Prawdziwie osobisty dowód bez tajemnic

 

/…/ Art. 4. 1. Dowód osobisty jest dokumentem stwierdzającym tożsamość i obywatelstwo polskie osoby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz innych państw członkowskich Unii Europejskiej, państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej oraz państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, których obywatele mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi oraz na podstawie jednostronnych decyzji innych państw, uznających ten dokument za wystarczający do przekraczania ich granic. /…/ (wyciąg z ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych, Dz.U.2010.167.1131 ze zm.)

Prawo do posiadania dowodu osobistego przysługuje każdemu obywatelowi Rzeczypospolitej Polskiej, i temu całkiem dorosłemu i temu całkiem nieletniemu (art. 5 i 7 ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych, Dz.U.2010.167.1131 ze zm.). Emocje związane z odbiorem pierwszego dowodu osobistego, DAWNIEJ – symbolu dorosłości – bezcenne 🙂 I choć upłynęło od tamtej pory wiele czasu (aż strach pomyśleć ile ;), pamiętam je dokładnie. Nawet ten osobisty kolor policzków, taki sam jak kolor pachnącego nowością tymczasowego dowodu osobistego. Pamiętna matowa czerwień. I przypominam sobie również, to oczekiwanie na ten najprawdziwszy w świecie, zielony dokument tożsamości wielkości kieszonkowego tomiku wierszy, w miękkiej, elastycznej okładce (starsze pokolenie nosiło swoje w twardej oprawie). Oj śpieszno mi było do dorosłości śpieszno, przyznaję, ale teraz nie bardzo rozumiem do czego było się aż tak śpieszyć ;).

A potem, nieoczekiwanie nastąpiła rewolucja dowodowa i doczekałam się czasów (2001 rok) metamorfozy imiennej książeczki w bezduszny, chudy kawałek plastiku. Do naszych rąk trafiła syntetyczna karta, na której nie udało się pomieścić tych wszystkich ważnych informacji o właścicielu dowodu, które tak skrzętnie i tajemniczo skrywał na swoich zielonych kartach jej poprzednik. Zniknęły więc imiona dzieci, adres czasowego pobytu, grupa krwi i miejsce zatrudnienia. Zmieniający się świat wokół nas, też dołożył swoje dwa grosze, i sprawił, że nie trzeba już było starać się o pieczątkę w dowodzie, która uprawniała do przekroczenia granicy z NRD. I bezpodstawną stała się zgoda na odbiór kartek na deficytowe produkty spożywcze, bo w sklepach rozgościła się gospodarka wolnorynkowa i wszechobecny dobrobyt. Straciły nagle na wartości zawarte w dowodzie informacje o wydaniu książeczki walutowej, i odbiorze świadectw udziałowych NFI. Nadeszła era wielkich zmian, i era ochrony danych osobowych. I wciąż trwa. I ma się dobrze. Bo jak się okazuje, od 1 marca 2015 r. weszły w życie nowe przepisy o dowodach osobistych, które jeszcze bardziej odchudziły nasz dokument tożsamości, uczyniły go jeszcze mniej tajemniczym, ale za to bardzo zabezpieczonym (ustawa z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych, Dz.U.2010.167.1131 ze zm.)
W nowych dowodach, które są wydawane nieodpłatnie nie znajdziemy więc adresu zameldowania, ani żadnego innego adresu naszego zamieszkania, nie zdradzimy obcym ile mierzymy centymetrów i jakim kolorem oczu obdarzyła nas natura. Nie będziemy się nawet mogli pochwalić naszym artystycznym (jeśli za taki go uważamy :)) podpisem. Za to przyznamy się do polskiego obywatelstwa. Zgodnie z art.12 ustawy o dowodach osobistych, nowy dokument potwierdzający naszą tożsamość będzie zawierał następujące informacje:

Dane dotyczące osoby:

Nazwisko, imię (imiona), nazwisko rodowe, imiona rodziców, data i miejsce urodzenia, płeć, wizerunek twarzy, numer PESEL, obywatelstwo.

