Na posiedzeniu w dniu 25 stycznia 2017 r. prorektor Giza-Poleszczuk poinformowała m.in., że Konsorcjum FoodConnects, którego członkiem jest Uniwersytet, wygrało konkurs Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii na utworzenie wspólnoty wiedzy i innowacji w obszarze żywności (Knowledge and Innovation Communities Food4Future), dzięki której w Warszawie powstanie jedno z pięciu centrów badawczych zajmujących się najnowocześniejszymi technologiami (Co-Location Centres). Uniwersytet Warszawski będzie prowadził badania konsumentów, edukację menedżerską oraz wspierał przedsiębiorczość. Prorektor Duszczyk poinformował, że Uniwersytet Warszawski oraz Fundacja na rzecz Nauki Polskiej wspólnie z Uniwersytetem w Cambridge będą rozwijać działające od dwóch lat Centrum Studiów Polskich w Cambridge. Ministerstwo przyznało na działalność Centrum specjalną dotację w wysokości 15,5 mln zł. Umowę pomiędzy MNiSW oraz Uniwersytetem podpisano 30 grudnia 2016 r. Za współpracę ze strony Uniwersytetu Warszawskiego odpowiadać będzie Wydział „Artes Liberales”.
Na posiedzeniu w dniu 22 lutego 2017 r. rektor Pałys poinformował o następujących sprawach: 8 lutego 2017 r. podpisano umowę o współpracy między Uniwersytetem Warszawskim i Uniwersytetem Paryż-Sorbona. Umowa ma szczególne znaczenie, ponieważ od 1 stycznia 2018 r. Uniwersytet Paryż-Sorbona będący uczelnią humanistyczną, łączy się z Uniwersytetem Piotra i Marii Curie specjalizującym się w naukach technicznych oraz przyrodniczych, co stwarza możliwość szerszej współpracy. Ponadto planowane jest rozwinięcie działalności Ośrodka Kultury Polskiej na Uniwersytecie Paryż-Sorbona i Ośrodka Kultury Francuskiej i Studiów Frankofońskich na Uniwersytecie Warszawskim. Zapowiedział, że w dniach 23-24 lutego 2017 r. w Poznaniu odbędzie się konferencja programowa Narodowego Kongresu Nauki (NKN) poświęcona doskonałości naukowej, w której wezmą udział przedstawiciele naszej Uczelni. Ostatnia z konferencji programowych NKN odbędzie się w czerwcu 2017 r. na Uniwersytecie Warszawskimi i dotyczyć będzie organizacji i ustroju szkół wyższych. MNiSW pracuje już nad projektem nowej ustawy, który najprawdopodobniej przedstawiony zostanie we wrześniu 2017 r. Ważne jest zabieranie głosu w dyskusji przez środowisko akademickie Uniwersytetu oraz uczestnictwo w konferencjach i spotkaniach.
Rzeczniczka Akademicka Anna Cybulko przedstawiła sprawozdanie z działań w 2016 roku. Poinformowała, że wpłynęły 122 sprawy, z czego 115 wpłynęło w roku 2016, a siedem spraw było kontynuowanych z roku 2015. Zmieniła się struktura zgłoszeń ‒ znacząco wzrosła liczba zgłoszeń od pracowników naukowych i naukowo-technicznych, natomiast spadała liczba spraw zgłaszanych przez studentów oraz pracowników administracyjnych.
Rzeczniczka Cybulko w podsumowaniu stwierdziła, że rozwiązaniem problemu braku jasności i transparentności organizacyjno-prawnych podstaw funkcjonowania życia akademickiego poprzez wprowadzenie procedury antymobbingowej oraz stworzenie Kodeksu etyki pracowników Uniwersytetu. W szczególności ten ostatni dokument mógłby być istotnym wsparciem w sytuacjach, w których różne grupy pracowników mają odmienne spojrzenie na to, co jest właściwe w relacjach interpersonalnych.
W dalszej części obrad prorektor Choińska-Mika poinformowała, że w Regulaminie Studiów na Uniwersytecie Warszawskim (Regulamin) pojawi się zasadnicza zmiana w §2, polegająca na dopuszczeniu możliwości prowadzenia studiów z instytucjami i organizacjami zagranicznymi.
Posiedzenie senatu UW w dniu 22 marca 2017 r. zdominowała dyskusja nad założeniami systemu szkolnictwa wyższego i nauki z udziałem Przewodniczącego Rady Narodowego Kongresu Nauki – prof. Jarosława Górniaka, twórcy i kierownika Centrum Ewaluacji i Analiz Polityk Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Przewodniczący Górniak stwierdził, że spotkanie to będzie okazją do wyjaśniania pewnych „mitów” i opinii, z którymi się spotkał, a także do przedstawienia kluczowych wyzwań, przed którymi stoi środowisko akademickie. Wyjaśnił, że potrzebę przygotowania nowej ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym dostrzegały już poprzednie władze ministerialne. Minister Lena Kolarska-Bobińska powołała zespół do przygotowania koncepcji rozwoju szkolnictwa wyższego do 2030 roku, w którego skład oprócz niego wszedł również obecny na Sali prof. Zbigniew Marciniak. Ponadto w Komitecie Polityki Naukowej, w którym zasiada również prorektor Maciej Duszczyk dyskutowano perspektywy rozwoju nauki w tym samym horyzoncie czasowym.
