: dokumenty emigracyjne (bazy Castle Garden i Ellis Island), dokumentacja Państwowych Urzędów Repatriacyjnych, akta gminne i powiatowe (sprawy włościańskie, paszporty, dowody osobiste), akta władz okupacyjnych (kennkarty), księgi meldunkowe;
• mieszczan: księgi miejskie (radzieckie i ławnicze), spisy mieszkańców, dokumenty cechów i kongregacji kupieckich, księgi adresowe, księgi telefoniczne, wykazy właścicieli nieruchomości, prasa (ogłoszenia i nekrologi), pamiętniki, szematyzmy;
• szlachty: księgi metrykalne i akta stanu cywilnego, herbarze i inne publikacje heraldyczne, Heroldia Królestwa Polskiego, księgi grodzkie  i ziemskie, spuścizna rodzin arystokratycznych, wspomnienia, pamiętniki, dzienniki, prasa (kronika towarzyska, nekrologii), internetowe herbarze, publikacje  poświęcone rodom szlacheckim i arystokratycznym, akta notariuszy, Metryka Koronna i Litewska, Regestra skarbowe i staropolskie, inwentarze dóbr królewskich, szlacheckich i duchownych.

Przy poszukiwaniach genealogicznych nie należy zapominać o zróżnicowaniu etnicznym ludności zamieszkującej tereny Rzeczpospolitej Polskiej, na którą składała się  ludność autochtoniczna, czyli   Polacy, Rusini, Litwini, Białorusini i Łotysze oraz  napływowa, m.in.  Żydzi, Romowie, Niemcy, Ormianie, Tatarzy, Włosi, Szkoci.

Przydatne informacje przy poszukiwaniach genealogicznych poszczególnych grup etnicznych:

• Żydzi – źródła: przed 1826 r. chrześcijańskie księgi metrykalne, po 1826 r. mojżeszowe księgi metrykalne, (księgi w imperium rosyjskim były dwujęzyczne, obowiązkowo w języku jidysz, problem z czasem – ze względu na politykę podatkową czasem „własne urodzenia” zgłaszane były dopiero przy zgłaszaniu urodzeń własnych potomków), nagrobki, dokumenty gmin, prasa żydowska, organizacje, Jizkor Buchy czyli Księgi Pamięci, ważne organizacje, Instytucje i serwisy: JewishGen, jri-poland.org, unitet States Holocaust Memorial Museum, the Miriam Weiner  Routes to Roots Collection @JewishGen.org, Yad Vashem the World Holocaust Remembrance Center, LitvakSIG, Centralna Biblioteka Judaistyczna, New York Public Library.
• Niemcy – zazwyczaj byli protestantami, źródła: osobne wyznaniowe księgi metrykalne, cmentarze, prasa, lokalne związki mniejszości niemieckiej, ważne instytucje:  Evangelisches Zentralarchiv (Berlin), Sachsisches Staatsarchiv Abteilung Deutsche Zentralstelle fur Genealogie (Lipsk).
• Tatarzy – źródła: osobne księgi metrykalne, cmentarze, prasa, Związek Tatarów Rzeczpospolitej Polskiej.
• Rusini – źródła – księgi metrykalne, cmentarze, dokumenty związane z akcją Wisła, dokumenty towarzystw.
• Litwini – ośrodki i instytucje: Puńsk, książkonosze, Dom Kultury Polskiej Dom Kultury Litewskiej, Ośrodek Pogranicze, bazy – ePaveldas, e-partizanu archyvas, GM.
• Romowie – sporadyczne wpisy w księgach metrykalnych, informacje głównie na podstawie prasy, wspomnień, do poł. XX w. – etnograficznych opracowań, współcześnie: Dikh he na Bister, dokumentów stowarzyszenia Stowarzyszenie Romów w Polsce, Związek Romów Polskich.

Instytucje i miejsca, w których przechowywane są dokumenty, to:

• archiwa państwowe – w danym archiwum przechowywane są akta powstałe na danym terytorium lub poza nim, lecz w trybie sprawowania nad nim władzy do niego przynależące, spisy ludności, dokumentacja szkolna, meldunkowa, akta gmin i urzędów powiatowych, katastry, akta metrykalne innych wyznań.
• archiwa wyznaniowe / kościelne: archiwa parafialne w których przechowywane są  akta metrykalne, spisy parafian, archiwa diecezjalne, gdzie przechowuje się kopie.
• urzędy stanu cywilnego.