Dane dotyczące dowodu osobistego:

Seria i numer dowodu osobistego, data wydania, data ważności, oznaczenie organu wydającego dowód osobisty.

Wzór nowego dokumentu wykonanego z poliwęglanu, czyli z bardzo trwałego tworzywa sztucznego dostępny jest w załączniku nr 1 do Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 29 stycznia 2015 r. w sprawie wzoru dowodu osobistego oraz sposobu i trybu postępowania w sprawach wydawania dowodów osobistych, ich utraty, uszkodzenia, unieważnienia i zwrotu (Dz.U.2015.212), a także na stronie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (www.msw.gov.pl). I trzeba przyznać, że na pierwszy rzut oka zwykłego obywatela RP nowe karty ID pomimo zastosowanych ograniczeń w zakresie danych osobowych, nie różnią się zbytnio od tych wydawanych wcześniej. Może uśpić naszą czujność podobna niebiesko-różowa barwa i ten sam rozmiar. Nic bardziej mylnego. Nowe, dodatkowe zabezpieczenia, do których wykorzystano specjalne mikrodruki i farby są innowacyjne i na najwyższym, światowym poziomie, a przecież ochrona przed podrabianiem dokumentów to sprawa priorytetowa. Zachęcam Państwa do odwiedzin strony Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Znajdą tam Państwo bardzo interesujące informacje na temat wszystkich elementów zabezpieczających nowy dowód osobisty przed fałszerstwem. Oto jeden z przykładów: na rewersie dokumentu znajduje się element graficzny prezentujący mapę Polski z literami „RP”. Farba optyczna, z której ten element jest wykonany sprawia, że w zależności od kąta obserwacji kolor mapy zmienia się od zielonego do fioletowego. Koncepcji na wykorzystanie nowych technologii do ochrony naszej tożsamości, jak sami się Państwo przekonają, nie brakuje.

Zabezpieczenie dokumentów urzędowych przed fałszerstwem to skomplikowany proces i praca wielu osób, ale także niestety wyzwanie dla świata przestępczego. Czas pokaże, czy fałszerze i z tymi zabezpieczeniami sobie poradzą (fałszowanie poprzedniej edycji dowodu zdarzało się nierzadko). A jeśli chcą Państwo poczytać o pomysłowości fałszerzy książeczkowych dowodów osobistych to zapraszam do lektury artykułu z czasopisma Problemy Kryminalistyki (dostępnego w BUW) „Fałszerstwa polskich dowodów osobistych przez wymianę fotografii – trochę historii”.

Jedno jest pewne, my obywatele możemy spać spokojnie, kolejki do urzędów zupełnie nam nie grożą, bowiem wszystkie dowody osobiste wydane na podstawie poprzednich przepisów zachowują swoją ważność. Nie ma przymusu wymiany tych dokumentów, no chyba że na przykład zamierzamy zmienić nazwisko 🙂

Boci@n

LITERATURA DOSTĘPNA W BUW:

1. Ustawa z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych, Dz.U.2010.167.1131 ze zm. – akt prawny dostępny w e-zbiorach BUW, w licencjonowanej bazie Lex Omega
2. Maciejko W.: Ustawa o dowodach osobistych: Komentarz. Warszawa 2013 – BUW Wolny Dostęp – KKP 3022.2.A31201 M33 2013
3. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 29 stycznia 2015 r. w sprawie wzoru dowodu osobistego oraz sposobu i trybu postępowania w sprawach wydawania dowodów osobistych, ich utraty, uszkodzenia, unieważnienia i zwrotu, Dz.U.2015.212 – akt prawny dostępny w e-zbiorach BUW, w licencjonowanej bazie Lex Omega
4. Luśnia T., Łuczak R.: Fałszerstwa polskich dowodów osobistych przez wymianę fotografii – trochę historii. „Problemy Kryminalistyki” 276(2) 2012 – BUW Magazyn – Sygnatura: 038180