W środowisku akademickim wyrażany jest pogląd, że pozycja rankingowa polskich uczelni nie odzwierciedla naszych aspiracji, a jej poprawienie jest wyzwaniem dla czołowych polskich uczelni ze względu na ruch migracyjny. Obecnie zauważalne jest zjawisko migracji utalentowanej młodzieży, szczególnie widoczne w ośrodkach metropolitalnych, dlatego nie możemy ignorować pozycji polskich uczelni w rankingach. Należy stwierdzić, że w Polsce jest relatywnie dobra efektywność nauki w stosunku do ograniczonych nakładów. Przy czym istnieje poważne ryzyko, że gdyby te nakłady w sposób niesterowalny zostały rozproszone w obecnie funkcjonującym systemie, nawet gdyby udało się uzyskać wolę polityczną na ich faktyczne zwiększenie, mogłoby to nie przynieść zamierzonych efektów. Powyższe i in. przesłanki powodują konieczność reformy systemu szkolnictwa wyższego.
Przewodniczący Górniak odniósł się do poglądów, które pojawiają się w środowisku akademickim. Po pierwsze, nie jest prawdą, że MNiSW ma już przygotowaną ustawę, a konferencje odbywają się tylko dla zachowania pozorów. Obecnie, po zgłoszeniu trzech projektów, ustawa jest przygotowywana w zespole legislacyjnym w MNiSW. Ustawa zostanie zaprezentowana we wrześniu na Narodowym Kongresie Nauki w Krakowie, ale będzie możliwość dalszej debaty nad projektem oraz możliwość usunięcia błędów, czy zniwelowanie dostrzeżonych elementów ryzyka. Jego zdaniem wyzwaniem jest kontekst polityczny ustawy oraz tradycyjna kultura akademicka jako ideologia status quo ante, powodująca niechęć środowiska do zmian, dlatego należy dyskutować, co jest dobrym dziedzictwem kultury akademickiej, a co jest wygodną ideologią pozwalającą na zachowanie istniejącego stanu rzeczy.
Następnie przewodniczący Górniak omówił kluczowe zagadnienia reformy, które wzbudzają najwięcej emocji. Jest to bez wątpienia kwestia ustroju i autonomii szkół wyższych m.in. wyłaniania władz rektorskich. W propozycji prof. Marka Kwieka mocno akcentowane jest odejście od systemu elektoralnego. Najprawdopodobniej zasady wyboru dziekanów pozostaną zostawione do rozstrzygnięcia w statutach uczelni. W środowisku pojawiają się głosy, że należy przemyśleć sposób zgłaszania kandydatów na rektorów tak, aby procedura była transparentna i dawała szansę na prowadzenie programowej kampanii, a kandydaci mogli komunikować się ze społecznością. Propozycja, zgłoszona przez prorektora Duszczyka w tekście „Więcej niż autonomia”, zamieszczona na stronie NKN, jest mu bliska.
Tematem wywołującym emocje jest kwestia podziału uczelni na badawcze, dydaktyczne i naukowo-dydaktyczne. Kolejnym tematem są sprawy awansów. Zauważalna jest inflacja stopni naukowych, ponad 800 jednostek może nadawać tytuł doktora. Należy wzmocnić próg selektywności poprzez zmniejszenie liczby jednostek uprawnionych do nadawania stopni, czy zmianę procedury habilitacyjnej.
W dyskusji na temat tez poruszonych przez przewodniczącego Górniaka wzięło udział wielu senatorów. M.in. prof. Żylicz stwierdził, że we wszystkich propozycjach przywiązuje się dużą wagę do interdyscyplinarności, natomiast mniejszą uwagę autorzy zwracają na dyscyplinarność, która jego zdaniem też ma duże znaczenie. Być może tego problemu nie da się rozwiązać ustawowo. Przewodniczący Górniak w odpowiedzi na uwagę prof. Żylicza zapowiedział generalnie zmianę klasyfikację dyscyplin. Obecnie jest ich za dużo (102 dyscypliny), w klasyfikacji OECD jest ich 40. Jednym z wariantów jest przyjęcie klasyfikacji OECD, drugim wariantem jest przyjęcie rozwiązania, by zastąpiły je obecne dziedziny. Obecnie istniejące rozdrobienie dyscyplin utrudnia prowadzenie badań.
Zachęcam do zapoznania się z całą dyskusją, zamieszczoną w protokole z posiedzenia Senatu UW w dn. 22 marca 2017 r.
Na podstawie protokołów posiedzeń Senatu UW: Agnieszka Kościelniak-Osiak, Oddział Promocji, Wystaw i Współpracy