Dane osobowe podlegają ochronie, w przypadku aktów urodzeń – ochrona wynosi  100 lat, w przypadku aktów małżeństw i aktów zgonów – 80 lat.

Pomocne w ustaleniu przynależności do parafii czy gminy są:

• Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich (http://dir.icm.edu.pl/Slownik_geograficzny/),
• Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorialnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych (http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=12786&from=publication),
• Mapster – mapy archiwalne Polski i Europy Środkowej (http://igrek.amzp.pl/),
• Kartenmeister (http://www.kartenmeister.com/preview/databaseuwe.asp) –.baza nazw miejscowości obejmująca prowincje: Prusy Wschodnie, Prusy Zachodnie, Brandenburgia, Prowincja Poznańska i Śląsk. Bardzo pomocna przy ustalaniu dawnych nazw miejscowości lub ich dzisiejszych odpowiedników

Bazy i serwisy przydatne w poszukiwaniach genealogicznych:

• Szukaj w archiwach – Informacja o zasobach archiwów państwowych i kościelnych oraz skany dokumentów (http://www.szukajwarchiwach.pl lub wersja beta https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ ).
• Archiwum Głównego Akt Dawnych http://www.agad.gov.pl/inwentarze/testy/html – zawiera informacje i skany Ksiąg Zabużańskich. Dokumenty późniejsze  dostępne są w Urzędzie Stanu Cywilnego m. st. Warszawy III Wydział Rejestracji Stanu Cywilnego i Ksiąg Zabużańskich.
• Serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego http://genealodzy.pl/  oraz  bazy http://metryki.genealodzy.pl, http://parafie.genealodzy.pl,
• BASIA – baza systemu indeksacji archiwalnej http://www.basia.famula.pl/
• Projekt Poznań – małżeństwa z Wielkopolski 1800-1899 http://poznan-project.psnc.pl
• Pomorskie Towarzystwo Genealogiczne http://www.ptg.gda.pl
• Małopolskie Towarzystwo Genealogiczne http://www.mtg-malopolska.org.pl
• Portal Genealogiczny Lubelskie korzenie https://regestry.lubgens.eu/
• Miejsce Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau http://www.auschwitz.org/
• Jewish Records Indexing Poland https://jri-poland.org/
• FamilySearch https://www.familysearch.org- baza zawierająca kolekcje akt, zdjęć, nagrań i mikrofilmów z całego świata. Dostęp do serwisu jest bezpłatny, po założeniu konta pojawiają się dodatkowe opcje. FamilySearch oferuje też pomoc w blisko 5 tys. centrach historii rodziny w ponad 70 krajach, w Polsce m.in. w Warszawie, Łodzi i Wrocławiu.
• Ancestry https://www.ancestry.com – platforma online, gdzie można stworzyć swoje drzewo rodzinne i podzielić się nim z innymi użytkownikami lub skorzystać z ich drzew. Zawiera ponad 11 mld rekordów, 40 mln drzew genealogicznych i 2 mln użytkowników subskrybentów.
• Arolsen https://arolsen-archives.org/pl/ – centrum dokumentacji losów ofiar reżimu narodowosocjalistycznego oraz osób ocalałych. Archiwum zawiera ponad 30 mln dokumentów. Osoby prześladowane oraz ich potomkowie mogą otrzymać informacje dotyczące doznanych represji: osadzenia w obozach, doportacji na roboty przymusowe, informacje zawarte w dokumentach powstałych po wojnie w ramach programu wsparcia ze strony aliantów.
• https://www.onc.ac.at/ – zdygitalizowany zbiór Austriackiej Biblioteki Narodowej, będącej jednocześnie główna biblioteka akademicka w kraju. Na portalu udostępnione są między innymi XIX wieczne i XX wieczne gazety z terenów Galicji, zawierające między innymi listy rekrutów.
• Portal Archiwum Ziemskiego http://www.archives.cz/web/digitalni_archiv/ – udostepnia na swojej stronie wszystkie akta metrykalne z terenów byłego okregu Północnomorawskiego (Severomoravski kraj), począwszy od najstarszych ksiąg z 2 połowy XVI wieku, aż do spisów Z ok. 1919 roku. obejmuje przede wszystkim kraj morawsko-śląski, a w tym : Bruntal, Frydek-Mistek, Karwina, Nowy Jiczyn, ostrawa.
• http://www.genmetrika.eu/ – portal tworzony przez litewskich genealogów. Zawiera zdjęcia ksiąg metrykalnych, spisy parafian i wiele innych źródeł do poszukiwania szlacheckich korzeni.
• Litewskie Historyczne Archiwum Państwowe http://archyvai.lt/ – strona internetowa odpowiadająca Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych. Można tu sprawdzić stan zachowania litewskich metryk oraz dowiedzieć się, które z nich są dostępne online. Zdigitalizowane materiały publikowane są na stronie www.epaveldas.lt.
• https://www.epaveldas.lt/ – portal publikujący dokumentację przechowywaną w zasobie litewskich Archiwów Państwowych, Litewskiej Bibliotece Narodowej, Bibliotece Uniwersyteckiej w Wilnie, Bibliotece Wróblewskiej Litewskiej Akademii. Zawiera zdygitalizowane kościelne rejestry narodzin, małżeństw i śmierci parafii z terenu historycznej Litwy.

