Motywem przewodnim lipcowej odsłony ReInterpretacji są podróże. Prezentujemy trzy publikacje, które skłaniają do refleksji nad potrzebami, wyobrażeniami i możliwościami przemieszczania się człowieka. Zapraszamy do wspólnej wędrówki nie tylko w przestrzeni, ale też w czasie. Zaczynamy od zgłębiania świadomości mieszkańców Warszawy z przełomu XIX i XX wieku i poznania okoliczności, w których decydowali się na krótsze lub dłuższe wojaże. Następnie przenosimy się z metropolii na prowincję i ponad 100 lat później sprawdzamy, jak wygląda i czym skutkuje wykluczenie transportowe mieszkańców trzech mazowieckich miejscowości. Wreszcie, idąc za przykładem Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego, odrywamy się od Ziemi i lecimy w kosmos, a przy okazji poszukiwania planet swobodnych rozmyślamy nad względnością czasu i przestrzeni. Czytelnikom życzymy udanych podróży, także tych wirtualnych, zwłaszcza w ReIn UW.
Letnia wilegiatura, czyli jak na przełomie XIX i XX wieku mieszkańcy miejskich metropolii postrzegali podróżowanie
Turysta masowy, explorer-odkrywca, a może drifter-tułacz? Kim jest człowiek podróżujący i czym kieruje się opuszczając miejsce zamieszkania? Jakie funkcje spełniała turystyka w świadomości różnych warstw mieszkańców Warszawy pod koniec XIX wieku? Czy Polakom bliższy był Petersburg, czy Londyn? Praca dra Marka Olkuśnika Podróż, turystyka i wypoczynek pozamiejski w świadomości społeczeństwa Warszawy na przełomie XIX i XX wieku nie tylko udziela odpowiedzi na te pytania. Osadzone w kontekście socjologicznym badania historyczne pozwalają także lepiej zrozumieć postawy i zachowania współczesnych turystów, docenić wartość wolnego czasu i bardziej świadomie go zagospodarować.
Olkuśnik, M. (2013), Podróż, turystyka i wypoczynek pozamiejski w świadomości społeczeństwa Warszawy na przełomie XIX i XX wieku [DoctoralThesis]
Korzystanie z tego materiału możliwe jest zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku.
„W ogóle autobusu nie widać” – o problemie wykluczenia transportowego
W przypadku osób dojeżdżających do pracy – według danych GUS ze spisu powszechnego w 2021 roku jest to (w zależności od województwa) od 31,5 do 44,5% zatrudnionych Polaków – podróż staje się elementem codzienności. W dodatku nierzadko czasochłonnym i łączącym się z dużym stresem. Sytuację mieszkańców trzech mazowieckich miejscowości mierzących się z problemem likwidacji firm przewozowych przeanalizowała dr Justyna Orchowska w artykule „W ogóle autobusu nie widać”. Życie na obszarach wykluczenia transportowego. Utrudniony lub niemożliwy dojazd do pracy to tylko jeden z wielu aspektów tego zagadnienia. W przypadku problemów z dotarciem do lekarza czy szkoły, brak dostępu do komunikacji publicznej okazuje się realną przeszkodą w realizacji konstytucyjnych praw i wolności obywatelskich.
Orchowska, J. (2022), „W ogóle autobusu nie widać”. Życie na obszarach wykluczenia transportowego [Article]
Publikacja dostępna na licencji: Creative Commons – Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych – 3.0 Polska CC-BY-NC-ND
“Szał niebieskich ciał”
W ostatnim czasie z ponadprzeciętną częstotliwością myślimy o podróżach kosmicznych . Przyczynił się do tego drugi w historii naszego kraju lot Polaka w kosmos. Pobyt Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej dostarczył nam wielu emocji, a rozpalona wyobraźnia entuzjastów oderwania się od Ziemi domaga się pożywki. Polecamy zatem lekturę rozprawy dra Przemysława Mroza Astrophysical applications of gravitational microlensing in the Milky Way, z której kompletny laik w zakresie astrofizyki dowie się o istnieniu planet swobodnych (ang. rouge planets, free-floating planets), które samotnie przemierzają Drogę Mleczną bez grawitacyjnego układu odniesienia, jakim w przypadku większości podobnych obiektów jest jakaś gwiazda. Być może zapamiętają też, że wykorzystane przez badacza mikrosoczewkowanie grawitacyjne to jedyna metoda pozwalająca na znalezienie swobodnie poruszających się planet o masie zbliżonej do masy Ziemi. Specjaliści natomiast będą mogli zgłębić tajniki przedstawionych wzorów, grafik i wykresów, czerpiąc satysfakcję i korzyść ze stworzonych przez autora “najdokładniejszych map głębokości optycznej i częstości zjawisk mikrosoczewkowania w kierunku centrum Galaktyki”.
Mróz, P. (2019). Astrophysical applications of gravitational microlensing in the Milky Way [DoctoralThesis]
Korzystanie z tego materiału możliwe jest zgodnie z właściwymi przepisami o dozwolonym użytku.
Redakcja Repozytorium Instytucjonalnego UW
Agnieszka Paja, Oddział Wspierania Nauki