W połowie maja przywitało nas piękne słońce Toskanii. Po perypetiach związanych z podróżą czekało nas wyzwanie rozplanowania dojazdów do pięciu bibliotek powstałego w 1321 r. Uniwersytetu Florenckiego (Università degli Studi di Firenze).
Pierwszą z nich była Biblioteka Wydziału Nauk Społecznych z siedzibą w najnowszym budynku UF. Pełni ona częściowo funkcję biblioteki głównej. Zostałyśmy przywitane przez koordynatorkę programu Erasmus, panią wicedyrektor oraz przedstawicielki wszystkich bibliotek wydziałowych.
Po zapoznaniu się ze strukturami Uniwersytetu i bibliotek wydziałowych zprezentowałyśmy zgromadzonym bibliotekarzom BUW oraz krótką historię UW. Podczas zwiedzania biblioteki miałyśmy okazję przyjrzeć się pracy poszczególnych działów. Zobaczyłyśmy wiele rozwiązań, które znamy z BUW (m. in. świetlik w centralnej części budynku), ale też poznałyśmy całkiem innowacyjny system wyszukiwania książek zaprojektowany przez jednego z katalogerów. Stworzona przez niego aplikacja umożliwiała znalezienie książki na półce z bardzo dużą dokładnością dzięki nawigacji wewnątrz budynku. Każdy regał został opatrzony tabliczką informującą przy jakim dziale się znajdujemy. Kod QR kieruje do aplikacji, która podpowiada którędy dotrzeć do poszczególnych działów.
Na parterze znajdowały się jeszcze dwa ciekawe miejsca. Źródełko, z którego można było napełnić butelki wodą niegazowaną i gazowaną. Bezpłatny dostęp do pitnej wody we wszystkich placówkach UF jest częścią projektu prośrodowiskowego organizacji studenckiej. Drugą interesującą innowacją było wydzielone miejsce przeznaczone do wyciszenia, medytacji, modlitwy czy ćwiczeń jogi – po prostu neutralna przestrzeń dla każdego.
Kolejnego dnia odwiedziłyśmy Bibliotekę Humanistyczną mieszczącą się w zabytkowym budynku z XVII w. Był tam punkt xero, sale pracy grupowej, sale multimedialne oraz specjalnie wyposażone stanowisko pracy dla osób niewidomych i niedowidzących. Zbiory z poszczególnych dziedzin zostały oklejone kolorowymi naklejkami i do każdej był dopasowany wózek na zwroty w tym samym kolorze, co ułatwiało pracę zarówno bibliotekarzy jak i użytkowników. Z załataniem niedoborów pracowniczych biblioteka poradziła sobie zatrudniając studentów starszych roczników na staż. Urzekła nas przepiękna czytelnia tej biblioteki umieszczona w budynku XV-wiecznego kościoła.
Następnego dnia złożyłyśmy wizytę w Bibliotece Wydziału Architektury i Urbanistyki, która znajdowała się z kolei w budynku z XVII-wiecznymi oryginalnymi kamiennymi podłogami oraz freskami. Zabytkowy pałac skrywał dużo nowoczesnych rozwiązań, od stanowisk kreślarsko-komputerowych dla studentów, po elektroniczną bazę tworzoną przez 7 wydziałów włoskich uniwersytetów architektury i urbanistyki. W magazynach znajdowały się pojemne szafy, w których umieszczono folio ze wszystkimi zmianami urbanistycznymi Florencji, od założenia miasta po dzień dzisiejszy. Bogate specjalistyczne zbiory uzupełnia biblioteka cyfrowa – duma wydziału, umożliwia ona wyszukiwanie cyfrowych obiektów fotograficznych na podstawie mapowania. Pod opieką wydziału znajduje się również ogród botaniczny pozostawiony przez wydział biologii, który w XIX w przeprowadził się z tego budynku do nowej części miasta.
W czwartek w Bibliotece Nauk Medycznych (nowy budynek z lat 70-tych XX w.), usłyszałyśmy o dawnych sposobach opracowywania, gromadzenia oraz katalogowania zbiorów. Następnie zostałyśmy oprowadzone po wystawie „Historia Wydziału Nauk Medycznych”.
Cała instalacja została bardzo precyzyjnie zaplanowana i idealnie dopasowana do tematu „Pandemie na przestrzeni dziejów”. Poza eksponatami w bibliotece oczywistymi pokazano też stroje używane prewencyjnie podczas epidemii dżumy i cholery.
Ostatni dzień naszego szkolenia upłynął nam na podziwianiu wspaniałych bibliotek Wydziałów Antropologii oraz Botaniki. Podczas oglądania zbiorów botanicznych kierownik biblioteki opowiedział o historii wydziału oraz o olbrzymim księgozbiorze, który zawiera m. in. niepoliczalne teki ze zbiorami botanicznymi z XVI w.
Podczas zwiedzania miałyśmy okazję zobaczyć zakrojony na niewyobrażalną skalę proces digitalizacji tek botanicznych. Materiały były fotografowane, a teka i każdy jej element osobno oklejany kodem QR.
Cały proces był sprawnie przeprowadzany przez firmę zewnętrzną specjalizującą się w digitalizacji tego typu obiektów. Katalogowaniem oraz opisywaniem suszonych roślin, rysunków i diagramów zajęli się wcześniej bibliotekarze. Dzięki całej procedurze użytkownicy po raz pierwszy będą mogli korzystać z tych unikatowych zbiorów. Dopełnieniem dnia były odwiedziny w Bibliotece Antropologii, której bogate zbiory umieszczono w ciasnej przestrzeni biblioteki kościelnej z XVII w. Po obejrzeniu kolekcji specjalnych oraz omówieniu katalogów i baz elektronicznych mieliśmy okazję porozmawiać o roli biblioteki w czasach po pandemii. Ta inspirująca rozmowa pokazała, że pomimo różnic obyczajowych i kulturowych biblioteki na całym świecie mają podobne problemy i wyzwania.
Wszystkie koleżanki i koledzy chętnie dzielili się z nami doświadczeniami z niedawno wprowadzonego systemu Alma. Bibliotekarze z poszczególnych wydziałów poza przedstawieniem zasad panujących na ich wydziałach opowiadali nam również o możliwościach systemu które u nich nie zostały wprowadzone i o wielu jego możliwościach. Doświadczenia z czasu, kiedy wdrażali system w swoich jednostkach pozwoliło nam pewniej spojrzeć na ten etap w naszej bibliotece.
Czas spędzony w bibliotekach Uniwersytetu Florenckiego pozwolił nam na zdobywanie doświadczeń zawodowych ale również na zawarcie wielu nowych znajomości.
Małgorzata Gabara-Strzyż, Oddział Kontroli i Selekcji Zbiorów
Aneta Chmielnicka-Wójcik, Oddział Gromadzenia i Uzupełniania Zbiorów