Bazy dotyczące cmentarzy:

• http://Grobonet.com
• Mogiły.pl http://mogily.pl
• strony lokalne: Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie http://zck-krakow.pl, , Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Warszawie http://www.cmentarzekomunalne.com.pl/cmentarnictwo, Parafia św. Katarzyny w Jugowie https://parafiajugow.pl/wyszukiwarka.html
• Nekrologi warszawskie http://www.nekrologi-baza.pl/
• Groby i cmentarze wojenne w Małopolsce http://grobywojenne.malopolska.uw.gov.pl,
• Polegli w pierwszej wojnie światowej http://wicy.webd.pl/polegli/
• Baza danych przestrzennych żołnierzy polskich poległych w działaniach wojennych 1939 r. http://polegli1939.pl
• Find a Grave http://findagrave.com
• Cmentarium http://cmentarium.sowa.website.pl/Cmentarze/cmentarze.html

Poszukiwania genealogiczne można uzupełnić badaniami DNA.

DNA to związek chemiczny występujący we wszystkich komórkach ciała, w którym zawarte są wszystkie informacje o organizmie.

Rodzaje testów DNA:

• test autosomalnego DNA – pozwala sprawdzić pochodzenie w linii męskiej i żeńskiej, z autosomalnym krewnym dzielimy co najmniej jeden długi odcinek DNA (SPN), znalezionych krewnych można umieścić na swoim drzewie genealogicznym,
• test DNA chromosomu Y – polega na sprawdzeniu  chromosomu Y, który jest przekazywany z ojca na syna w praktycznie niezmienionej postaci, test mogą wykonać tylko mężczyźni, bada mutacje jakie zachodzą w chromosomie Y, pozwala na ustalenie wspólnego przodka,
• test DNA mitochondrialnego – polega na sprawdzeniu chromosomu X, który dziedziczymy po matce i jest przekazywany tylko w linii żeńskiej z matki na córkę, test mogą wykonać mężczyźni i kobiety, bada mutacje, jakie zachodzą w chromosomie x, pozwala cofnąć się w historii o 200 tys. lat, jednak jest najmniej przydatne w genealogii.

Etapy badania DNA: założenie profilu użytkownika i zamówienie testu online, otrzymanie pocztą tzw. testu DNA kit z dokładną instrukcją postępowania, wykonanie testu i odesłanie go, po kilku tygodniach wynik testu pojawi się na koncie profilowym.

Firmy wykonujące badania DNA  to m.in.: Ancestry (15 mln rekordów w bazie), 23andMe (10 mln rekordów w bazie), MyHeritage (2,4 mln w bazie), FIDNA (1,1 mln rekordów w bazie)

Przy wyborze firmy należy zwrócić uwagę na: wielkość posiadanej bazy przebadanych próbek, czy badanie umożliwia znalezienie genetycznego krewnego i pozwala na weryfikację tego pokrewieństwa na drzewie genealogicznym i czy aktualizuje bazę danych.

Należy upewnić się, czy wybrana firma nie udostępnia stronom trzecim jakichkolwiek danych genetycznych użytkowników na poziomie indywidualnym oraz czy jest możliwość trwałego usunięcia wyników testów genetycznych ze strony firmy i jej bazy danych.

Poszukiwania genealogiczne w końcowym (i najprzyjemniejszym) etapie  prowadzą do stworzenia swojego drzewa genealogicznego. Drzewo to możemy przygotować sami lub skorzystać z pomocy innych.

Portale online, które mogą być przydatne przy tworzeniu drzewa genealogicznego, to:

• http://www.ancestry.com – największy portal genealogiczny na świecie, możliwość stworzenia drzewa genealogicznego, włącznie z przechowaniem zdjęć i dokumentów, jedna z największych baz zdigitalizowanych dokumentów na świecie, możliwość zamówienia genealogicznych testów DNA, który w ostatecznym raporcie skompiluje wyniki testu z drzewem, które zostało wprowadzone do bazy w ramach konta, opcja smart match i hinc;
• http://www.Familysearch.com – darmowy portal, więcej opcji po założeniu konta, ogromna baza indeksów i zdygitalizowanych dokumentów, intuicyjna obsługa, przy dodawaniu kolejnej osoby portal automatycznie sprawdza, czy ta osoba nie figuruje już w baze wprowadzonych osób (1,2 mld rekordów).
• http://www.myHeritage.com – ogólnoświatowy portal, gdzie można stworzyć swoje drzewo online, 42 wersje językowe (w tym polski), posiada swoją bazę rekordów (przejął m.in. polskie bazy moikrewni.pl i moibliscy.pl), 92 mln użytkowników, dostępne opcje smart match i record matches;
• http://www.geni.pl – część korporacji myHeritage,ale oferuje inne rozwiązania, darmowa wersja konta nie ma ograniczeń w ilości osób wprowadzanych do drzewa, bez płatnej wersji nie ma opcji wyszukiwania w drzewach innych użytkowników

Programy offline:

• Drzewo genealogiczne 2.0 (http://www.drzewo-genealogiczne.pl) – dedykowane dla średniozaawansowanego i zaawansowanego użytkownika, posiada liczne możliwości konfiguracyjne zestawień, wykresów i widoków drzew genealogicznych oraz narzędzia i funkcje dodatkowe (automatyczne tworzenie drzew genealogicznych, prezentacja kalendarza rocznic), możliwość generowania serwisu w formacie html, dołączone szablony arkuszy genealogicznych w formacie pdf i doc, liczne raporty, zestawienia i dane statystyczne,  obsługa formatu GEDCOM;
• Ahnenblatt (http://www.ahnenblatt.com) – jeden z najpopularniejszych darmowych programów do tworzenia i edycji drzewa, wiele wersji językowych, nie posiada ograniczeń co do liczby wprowadzanych osób, pozwala na generowanie różnego rodzaju wykresów i tablic, opcja wykrywania błędów np. w datach, program obsługuje polskie litery, pełna darmowa wersja do 2.97a, najnowsza wersja -3.11;
• Family Three Builder (https://www.myheritage.pl/family-tree-builder ) – program stworzony przez MyHeritage, ma wiele wersji językowych (w tym polski), daje możliwość połączenia drzewa z kontem online, zawiera kreator zadań, możliwość dodawania zdjęć, dokumentów, organizowania ich w albumach, posiada technologię rozpoznawania twarzy na zdjęciach, tworzenia wykresów i raportów, funkcję lokalizacji na mapach osób z drzewa genealogicznego, przy połączeniu drzewa z kontem online dostępna jest opcja smart matching, zawiera też opcję Smart Researching – badanie drzewa genealogicznego w stu internetowych portalach genealogicznych.

Rozmowy z członkami rodziny, zbadanie rodzinnego archiwum oraz poszukiwania genealogiczne czasem mogą dać zaskakujące rezultaty, jak to okazało się w przypadku  Michała Garapicha, który odkrył, że jego pradziadek Kazimierz był ojcem wielu dzieci – było ich ponad dwadzieścioro, ale tylko siedmioro występowało jako legalni potomkowie rodu. Swoją historię Michał Garapich opisał w książce „Dzieci Kazimierza” (klasyfikacja WD: CT1232. G37 G37 2019).

Jeśli powyższe informacje chcieliby Państwo jeszcze uzupełnić , można skorzystać z warsztatów i webinariów prowadzonych przez Stowarzyszenie „Twoje korzenie w Polsce” (https://tkwp.pl/).

O swoich doświadczeniach w poszukiwaniu przodków i ich rezultatach będę  opowiadać  na szkoleniu  „Twój E-przodek, czyli jak szukać swoich korzeni w internecie”, które planuję  uruchomić w tym roku. Serdecznie zapraszam do udziału w tym szkoleniu. 

Anna Gimlewicz, Oddział Usług Informacyjnych i Szkoleń